روغن مناسب برای گیربکس صنعتی

استفاده از روغن مناسب برای گیربکس صنعتی، یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر عملکرد و طول عمر این تجهیزات است. وظیفه روغن گیربکس، کاهش اصطکاک و جلوگیری از سایش، خوردگی و زنگ‌زدگی قطعات داخلی گیربکس مانند چرخ‌دنده‌ها، بلبرینگ‌ها و … است. برخی از ویژگی‌های روغن مناسب برای گیربکس صنعتی عبارت‌اند از: 

ورود به کالاصنعتی

ویسکوزیته مناسب
پایداری حرارتی بالا
عملکرد مناسب تحت بار و فشار
مقاومت در برابر اکسیداسیون
مقاومت در برابر سایش و خوردگی
طول عمر طولانی
در این مقاله به معرفی انواع روغن مناسب برای هر نوع گیربکس پرداخته و مقدار روغن لازم برای روانکاری گیربکس‌ها را نیز بیان نموده‌ایم.

نکات لازم برای انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی
به‌طورکلی انواع روغن صنعتی مناسب برای گیربکس‌ها را به دو دسته معدنی و سینتتیک تقسیم‌بندی می‌کنند. برای بهبود عملکرد و افزایش طول عمر گیربکس بهتر است روغن‌های معدنی را به‌ازای هر 10000 ساعت کارکرد و روغن‌های سینتتیک را به‌ازای هر 20000 ساعت کارکرد گیربکس تعویض نمایید.
اگر گیربکس برای کاربردهای سنگین صنعتی (به‌عنوان‌مثال تحت دما یا رطوبت بالا) کار می‌کند، بهتر است زمان تعویض روغن گیربکس زودتر از ساعات گفته شده انجام شود.
روغن‌های معدنی و سینتتیک به‌هیچ‌عنوان نباید با هم مخلوط شوند. در این موارد پیشنهاد می‌کنیم از روغن‌های ترکیبی استفاده نمایید.
بهتر است در هنگام تعویض روغن گیربکس، آن را کاملاً شستشو دهید.
نوع روغن، حجم آن و نحوه روغن‌کاری گیربکس باید مطابق دستورالعمل شرکت سازنده گیربکس انجام شود.
روغن مناسب گیربکس حلزونی
گیربکس‌های حلزونی به دو نوع گرد و مکعبی تقسیم می‌شوند و هریک نیاز به حجم و نوع خاصی از روغن دارند.

روغن مناسب گیربکس حلزونی

گیربکس‌های حلزونی گرد (VF/MVF)، باید پیش از راه‌اندازی حتماً با میزان کافی از روغن مناسب پر شوند. گیربکس‌های کتابی تا سایز 90، توسط شرکت سازنده روانکاری شده‌اند؛ ولی سایزهای بزرگ‌تر باید پیش از راه‌اندازی با روغن مناسب گیربکس حلزونی پر شوند. انواع گیربکس حلزونی علاوه بر روغن‌کاری پیش از راه‌اندازی، نیاز به تعویض روغن گیربکس به‌صورت دوره‌ای نیز دارند؛ مدت‌زمان کارکرد دستگاه برای تعویض روغن توسط شرکت سازنده اعلام می‌گردد. برند و نوع روغن مناسب گیربکس حلزونی عبارت است از:

برندهای روغن گیربکس حلزونی

برند    نام تجاری    نوع روغن
BP    ENERGOL SG-XP320    روغن سینتتیک
CASTROL    ALPHASYN PG320
MOBIL    GLYGOYLE 30
ESSO    S220
SHELL    TIVELA OIL S320
AGIP    TELIUM VSF320
KLUBER    SYNTHESO D 220 EP
BP    ENERGOL GR-XP460    روغن معدنی
ENERGOL GR-XP220
CASTROL    ALPHA MAX 460
ALPHA MAX 220
MOBIL    MOBILGEAR 634
MOBILGEAR 630
ESSO    SPARTAN EP460
SPARTAN EP220
SHELL    OMALA OIL460
OMALA OIL220
AGIP    BLASIA 460
BLASIA 220
IP    MELLANA OIL 460
MELLANA OIL 320
بهران    بهران بردبار 150
بهران بردبار 220
عددی که بعد از نام روغن می‌آید، معمولاً نشان‌دهنده ویسکوزیته آن است. روغن‌هایی که ویسکوزیته بالاتری دارند برای کاربردهای سنگین‌تر و روغن‌هایی که ویسکوزیته کمتری دارند برای کاربردهای متوسط استفاده می‌شوند. به‌طورکلی گیربکس‌های حلزونی در شرایط معمول آب‌وهوایی از روغن‌های گیربکس با گرید ویسکوزیته 150 و 220 استفاده می‌کنند. شرکت نفت بهران، از بهترین تولیدکنندگان روغن صنعتی در ایران است؛ روغن گیربکس‌های این شرکت در انواع مختلفی تولید می‌شوند که در جدول زیر مشخصات آن‌ها را مشاهده می‌کنید.

