با وجود مشکلاتی نظیر بحران مقداد آیتی، این سؤال پیش میآید که لندتکها چگونه با خودتنظیمگری میتوانند به حل این مشکلات بپردازند؟
مشکلات پیشآمده از سوی پلتفرم فروشگاهی مقداد آیتی، علاوه بر نارضایتیهای گسترده کاربرانی که اقدام به خرید نقدی کرده بودند، چالشهای بسیاری بر لندتکها تحمیل کرده و اعتبار آنها را نزد مشتریانشان زیر سؤال برده است. اما با وجود مشکلات اقتصادی، ممکن است این مشکلات چندینبار دیگر بین شرکتهای طرف قرارداد با لندتکها بهوجود بیاید؛ در این صورت لندتکها باید چه کنند؟
در بین مرچنتهایی (شرکتهای طرف قرارداد با لندتکها) که در سایت ازکیوام قرار دارند، نام مقداد آیتی نیز بهچشم میخورد و مشکلاتی که طی ماههای اخیر بر سر خریداران این فروشگاه اینترنتی آمده، باعث شده است که بسیاری از کاربران ازکیوام، مشکل پیشآمده را از چشم این مجموعه ببینند، درصورتیکه مدیرعامل ازکیوام تأکید دارد که آنها توانستهاند با خودتنظیمگری، مشکلات پیشآمده برای مشتریان مقداد آیتی را که از کانال ازکیوام خرید خود را انجام دادهاند، حل کنند.
«مهدی مؤمنی»، مدیرعامل ازکیوام، درخصوص معیار انتخاب مرچنتها اظهار داشت مواردی مثل هویتسنجی و احراز هویت از نظر حقیقی و حقوقی، داشتن اینماد، حجم فعالیت، حسن شهرت و نمره کیفیتی فروشگاه از نظر کاربران، همچنین سابقه بند و دستهای که فروشگاه در آن فعالیت میکند، از فاکتورهای شاخص برای همکاری با مرچنتها و پلتفرمهاست.
مؤمنی در رابطه با مقداد آیتی نیز اظهار داشت که علیرغم اینکه ازکیوام درخصوص مشکلات پیشآمده ورود کرده و به حل مسئله پرداخته است، اما مجدداً شاهد عدم تحویل سفارشهای کاربران و نارضایتی آنها بوده و در ادامه اقدامات جدی دیگری داشته است.
او دراینخصوص به دیجیاتو توضیح داد: «ما متوجه نارضایتیهای کاربران بودیم و شاهد بودیم که خریدهای انجامشده در موعد مقرر به دست کاربران و خریداران نرسیده است. در وهله اول، با برخوردی که با این فروشگاه داشتیم، این پلتفرم کالاهای کاربران ما را تحویل داد و ما مشکلات و مسائل پیشآمده را بهصورتکلی حل کردیم، اما بهدلیل بروز مشکلات مالی، کاربرانی که بهصورت نقدی هم خرید کرده بودند نیز موفق به دریافت سفارش خود نشدند. همچنین در دیماه دوباره این اتفاق با اعداد و حجم کمتری اتفاق افتاد. در این راستا، ما مجدد وارد شده و برخورد کردیم و هزینههای بهوجودآمده از سوی کاربرانمان را متحمل شدیم و به پیشگیری از بروز مشکلات دیگر پرداختیم.»
به گفته مدیرعامل ازکیوام، حجم رقمی که مشتریان از ازکیوام برای خرید اینترنتی از مقداد آیتی هزینه کردند، حدود ۵ میلیارد تومان بود و کالاهای کاربران در بازه زمانی ۲۰ روزه تحویل داده نشده بود و امتیاز فروشگاه مقداد آیتی نیز کاهش پیدا کرده بود؛ ازکیوام تمامی این اعتبارها را به مشتریان خود برگرداند.
مؤمنی اظهار داشت که پاسخگویی مناسبی از سمت پلتفرم مقداد آیتی صورت نگرفته و تاکنون پاسخ صریحی از جانب آنها دریافت نشده است. او در ادامه گفت: «با توجه به عدم پاسخگویی و شفافسازی فروشگاه مقداد آیتی، وارد پروسههای قضایی و اقدامات قانونی شدیم. همچنین با وجود اینکه قوانین مشخصی درزمینه ارتباط فروشگاه با کاربران وجود ندارد، تلاش کردیم که بههیچوجه حق کاربران ما ضایع نشود و حق آنها را در اولویت قرار دادیم.»
