هلیکوپترهای آپاچی به سیستم دفاع سخت Smart D2 مجهز می‌شوند

هلیکوپترها به دلیل سرعت و ارتفاع پروازی کمی که دارند بیش از دیگر هواگردها در معرض تهدید قرار دارند. حال یک کمپانی انگلیسی با ابداع سیستم دفاع سخت Smart D2 قصد دارد تا هلیکوپترها را از گزند آتش زمینی در امان نگه دارد.

کمپانی انگلیسی بی‌اِی‌ای سیستمز (BAE Systems) به عنوان سومین کمپانی بزرگ دفاعی در دنیا از سیستم دفاع سخت Smart D2 رونمایی کرد که برای مقابله با تهدیدهای ضد هوایی ساخته شده است.

همانطور که در ابتدا گفته شد هلیکوپترها به دلیل سرعت و ارتفاع پروازی کم، بیش از دیگر هواگردها در معرض آتش زمین پایه به ویژه موشک‌های پدافند هوایی دوش پرتاب قرار دارند. در حال حاضر تنها سامانه‌های دفاعی هلیکوپتر در برابر این موشک‌ها همان سیستم‌های اخلالگر و پادکارها (رها کردن فلیر) هستند.

سیستم جدید Smart D2 راهکار جدیدی اتخاذ کرده و یک محافظت چند لایه‌ای برای هواگرد و سرنشینان آن فراهم می‌کند. این تاکتیک عبارت است از ترکیب همزمان روش‌های دفاعی قبلی در کنار روش دفاع سخت. در روش‌های قبلی که اصطلاحا به آن دفاع نرم می‌گوییم، هدف (مانند یک هلیکوپتر) با پرتابه مهاجم درگیر نمی‌شود و تنها سعی در منحرف کردن آن دارد. اما در روش دفاع سخت قضیه برعکس است و هدف با شلیک پرتابه، متقابلا جواب پرتابه مهاجم (همچون موشک پدافندی) را می‌دهد.

سیستم‌های محافظتی فعلی با شناسایی پرتابه مهاجم، به صورت خودکار و بی‌نیاز از از خلبان،‌ نوع پرتابه را شناسایی و اقدامات لازم برای مقابله با آن، همچون اخلال‌کردن روی جستجوگر موشک و رها کردن پادکار را انجام می‌هند. برای مثال اگر موشک حرارتی باشد، سامانه دفاعی به سرعت فلیر رها کرده و اگر موشک هدایت راداری داشته باشد، آنگاه پادکارهای راداری همچون چف رها می‌کند. اما گاهی اوقات این اقدامات کافی نیست و موشک فریب نمی‌خورد. همچنین سامانه‌های قدیمی ضعف‌هایی از جمله عدم پاسخ اختصاصی متناسب با هر هدف دارند.

سیستم Smart D2 روی سیستم رهاساز پادکارهای هواپایه ALE-47 پیاده شده است؛ سامانه‌ای که علاوه بر نیروی هوایی آمریکا، چندین کشور دیگر نیز از کاربران آن هستند. البته Smart D2 علاوه بر همخوانی با سیستم‌های محافظتی فعلی، با سیستم‌هایی که در آینده عرضه می‌شوند،‌ همچون سیستم هشدار دهنده دو رنگی 2C-AWS ساخت BAE Systems نیز همخوانی خواهد داشت. سنسورهای دیگر مانند هشدار دهنده‌های نزدیک شدن موشک، سنسورهای ردیابی و همچنین هشدار دهنده‌های راداری نیز با سیستم Smart D2 مطابقت دارند.

و اما یکی از قابلیت‌های نوین سیستم Smart D2، امکان ردیابی تهدیدهای سایبری و به اشتراک گذاری آن با دیگر نیروهای خودی است. این سیستم دارای سنسورها و گیرنده‌هایی است که می‌توانند ناهنجاری‌های مشکوک سایبری را نیز شناسایی کنند. بدین ترتیب Smart D2 با شناسایی تهدیدهای سایبری دشمن می‌تواند به نابودی یا برطرف کردن آن کمک کند.

و اما به پخش کننده‌های سیستم Smart D2 می‌رسیم. علاوه بر پخش کننده‌های استاندار و چندتایی چف و فلیر، سامانه دارای پخش کننده‌های پرتابه‌های دفاع سخت نیز است؛ ناگفته نماند این پخش کننده‌ها هوشمند هستند. این سیستم پس از آنکه پرتابه مهاجم را شناسایی و نوعش را مشخص کرد، بهترین راهکار لازم برای مقابله با آن را اتخاذ می‌کند. اما اگر پرتابه مهاجم برای Smart D2 ناشناخته باشد و سیستم نتواند راهکاری برای انحراف آن پیدا کند، با شلیک یک پرتابه مدافع به سمت پرتابه مهاجم، همچون یک موشک، آن را پیش از رسیدن به هلیکوپتر نابود می‌کند.

باید در نظر داشت که این کار بسیار سخت است، زیرا هدفی همچون یک موشک زمین به سطح، برخلاف اهداف بالستیک دارای ترجکتوری (مسیر پرواز) مشخصی نیست و به صورت غیرقابل پیش‌بینی پرواز می‌کند. پس سامانه بایستی در کسری از ثانیه تمام محاسبه‌های لازم درباره مسیر پرواز هلیکوپتر و موشک و همچنین عوامل محیطی را بررسی تا بتواند نقطه تلاقی را پیدا و پرتابه مدافع را به منظور رهگیری مهاجم به آن نقطه شلیک کند.

و اما یک قابلیت جالب دیگر که این سامانه دارد، برسی پیوسته میزان مهمات باقی مانده اعم از فلیر، چف و پرتابه مدافع است. Smart D2 دارای یک ارتباط دو طرفه با پخش کننده است که به سیستم می‌گوید از هر پادکار چه تعداد باقی مانده است. به این ترتیب خلبان می‌تواند با داشتن آگاهی از ذخیره پادکارهای خود اقدام به تصمیم گیری عملیاتی کند. مثلا وقتی می‌بیند ذخیره کم است، از ورود به مناطقی با تهدیدهای پرشمار روبرو است خودداری می‌کند.

اطلاعات دیگر نظیر اینکه کدام خشاب‌ها خالی هستند و همچنین عمر هر خشاب نیز از دیگر مواردی است که Smart D2 در اختیار خدمه می‌گذارد. دانستن عمر نیز می‌تواند به خلبان این آگاهی را بدهد که خشاب‌هایش تا چه میزان اعتمادپذیر هستند و به هنگام رهاسازی درست عمل می‌کند. همچنین جایی برای خطای انسانی باقی نمی‌گذارد و خدمه زمینی هنگام انجام عملیات آماده سازی پیش از پرواز، می‌دانند کدام خشاب خالی و کدام خشاب طول عمرش تمام شده است.