مشخصات فیزیکی-شیمیایی    ویسکوزیته در دمای 100 درجه سانتی گراد    شاخص ویسکوزیته    نقطه اشتعال (درجه سانتی گراد)    نقطه ریزش (درجه سانتی گراد)    چگالی (کیلوگرم/متر مکعب) (در 15 درجه سانتی گراد)
روش آزمون    ASTM
D-445    ASTM
D-2270    ASTM
D-92    ASTM
D-1298    ASTM
D-1298
بهران بردبار 68    68    95    210    24-    880
بهران بردبار 100    100    95    218    21-    885
بهران بردبار 150    150    95    234    18-    890
بهران بردبار 220    220    95    240    15-    895
بهران بردبار 320    320    95    240    12-    895
بهران بردبار 460    460    95    246    9-    900
بهران بردبار 680    680    95    248    9-    902
بهران بردبار 1000    990    95    250    3-    870
علاوه بر این، شرکت‌های ایرانی دیگری مانند ایرانول، پارس و … نیز وجود دارند.

روغن گیربکس بالابر
روغن گیربکس بالابر با نام واسکازین یا روغن دنده نیز شناخته می‌شود و نقش مهمی در عملکرد صحیح بالابرها ایفا می‌کند. روغن گیربکس بالابر با روانکاری چرخ‌دنده‌ها و دیگر اجزای داخلی گیربکس، اصطکاک و سایش را به حداقل رسانده و به خنک‌کاری گیربکس در حین کار کمک می‌کند.
بالابرهای ساختمانی یا مغازه باتوجه‌به حجم بار، از گیربکس حلزونی تیپ VF/N با سایز 62 تا 150 استفاده می‌کنند. به‌طورکلی برای بالابرهای ساختمانی از روغن گیربکس صنعتی با گرید 150 و 220 استفاده می‌شود. روغن گیربکس بالابر باتوجه‌به میزان کارکرد دستگاه و شرایط آب‌وهوایی انتخاب می‌شود. در ادامه برخی از برندهای ایرانی و خارجی روغن گیربکس صنعتی مناسب برای بالابرها را معرفی می‌کنیم.
برندهای ایرانی روغن گیربکس بالابر:

 روغن گیربکس بهران
 روغن گیربکس پارس
 روغن دنده ایرانول
برندهای خارجی روغن گیربکس بالابر:

 BP
 CASTROL
 MOBIL
 SHELL
 ESSO
 IP
مقدار روغن گیربکس بالابر ساختمانی برای هر سایز عبارت است از:

سایز گیربکس بالابر

مقدار روغن بر حسب لیتر

63    0.32
72    0.5
86    0.87
110    1.7
130    2.3
150    3
علاوه بر نوع، گرید ویسکوزیته و حجم روغن گیربکس بالابر، زمان تعویض آن هم اهمیت بالایی در طول عمر و عملکرد بهینه بالابرها دارد. پیشنهاد می‌شود روغن را پس از 500 تا 1000 هزار ساعت کارکرد اولیه گیربکس تخلیه نموده و داخل گیربکس را شست‌وشو دهید؛ سپس مجدداً گیربکس از مقدار کافی روغن پرکرده و در فواصل زمانی مشخص و منظم آن را بررسی نمایید.
اگر از روغن معدنی استفاده می‌کنید، بهتر است پس از 4000 ساعت کارکرد، روغن گیربکس بالابر را تعویض نمایید و اگر از روغن‌های ترکیبی استفاده می‌کنید و گیربکس در شرایط سخت آب‌وهوایی نبوده است، می‌توانید پس از 8000 ساعت کارکرد تعویض روغن کنید.
 