به گفته مدیرعامل ازکیوام، در راستای اقداماتی که از سوی مرچنتها به نقض بندهای قرارداد منجر شود، حق شکایتکردن از فروشگاه موردنظر، طلب اصل بدهی و غرامت برای ضربهای که ممکن است به یک برند وارد شود، محفوظ است. همچنین ازکیوام در سه سال فعالیت خود چنین تجربهای نداشته و اتمام مراحل قانونی و قضایی حدود ۶ ماه تا یک سال طول میکشد.
او درخصوص چگونگی ریسکپذیری و همکاری با سایر مرچنتها به دیجیاتو گفت: «از آنجایی که ما در دریافت وام خرید کالا یا اعتبار خرید کالا از بانک بهعنوان واسط هستیم، فرایند موجود در این وهله را خودمان رصد میکنیم و مورد بررسی قرار میدهیم. یکی از مهمترین نکاتی که بر آن متمرکز هستیم، نحوه تعامل فروشگاه با کاربران است. همچنین ممکن است مواردی مثل خالیفروشی یا پولفروشی رخ دهد که برخلاف قوانین بانک مرکزی است و آنها را موردتوجه قرار میدهیم.»
با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور، دور از ذهن نیست که پلتفرمهای فعال کنونی دچار مشکلات مالی شوند و مواردی مثل مقداد آیتی، حتی با سالها سابقه در حوزه آیتی، پدیدار شود. مدیرعامل ازکیوام درخصوص مواجهه با چالشهایی از این جنس و تدابیری که برای سرویسهای خود درنظر دارند، بیان کرد: «با تجربه پیشآمده، ما در فرایندهای خود بازنگری داشتیم و قطعاً در مواجهه با این موارد، کنترلهای جدی و بیشتری را در سرویسهای خود اعمال خواهیم کرد.»
«حامد قنادپور»، مدیرعامل پلتفرم تارا نیز درخصوص معیارهای همکاری این پلتفرم با مرچنتها به دیجیاتو چنین توضیح داد: «برای انتخاب مرچنتها، یکی از خط قرمزهایی که داریم این است که وقتی کاربری از تارا، چه از بهصورت نقدی یا چه بهصورت اعتباری، خریدی را انجام میدهد، تفاوتی در نحوه دریافت خدمات و ارائه قیمتها وجود ندارد. ما همواره با شرکتهای معتبری همکاری میکنیم که بتوانند چنین تعهدی دهند و به آن عمل کنند.»
قنادپور درخصوص ریسک همکاری با مرچنتها بهدلیل شرایط اقتصادی حاکم بیان کرد: «سعی میکنیم این اتفاقات را در فرایندهای قراردادی خود نیز درنظر بگیریم. ولی نکته اصلی این است که وقتی ما پذیرندهای را معرفی میکنیم، خودمان را به آن متعهد میدانیم و حقوق مشتریان خودمان را محفوظ نگه میداریم و تلاش میکنیم که کاربران از بهترین سرویسها برخوردار باشند.»
به گفته قنادپور، چون تارا بهعنوان یک پلتفرم واسط فعالیت میکند، همواره سعی در جلب رضایت مشتریان و کسبوکارهایی که با آنها همکاری میکنند، داشته و تلاش میکند که در این راستا تسهیلگر باشد و درصورت بروز مشکل، خود را موظف به حفظ حقوق مشتریان و پاسخگویی میداند.
«امیرحسین عابدینی»، مدیرعامل نسیبا هم درخصوص شاخصهای همکاری با مرچنتهای این پلتفرم اظهار داشت: «معیار اصلی ما در حوزه کالا و خدمات این است که سرویسهای خود را براساس ادعایی که میکنند، بهطور کامل ارائه دهند. همچنین در قرارداد خود لحاظ کردیم شخصی که از نسیبا متقاضی خدمات میشود، از خدمات ویژهای برخوردار شود.»
