پس از 17 سال، فضاپیمای STEREO-A برای اولین بار از کنار زمین می گذرد

فرصتی نادر برای تهیه تصاویر و داده‌هایی بی‌سابقه از خورشید.

شنبه ۲۱ مرداد، فضاپیمای استریو-آ ناسا پس از ۱۷ سال برای اولین بار از بین زمین و خورشید عبور می‌کند. این اولین باری است که از زمان پرتاب فضاپیماهای دوقلوی استریو در سال ۲۰۰۶، استریو-آ از کنار زمین رد خواهد شد. اخترشناسان از این فرصت برای ترکیب دید استریو-آ و دیگر تلسکوپ‌های فضایی مدار زمین استفاده خواهند کرد.

فضاپیماهای دوقلوی استریو (STEREO مخفف رصدخانه ارتباطی زمینی خورشید)، با فاصله از هم پرتاب شدند. هدف از این تأخیر تهیه تصاویر سه‌بعدی و چندنمایی از خورشید بود. همچنین در سال ۲۰۱۱ این دو فضاپیما به فاصله‌ای ۱۸۰ درجه‌ای در مدار خورشید رسیدند. به این ترتیب اولین تصویر از خورشید به‌عنوان یک گوی کامل را تهیه کردند.

فضاپیمای استریو-بی در سال ۲۰۱۴ و پس از یک بازنشانی عمدی از دسترس خارج شد. اما استریو-آ همچنان سفر خود را ادامه می‌دهد و تصاویری از خورشید تهیه می‌کند که از زمین امکان دیدن آن‌ها را نداریم.

سرعت گردش استریو-آ به دور خورشید اندکی از سرعت گردش ما بیشتر است. در نتیجه ۱۷ سال طول کشید تا این فضاپیما دوباره به زمین برسد.

فرصت ترکیب امکانات استریو-آ و ماهواره‌های مدار زمین

استریو-آ حالا دوباره فرصت دارد کاری را انجام دهد که زمانی با برادر دوقلوی خود انجام می‌داد. این فضاپیما در همکاری با ماهواره‌های رصدخانه خورشیدی و هورسپهری (SOHO) و رصدخانه پویایی‌شناسی خورشید (SDO) تصاویری برجسته از خورشید تهیه خواهد کرد.

دید استریوسکوپی مشابه تصویری است که ما با دو چشم خود می‌بینیم. فاصله چشم‌ها به ما کمک می‌کند تا فواصل و برجستگی‌های اشیاء را درک کنیم. با تغییر فاصله بین استریو-آ و ماهواره‌های SOHO و SDO، دانشمندان می‌توانند به تهیه و تنظیم تصاویر سه‌بعدی از خورشید بپردازند.

اخترشناسان برای استفاده از این فرصت از پیش به شناسایی نواحی فعال و نواحی مغناطیسی پیچیده پرداخته‌اند.

یکی از اهداف آن‌ها تصویربرداری از تاج‌های خورشیدی است. برخی از اخترشناسان عقیده دارند که این حلقه‌های تاج در واقعیت با آن‌چه در تصاویر دو-بعدی می‌بینیم تفاوت دارند. یا به عبارت دیگر، شاید آن‌ها خطاهایی نوری باشند. مشاهده همزمان آن‌ها به‌طور سه-بعدی و از چند نما می‌تواند به روشن شدن حقیقت کمک کند.

یکی دیگر از این فرصت‌ها، مطالعه خروج‌های جرم از تاج خورشیدی است. این انفجارها میدان‌های مغناطیسی‌ای را آزاد می‌کنند که در طول مسیر خود تا زمین دچار دگرگونی می‌شوند. نحوه این دگرگونی می‌تواند تعیین کند که این میدان‌ها چه تأثیری بر زمین می‌گذارند.

دانشمندان تا الان برای پیش‌بینی رفتار این میدان‌ها به مدلسازی‌های کامپیوتری تکیه می‌کردند. اما حالا این فرصت وجود دارد که آن‌ها داده‌هایی واقعی جمع‌آوری کنند. این داده‌ها می‌توانند دانش ما را از میدان‌های مغناطیسی که خورشید به زمین شلیک می‌کند تغییر دهند.

وقتی استریو-آ زمین را ترک کرد نیز تا مدت کوتاهی نزدیک زمین بود. آن زمان خورشید در نقطه مینیمم فعالیت‌های خود قرار داشت، در قعر چرخه یازده ساله بالا و پایین شدن فعالیت‌های خورشیدی. حالا در آستانه اوج فعالیت‌های خورشیدی در سال ۲۰۲۵، این فضاپیما دوباره به زمین نزدیک شده است.

استریو-آ و ماهواره‌های رصدی حالا به خورشیدی کاملاً متفاوت نگاه خواهند کرد. این تفاوت می‌تواند بینش‌هایی نو در درک ما از این ستاره به ارمغان آورد.