روغن مناسب گیربکس هلیکال
صنایعی که نیاز به گیربکس‌هایی با گشتاور خروجی بالاتر، عملکرد نرم‌تر و کم‌صدا، لقی استاندارد و طول عمر بالاتر دارند، اقدام به خرید گیربکس هلیکال می‌نمایند. گیربکس‌های هلیکال در 4 نوع اصلی تولید می‌شوند: 

گیربکس هلیکال شفت مستقیم
گیربکس بول هلیکال یا پینیون کرانویل
گیربکس هلیکال آویز
گیربکس هلیکال شافت موازی
هریک از انواع گیربکس هلیکال نیاز به روغن دنده خاصی دارند؛ انواع روغن مناسب گیربکس هلیکال عبارت‌اند از:

برندهای روغن گیربکس هلیکال

ویسکوزیته    BP    MOBIL    SHELL    TOTAL    بهران
220    BP Energol GR-XP 220    Mobil gear 630    Shell Omala 220    Carter EP 220    بهران بردبار 220
BP Enersyn SG-XP 220    Mobil Glygoyle 30    Shell Tivela S 220    Carter SY 220    -
-    Mobil SHC 630    Shell Omala HD 220    -    -
150    -    Mobil SHC 629    Shell Omala HD 150    Carter SH 150    بهران بردبار 150
100    BP Energol GR-XP 100    Mobil gear 627    Shell Omala 100    Carter EP 100    بهران بردبار 100
68-46    -    Mobil D.T.E 13M    Shell Tellus T 32    Equivis ZS 46    بهران بردبار 68
32    -    Mobil SHC 624    -    Dacnis SH 32    -
22-15    BP Energol HLP-HM 15    Mobil D.T.E 11M    Shell Tellus T 15    Equivis ZS 15    -
برندهای روغن گیربکس ایرانی مانند بهران بردبار، پارس نیسان و ایرانول IG نیز از جمله تولیدکنندگان مطرح روغن گیربکس صنعتی هستند.

روغن مناسب گیربکس خورشیدی
گیربکس‌های خورشیدی مانند تمام گیربکس‌های صنعتی باید قبل از راه‌اندازی با مقدار کافی از روغن مناسب پر شوند؛ اولین مرحله تعویض روغن در گیربکس خورشیدی پس از 100 سال کارکرد و مراحل بعدی پس از 1000 ساعت کارکرد دستگاه خواهد بود. انواع روغن مناسب گیربکس خورشیدی به شرح زیر است:

برندهای روغن گیربکس خورشیدی

نوع روغن    BP    CASTROL    MOBIL    SHELL    TOTAL    بهران
روغن معدنی    Energol GR-XP 680    Alpha SP 680    Mobilgear XMP 680    Omala 680    Carter EP 680     
Energol GR-XP 460    Alpha SP 460    Mobilgear XMP 460    Omala 460    Carter EP 460    بهران بردبار 460
Energol GR-XP 320    Alpha SP 320    Mobilgear XMP 320    Omala 320    Carter EP 320    بهران بردبار 320
Energol GR-XP 220    Alpha SP 220    Mobilgear XMP 220    Omala 220    Carter EP 220    بهران بردبار 220
Energol GR-XP 150    Alpha SP 150    Mobilgear XMP 150    Omala 150    Carter EP 150    بهران بردبار 150
Energol GR-XP 100    Alpha SP 100    Mobilgear XMP 100    Omala 100    Carter EP 100    بهران بردبار 100
روغن سینتتیک    Energsyn SG-XP 680    -    Mobil Glygoyle 680    Tivela S 680    Carter SY 680     
Energsyn SG-XP 460    Alphasyn PG 460    Mobil Glygoyle 460    Tivela S 460    Carter SY 460     
Energsyn SG-XP 320    Alphasyn PG 320    Mobil Glygoyle 320    Tivela S 320    Carter SY 320     
Energsyn SG-XP 220    Alphasyn PG 220    Mobil Glygoyle 220    Tivela S 220    Carter SY 220     
Energsyn SG-XP 150    Alphasyn PG 150    Mobil Glygoyle 150    Tivela S 150    Carter SY 150     
-    -    Mobil Glygoyle 100    -    -     
-    -    Mobil SHC Gear 680    -    Carter SH 680     
Energsyn EP-XF 460    Alphasyn T 460    Mobil SHC Gear 460    Omala HD 460    Carter SH 460     
Energsyn EP-XF 320    Alphasyn T 320    Mobil SHC Gear 320    Omala HD 320    Carter SH 320     
Energsyn EP-XF 220    Alphasyn T 220    Mobil SHC Gear 220    Omala HD 220    Carter SH 220     
Energsyn EP-XF 150    Alphasyn T 150    -    Omala HD 150    Carter SH 150     
-    -    -    -    -     
جدول حجم روغن گیربکس صنعتی
پس از انتخاب روغن مناسب گیربکس صنعتی، باید حجم روغن موردنیاز هر گیربکس را نیز مشخص کنید. معمولاً شرکت‌های سازنده حجم روغن موردنیاز گیربکس را در کاتالوگ بیان می‌کنند؛ البته این مقدار حدودی بوده و باید باتوجه‌به درپوشی که برای بررسی وضعیت روغن روی اکثر گیربکس‌ها قرار دارد، مقدار روغن را مشاهده کنید.

