چرخه قاعدگی یک زن توسط محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان (HPO) تنظیم می شود. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز دو ساختاری هستند که در مغز قرار دارند. هیپوتالاموس و غده هیپوفیز عملکردهای زیادی دارند که یکی از آنها تنظیم هورمون های موجود در خون است. به نوبه خود، تخمدان ها مسئول ترشح هورمون های جنسی هستند که عملکرد خود را بر روی رحم اعمال می کنند. علاوه بر این، این هورمون ها مسئول ظاهر ویژگی های ثانویه زنانه در زنان هستند. از این رو، هر گونه ناهنجاری که بر ترشح هورمون ها توسط محور HPO تأثیر بگذارد، می تواند منجر به بی نظمی قاعدگی و در نتیجه ناباروری شود. به همین دلیل است که آزمایش هورمون های شما با یک آنالیز ساده هورمونی یک آزمایش مهم باروری زنان است.
فرآیند تنظیم چرخه قاعدگی را می توان به دو بخش مختلف تقسیم کرد: عملکرد هیپوتالاموس-هیپوفیز و عملکرد تخمدان.
هورمون هایی که توسط غده هیپوفیز تولید می شوند:
هورمون های اصلی تولید شده توسط غده هیپوفیز که گنادوتروپین ها نیز نامیده می شوند، هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) هستند. هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئین کننده (LH) بر روی تخمدان تأثیر می گذارند و باعث آزاد شدن استروژن و پروژسترون می شوند. به نوبه خود، استروژن و پروژسترون بر غده هیپوفیز اثر می گذارند و اثر هورمون های تولید شده توسط غده هیپوفیز را مسدود می کنند و در نتیجه چرخه را می بندند. این فرآیند به عنوان تنظیم بازخورد یا بازخورد منفی شناخته می شود. TSH و پرولاکتین نیز توسط غده هیپوفیز تحت تأثیر چرخه تخمدان آزاد می شوند.
FSH
این گنادوتروپین با حمایت از رشد و بلوغ فولیکول‌های تخمدان، مجموعه‌ای از ساختارهای کیسه‌مانند که در آن تخمک‌ها رشد و بالغ می‌شوند، بر تخمدان تأثیر می‌گذارد.
LH
مسئول شروع فرآیند بلوغ فولیکول و تخمک گذاری (آزادسازی تخمک) است. سپس منجر به تشکیل جسم زرد (فولیکول خالی پس از تخمک گذاری) و آزاد شدن پروژسترون می شود.
TSH
هورمون محرک تیروئید توسط غده هیپوفیز ترشح می شود و فعالیت غده تیروئید را تنظیم می کند.
پرولاکتین
این هورمون در دوران بارداری بسیار مهم است، زیرا باعث تحریک تولید شیر توسط غدد پستانی و همچنین سنتز پروژسترون در جسم زرد می شود.
هورمون هایی که توسط تخمدان ها تولید می شوند:
استرادیول (E2)
یک هورمون استروژنی است که توسط فولیکول تخمدان در حال رشد ترشح می شود. از دیگر عملکردهای مرتبط با رشد جنسی، فعال کردن ترشح LH و در نتیجه القای تخمک گذاری در هر سیکل قاعدگی است. علاوه بر این، همراه با پروژسترون در آماده سازی اندومتر برای لانه گزینی جنین نقش دارد.
پروژسترون (P4)
یک هورمون استروئیدی است که عمدتاً توسط جسم زرد و جفت در بارداری آزاد می شود. در مرحله دوم چرخه قاعدگی (فاز لوتئال) عمل می کند و اندومتر را برای لانه گزینی جنین آماده می کند. همچنین مسئول حفظ اندومتر در دوران بارداری است. اگر حاملگی اتفاق نیفتد، سطح پروژسترون کاهش می یابد و باعث دفع آندومتر در زمانی می شود که به آن عادت ماهانه می گویند.
هورمون ضد مولر (AMH)
هورمونی که توسط سلول های گرانولوزای فولیکول های آنترال و پره آنترال تخمدان در طول عمر باروری زنان ترشح می شود. این هورمون نقش کلیدی در تشکیل و توسعه فولیکول دارد. علاوه بر این، AMH یک نشانگر غیرمستقیم ذخیره تخمدان است.
لازم به ذکر است که آزمایش خون باید بین روز سوم تا پنجم سیکل قاعدگی یعنی ۳ تا ۵ روز پس از شروع قاعدگی انجام شود. در طول این مدت هورمون های شما در سطح پایه هستند و می توانند با مقادیر مرجع مقایسه شوند. با این وجود، هورمون پروژسترون باید در روز ۲۱ سیکل بررسی شود تا مشخص شود که آیا تخمک گذاری اتفاق افتاده است یا خیر. در نهایت، آزمایش AMH را می توان در هر زمانی در طول چرخه انجام داد. سطح AMH در طول چرخه قاعدگی تغییر نمی کند، زیرا این هورمون توسط فولیکول های آنترال و پره آنترال که ذخیره تخمدان را تشکیل می دهند، سنتز می شود.
FSH
FSH به بررسی ذخیره تخمدان کمک می کند. سطوح بین ۳ تا ۹ mIU/ml نشان دهنده ذخیره خوب تخمدان است. مقدار زیر ۶ نشان می دهد که ذخیره تخمدان عالی است، از ۶ تا ۹ خوب، بین ۹ تا ۱۰ متوسط، و ۱۰-۱۳ نشان دهنده کاهش تعداد تخمک است. مقادیر بالای ۱۳ mIU/ml ذخیره تخمدانی بسیار پایینی را نشان می دهد و معمولاً با شروع یائسگی اتفاق می افتد.
LH
سطح LH باید بین ۲ تا ۱۰ mIU/ml باشد. سطوح بالا (بالاتر از ۲۰) نشان می دهد که تخمک گذاری در شرف وقوع است. همراه با پروژسترون، اندازه گیری LH به تعیین اینکه آیا زن تخمک گذاری طبیعی دارد یا خیر کمک می کند. اگر سطح LH بیش از حد بالا باشد، می تواند نشان دهنده وجود برخی اختلالات از جمله PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک) باشد.
TSH
سطوح باید بین ۲/۰ تا ۷/۴ mIU/ml در روز ۳ چرخه باشد. سطوح بالاتر یا پایین تر به ترتیب می تواند نشان دهنده پرکاری تیروئید یا کم کاری تیروئید باشد. هر دو تغییر می توانند تأثیر منفی بر تخمک گذاری داشته باشند و متعاقباً بر باروری تأثیر بگذارند.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها