در حالی که اکثر مردم نفخ شکم را تجربه می کنند ، بلعیدن هوا یا خوردن برخی مواد غذایی مانند بروکلی ممکن است باعث بروز بیشتر آن شود. برخی از شرایط مانند بیمـاری سلیاک ممکن است باعث ایجاد گاز بیش از حد شود.
نفخ و باد شکم عبارت است از دفع گاز از روده از طریق مقعد که معمولاً به آن گوز می گویند. «نفخ» واژه پزشکی برای گازهای تولید شده در معده یا روده است. بخشی از گاز روده همان هوای محیطی بلعیده شده است و از این رو گاز روده به طور کامل در معده یا روده ایجاد نمی شود. "7 راهکار ساده" برای پیشگیری از باد معده
این گاز یا «flatus» از تعدادی گاز از جمله متان ، نیتروژن و دی اکسید کربن تشکیل شده است. بوهای متفاوت به نسبت گازها بستگی دارد که تحت تأثیر غذاهایی است که می خوریم.
گاز معده به راست روده آورده می شود و توسط ماهیچه های روده تحت فشار قرار می گیرد. دفع گاز موضوعی طبیعی است ("گوزیدن"). اگرچه حجم و فرکانس آن در بین افراد متفاوت است. همچنین بوی بد و نامطبوع گاز روده نیز طبیعی است. صدا و بو باد معده و گاز روده ، هر دو منبع خجالت و شرم هستند.
در بسیاری از فرهنگ ها ، باد شکم یک تابو است. بنابراین ، افراد باید باد شکمشان را نگه دارند یا آن را به آرامی بیرون دهند. با این حال ، نگه داشتن گازها در داخل روده ها برای سلامتی مضر است.
چند علامت کلی در ارتباط با گاز روده وجود دارد :
درد ، نفخ و اتساع شکم ، حجم بیش از حد گاز شکم ، بوی بیش از حد گاز معده و بی اختیاری گاز.
علاوه بر این ، آروغ گاهی اوقات تحت عنوان نفخ قرار می گیرد. هنگامی که باد شکم زیاد بیش از حد بد بو باشد ، می تواند نشانه ای از یک اختلال سلامتی ، مانند سندرم روده تحریـک پذیر ، بیمـاری سلیاک یا عدم تحمـل لاکتوز باشد.
در بیشتر موارد ، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی می تواند به کنترل گاز زیاد کمک کند.
دو دلیل برای تجمع گاز در دستگاه گوارش وجود دارد :
اولاً ، هنگامی که ما می خوریم ، می نوشیم ، یا بزاقمان را قورت می دهیم ، مقدار کمی از هوا را نیز می بلعیم. این هوای بلعیده شده در روده جمع می شود.
دوم اینکه وقتی غذا هضم می شود ، باکتری های روده بزرگ گاز تولید می کنند. هنگامی که غذا در سیستم گوارش تجزیه می شود ، می تواند گوگرد نیز تولید کند که باعث بوی بد می شود.
با تجمع گاز ، بدن ممکن است آن را از طریق دهان با آروغ زدن یا خروج از مجرای مقعدی دفع کند. نفخ شکم اغلب بدون اینکه فرد از آن آگاه باشد رخ می دهد. هر فرد به طور متوسط 8-14 بار در روز گاز را از طریق مقعد دفع می کند.
چرا برخی از غذاها باعث ایجاد گاز بیشتر می شوند؟
برخی از غذاها حاوی قند ، نشاسته و فیبر که بدن نمی تواند به طور کامل آنها را هضم کند. هنگامی که به روده بزرگ منتقل می شوند ، باکتری ها شروع به تجزیه آنها می کنند و گاز ایجاد می کنند.
نمونه هایی از غذاهایی که می توانند نفخ را بدتر کنند عبارتند از :
سبزیجاتی مانند کلم ، پیاز و کلم بروکسـل
غلات ، مانند گندم یا جو
حبوبات ، از جمله لوبیا و عدس
محصولات لبنی
مخمر در محصولات پخته شده ، مانند نان
چند دلیل وجود دارد که چرا برخی از غذاها باعث ایجاد گاز بیشتر می شوند :
کـربوهیدرات های پیچیده : هضم کـربوهیدرات های پیچیده موجود در لوبیا برای انسان دشوار است. هنگامی که کـربوهیدرات های پیچیده به روده تحتانی می رسند ، باکتری ها از آنها تغذیه می کنند و گاز تولید می کنند.