علاوه بر این موقعیت و وضعیت نصب گیربکس نیز بر مقدار روغن موردنیاز آن اثرگذار است. در ادامه جداول مربوط به حجم روغن انواع گیربکس صنعتی را برای موقعیت‌های نصب مختلف مشاهده خواهید کرد. در همین راستا پیشنهاد می‌کنیم مقاله روش‌های روغن‌کاری گیربکس صنعتی را نیز مطالعه فرمایید.

جدول حجم روغن گیربکس حلزونی
1) جدول حجم روغن گیربکس حلزونی گرد (VF/MVF)

نحوه نصب گیربکس حلزونی گرد

تیپ گیربکس (نحوه نصب)    (A) مقدار روغن سینتتیک مصرفی (لیتر)    (B) مقدار روغن معدنی مصرفی (لیتر)
      VF30    VF44    VF49    VF63    VF72    VF86    VF110    VF130    VF150    VF185    VF210    VF250
N    0.045    0.075    0.120    0.320    0.50    0.870    1.7    2.3    3    5    7.5    10.5
A-V    2.8
(PAM 2.4)    3.9
(PAM 3)    4.5
(PAM 4.3)    9.6
(PAM 7.8)    15
(PAM 11)    28.4
(PAM 22.6)
FR-FC-FA-F-P    2.4    3    4.3    7.8    11    22.6
جدول حجم روغن گیربکس مکعبی
1) وضعیت نصب گیربکس کتابی

(A) مقدار روغن سینتتیک مصرفی (لیتر)    (B) مقدار روغن معدنی مصرفی (لیتر)
سایز گیربکس    025    030    040    050    063    075    090    105    110    130    150
B3    0.02    0.04    0.08    0.15    0.3    0.55    1    1.6    3    4.5    7
B8    2.2    3.3    5.1
B6-B7    2.5    3.5    5.4
V5    3    4.5    7
V6    2.2    3.3    5.1
جدول حجم روغن گیربکس هلیکال
1) جدول حجم روغن گیربکس هلیکال شافت مستقیم طرح VEM

گیربکس هلیکال شفت مستقیم طرح وم

تیپ گیربکس    ZG0    ZG1    ZG2    ZG3    ZG4    ZG5    ZG6    ZG7
G110    0.33    0.50    0.65    1.25    3.3    5.8    11.0    24.0
G120    0.68    1.15    1.65    3.5    8.0    14.0    26.0    55.0
G130    0.36    0.55    1.05    2.0    3.7    7.0    13.5    24.0
G140    0.55    0.75    1.45    2.8    5.0    10.2    20.0    36.5
G150    0.28    0.32    0.38    0.7    2.5    4.0    8.0    16.0
G160    0.28    0.32    0.38    0.7    2.5    4.0    8.0    16.0
G310    0.22    0.26    0.65    1.1    2.9    5.2    9.0    19.5
G320    0.6    0.95    1.8    3.3    7.5    13.8    25.5    48.8
G330    0.36    0.51    1.05    2.0    3.5    7.4    13.0    27.5
G340    0.47    0.7    1.5    2.55    5.0    10.2    19.5    37.0
G350    0.22    0.24    0.5    0.6    2.35    3.8    6.6    15.5
G360    0.22    0.24    0.5    0.6    2.35    3.8    6.6    15.5
جدول حجم روغن گیربکس هلیکال شافت مستقیم طرح SEW
گیربکس هلیکال شفت مستقیم طرح sew