به گفته عابدینی، درصورتیکه کاربر پس از خرید ناراضی باشد، پذیرنده موظف به رجوع کالا و پذیرش بیقیدوشرط نارضایتی کاربر است. او درخصوص نارضایتی کاربر از خدمات دریافتی نیز اظهار داشت که کاربران درگیر مشکلات پیشآمده نمیشوند و همکاری با مرچنتها منوط بر جلب رضایت کاربر از تمام فرایند خرید است.
مدیرعامل ازکیوام درخصوص خودتنظیمگری لندتکها در مواجهه با همچین مواردی بیان کرد: «این ماجرا و اقدامات انجامشده کاملاً از جنس خودتنظیمگری هستند. به این دلیل که اساساً با وجود دستورالعملی که بانک مرکزی نسبت به لندتکها درنظر گرفته – که اتفاقاً هم ناقص است – حق کاربر موردتوجه قرار نگرفته است. همچنین بانک مرکزی طرف حاکمیت را گرفته و موضوعاتی که بین فروشگاه و کاربر است، کاملاً نادیده گرفته شده و آنطور که باید به آن پرداخته نشده است.
او در این راستا ادامه داد: «اصولاً در بحث کالا، پلتفرمهای این حوزه و ازکیوام متصل به یک فروشگاه بزرگ یا دارای آن نیستند و ازاینرو، بحث خودتنظیمگری اهمیت ویژهای پیدا میکند. مهمترین شاخص یک پلتفرم، ایجاد اعتماد و اعتبار برای ادامه فعالیتهای خود است.»
مؤمنی درخصوص اقدامات جدی برای پیشگیری مواجهه با مشکلات اینچنینی، از طراحی سرویسهای جدید خبر داد و به دیجیاتو گفت: «سیستمی که درحالحاضر درحال طراحی آن هستیم، سیستم معامله امن است. همچنین برای تأیید نهایی و اتمام مراحل خرید کاربر، سرویسی جداگانه درنظر گرفتهایم تا فروشگاهی نتواند به جعل تأیید و اتمام فرایند خرید تنها از جانب خود بپردازد. این سرویس بهنوبهخود میتواند کمککننده باشد.»
مدیرعامل ازکیوام در پایان افزود: «من فکر میکنم که ما در فضای قانونگذاری برای یک صنعت، باید به بازیگران و فعالان متخصص در آن حوزه توجه داشته باشیم و حرفها و نظرات بازیگران آن حوزه را بشنویم. همچنین نباید صرفاً برای یک بخش قانونگذاری شود؛ زیرا پلتفرمهای موجود طوری طراحی شده و فعالیت میکنند که بتوانند ابزار مختلف بازار را بههم متصل کرده و با اشتراک فعالیت، بهرهوری و نوآوری در کشور ایجاد کنند.»
«علیرضا هوشمند»، عضو هیئتمدیره انجمن فینتک ایران و رئیس کمیسیون لندتک هم باور دارد که خودتنظیمگری میتواند کمک شایانی به کسبوکارها کند. او درخصوص خودتنظیمگری حوزه لندتکها به دیجیاتو گفت: «خودتنظیمگری یکی از روشهای قانونگذاری و مقرراتگذاری است که درحالحاضر کسبوکارهای حوزه فینتک درحال تلاش برای محققسازی و انجام آن هستند. نمونهای از این خودتنظیمگری در حوزه رمزارز است که توسط انجمن بلاکچین، انجمن فینتک و سازمان نصر تهران درحال انجام است.»
او افزود: «قبل از اینکه دستورالعمل سند تسهیلاتیار از سوی بانک مرکزی منتشر شود، حدود دو ماه قبل از آن با کسبوکارهای فعال در این حوزه دورهم جمع شدیم و بنا را بر این گذاشتیم که چهارچوبی را برای ادامه فعالیت در حوزه لندتک درنظر گرفته و تدوین کنیم تا شرایط مشخصی برای کسبوکارهای فعال در این حوزه برای ورود و ادامه فعالیت فراهم باشد. یکسری موارد مثل کنترل نرخ بهره یا کنترل هزینه عملیات یا شاخصهای دیگر را که جزو عوامل بازدارنده هستند، درنظر داشتیم و قرار بود روی سایتهای خود قرار دهیم و این روند در وهله اول برای کسبوکارهایی که تازه میپیوستند، کمککننده بود.»
پاسخ ها