سندرم روده تحریک پذیر به انگلیسی: Irritable bowel syndrome که همان IBS شناخته میشود نوعی اختلال روده-معده ای می باشد که موجب درد شکم، نفخ و دفع ناقص می شود. سندروم روده تحریک پذیر ممکن است در هر سنی رخ دهد ولی در خانم ها شایع تر می باشد.در افراد مبتلا به IBS، عضله روده بزرگ بیشتر از سایر افراد منقبض می شود.
با اینکه این عارضه هیچگاه به خطر جدی مثل سرطان روده بزرگ و تغییر بافت روده تبدیل نمی شود ولی یکی از اختلالات شایع گوارشی در میان ۱۰ الی ۱۵ درصد جمعیت جهان است که هنوز علت دقیق آن مشخص نیست و ممکن است در پی یک عامل تحریک کننده روانی در افراد ایجاد شود.
ماهیچه های روده غذا را از معده به راست روده منتقل می کنند و با یک ریتم ملایم منقبض و آرام می شوند اما اگر این عضلات دچار اسپاسم و انقباضات طولانی مدت شوند حرکت غذا در روده مختل شده و اگر سرعت آن را کاهش دهد دچار یبوست و اگر موجب حرکت سریع غذا شود دچار اسهال خواهید شد.
سایر علت های این عارضه ممکن است عبور خیلی سریع یا خیلی آهسته غذا از روده، وجود عصب های بیش از حد در روده، استرس و سابقه خانوادگی، نقص و تغییر فعالیت عضلات روده که موجب حرکت غذا در بدن می شود، رشد بد شکل باکتری ها در روده و یا نوسانات هورمونی باشد.
اغلب، افراد مبتلا به IBS در برخی روزها حرکات روده طبیعی و در روزهای دیگر حرکات غیرطبیعی دارند. نوع IBS شما به حرکات غیر طبیعی روده ای که تجربه می کنید بستگی دارد:
غذا پس از وارد شدن به دهان به معده، سپس به روده کوچک و در نهایت به روده بزرگ وارد می شود. بنابراین اگر پس از صرف غذا، در ناحیه شکم و اطراف آن دل پیچه، گرفتگی و یا نفخ حس کردید ممکن است از علائم سندرم روده تحریک پذیر باشد.
علائم سندروم روده تحریک پذیر در هر فردی با توجه به ناحیه درگیر در قسمت روده او متفاوت می باشد. اما ممکن است برخی علائم بی ربط با روده و ناشی از استرس نیز داشته باشد: مثل خستگی و کمردرد، مشکل ادراری، بی اختیاری مدفوع و …
علائم شایع سندروم روده تحریک پذیر شامل موارد زیر است:
در صورت مشاهده علائم جدی تر مثل کاهش وزن زیاد و ناگهانی، خون در مدفوع (سندروم روده تحریک پذیر و خون در مدفوع) ، اسهال خونی و خونریزی از رکتوم، ورم شکمی و احساس توده سفت در شکم، تپش قلب یا نفس تنگی، احساس حالت تهوع و استفراغ مداوم باید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید.
بافت مدفوع سالم معمولاً نرم و خمیری طور است که راحت دفع شود. مدفوع شل و ابکی نشانه اسهال و مدفوع سفت و سخت نشانه یبوست است. همچنین رنگ طبیعی مدفوع در صورتی که غذای خاصی نخورده باشید قهوه ای می باشد. اما در افراد مبتلا به ibs شکل مدفوع یا سفت و سخت بوده و یا شل و آبکی یا اینکه به صورت توده های سفت و جدا از هم دفع می شود.
در گذشته هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص ibs وجود نداشت اما امروزه از طریق آزمایش خون و سایر آزمایشات زیر می توان تا حدودی مشخص کرد که فرد سندرم روده تحریک پذیر دارد یا خیر.
این دو روش سرپایی مشابه هستند. تفاوت این است که سیگموئیدوسکوپی فقط نیمه پایینی کولون را بررسی می کند ولی کولونوسکوپی کل کولون را بررسی می کند.
از کجا بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم
آزمایش تشخیص IBS بستگی به علائم آن در فرد دارد. در واقع آزمایش خاصی برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر وجود ندارد و پزشک با توجه به علائم و شدت آن ها نظر و حدسیات خود را بیان می کند. با بالا رفتن سن امکان تشخیص این عارضه سخت تر شده و ممکن است برای تشخیص دقیق تر ibs نیاز به گاستروسکوپی، کولونوسکوپی، آزمایش باریم و … باشد.
بهترین روش برای اینکه بفهمیم سندروم روده تحریک پذیر داریم یا نه اینست که در یک دفترچه، مواد غذایی و خوراکی هایی که مصرف می کنید را یادداشت کنید و سپس توجه کنید که پس از مصرف کدام مواد غذایی دچار درد شکمی، نفخ و یا اسهال و … می شوید.
در صورتی که این مواد غذایی را حذف کردید و دیگر به آن علائم دچار نشدید به احتمال زیاد سندروم روده تحریک پذیر دارید.
پاسخ ها