عدم تحمـل لاکتوز : هنگامی که افراد از مواد غذایی حاوی لاکتوز مانند شیر و فاقد آنزیم برای تجزیه آن استفاده می کنند ، باکتری ها از لاکتوز تغذیه می کنند. در افراد مبتلا به عدم تحمـل لاکتوز ، موجب تولید گاز زیادی می شود.
بیمـاری سلیاک : عدم تحمل پروتئین گلـوتن به این معنی است که افراد مبتلا به بیمـاری سلیاک هنگام مصرف جو ، گندم و چاودار دچار نفخ بیش از حد می شوند.
شیرین کننده های مصنوعی : سوربیتول و مانیتول در آبنبات ها ، آدامس ها و غذاهای شیرین بدون قند رایج هستند. برخی افراد با مصرف این مواد دچار اسهال ، گاز یا هر دو می شوند.
مکمل های فیبر : افزودن سریع این مکمل ها به رژیم غذایی می تواند باعث نفخ شکم شود ، به خصوص اگر حاوی پسیلیـوم باشد.
نوشیدنی های گازدار : نوشیدنی های گازدار و آبجو ممکن است باعث تجمع گاز در دستگاه روده شوند.
نفخ معمولاً یک مشکل جدی نیست. در بیشتر موارد ، با تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی برطرف می شود. در ادامه 7 راهکار طلایی برای کنترل و پیشگیری از باد معده و گاز شکم را بررسی می کنیم :
1- نفخ شکم را می توان با نخوردن غذاهای حاوی سطوح بالای کـربوهیدرات جلوگیری کرد.
غذاهای حاوی کـربوهیدرات که هضم آنها راحت تر است عبارتند از :
انگور
کاهو
گوجه فرنگی
برنج
تخم مرغ
2- خوردن وعده های غذایی کوچکتر : اگر فرد در هر روز چهار تا شش وعده غذایی کوچکتر به جای سه وعده بزرگ بخورد ، علائم اغلب بهبود می یابد. چای نعناع ممکن است کمک کند.
3- آهسته غذا خوردن : هضم غذا از دهان شروع می شود ، بنابراین افراد باید قبل از قورت دادن ، غذا را به طور کامل بجوند.
4- پرهیز از جویدن آدامس و نوشیدنی های گازدار : جویدن آدامس باعث می شود افراد هوای بیشتری را ببلعند و باعث تشدید نفخ می شود.
5- سیگار نکشیدن : سیگار باعث بلع هوای بیشتر و تحریک سیستم گوارش می شود.
6- ورزش : تحرک و فعالیت باعث بهبود عملکرد سیستم گوارش می شود و به کاهش گاز و نفخ کمک میکند.
7- پدهای بالشتکی زغالی : در داخل لباس قرار می گیرند ، گاز آزاد شده را جذب می کنند و تاثیر گازهای بدبو را کاهش می دهند.
اگر این موارد برای رفع باد معده کافی نباشد ، نیاز به استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC) یا تجویزی می باشد :
پروبیوتیـک ها ، برای کمک به توقف رشد باکتری های بد و افزودن باکتری های خوب به دستگاه گوارش استفاده می شوند.
مکمل های لاکتاز ، که می توانند در صورت عدم تحمـل لاکتوز کمک کنند.
در نهایت درمان باد و گاز معده زیاد بستگی به این دارد که در وهله اول چه چیزی باعث گاز شده است؟ ممکن است با مصرف کمتر فیبر ، فروکتوز یا لاکتوز ، علائم بهبود پیدا کند.
داروهای بدون نسخه نیز ممکن است کمک کنند. درمان یک بیماری پنهان مانند بیمـاری سلیاک ، سندرم روده تحریـک پذیر (IBS) یا رشد بیش از حد باکتری روده کوچک (SIBO) که باعث تولید باد شکم شده است نیز به درمان کمک می کند.
منبع:
پاسخ ها