تیپ گیربکس     M1    M2    M3    M4    M5    M6
R07    0.12    0.20    0.20    0.20    0.20    0.20
R17    0.25    0.55    0.35    0.55    0.35    0.40
R27    0.25/0.40    0.70    0.50    0.70    0.50    0.50
R37    0.30/0.95    0.85    0.95    1.05    0.75    0.95
R47    0.70/1.50    1.60    1.50    1.65    1.50    1.50
R57    0.80/1.70    1.90    1.70    2.10    1.70    1.70
R67    1.10/2.30    2.60/3.50    2.80    3.20    1.80    2.00
R77    1.20/3.00    3.80/4.10    3.60    4.10    2.50    3.40
R87    2.30/6.0    6.7/ 8.2    7.2    7.7    6.3    6.5
R97    4.60/9.8    11.7/14.0    11.7    13.4    11.3    11.7
R107    6.0/13.7    16.3    16.9    19.2    13.2    15.9
R137    10.0/25.0    28.0    29.5    31.5    25.0    25.0
R147    15.4/40.0    46.5    48.0    52.0    39.5    41.0
R167    27.0/70.0    82.0    78.0    88.0    66.0    69.0
برای برخی از سایزها و حالت‌های نصب 2 عدد برای میزان روغن نوشته شده است؛ عدد بزرگ‌تر برای گیربکس‌های چند استیج است.

جدول حجم روغن گیربکس هلیکال آویز
وضعیت نصب گیربکس هلیکال آویز

تیپ گیربکس    M1    M2    M3    M4    M5    M6
F27    0.60    0.80    0.65    0.70    0.60    0.60
F37    0.95    1.25    0.70    1.25    1.00    1.10
F47    1.50    1.80    1.10    1.90    1.50    1.70
F57    2.60    3.50    2.10    3.50    2.80    2.90
F67    2.70    3.80    1.90    3.80    2.90    3.20
F77    5.9    7.3    4.30    8.0    6.0    6.3
F87    10.8    13.0    7.7    13.8    10.8    11.0
F97    18.5    22.5    12.6    25.2    18.5    20.0
F107    24.5    32.0    19.5    37.5    27.0    27.0
F127    40.5    54.5    34.0    61.0    46.3    47.0
F157    69.0    104.0    63.0    105.0    86.0    78.0
جدول حجم روغن گیربکس بول هلیکال
تیپ گیربکس    M1    M2    M3    M4    M5    M6
K37    0.50    1.00    1.00    1.25    0.95    0.95
K47    0.80    1.30    1.50    2.00    1.60    1.60
K57    1.20    2.30    2.50    2.80    2.60    2.40
K67    1.10    2.40    2.60    3.45    2.60    2.60
K77    2.20    4.10    4.40    5.8    4.20    4.40
K87    3.70    8.0    8.7    10.9    8.0    8.0
K97    7.0    14.0    15.7    20.0    15.7    15.5
K107    10.0    21.0    25.5    33.5    24.0    24.0
K127    21.0    41.5    44.0    54.0    40.0    41.0
K157    31.0    62.0    65.0    90.0    58.0    62.0
K167    33.0    95.0    105.0    123.0    85.0    84.0
K187    53.0    152.0    167.0    200    143.0    143.0
حجم روغن گیربکس خورشیدی 
همان‌طور که قبلاً اشاره شد، نوع روغن، ویسکوزیته و حجم روغن موردنیاز برای هر تیپ گیربکس خورشیدی روی برگ گارانتی یا دفترچه همراه محصول درج می‌شود.

نتیجه‌گیری

حجم و نوع روغن گیربکس گفته شده در این مقاله برای اکثر برندها یکسان است؛ بااین‌حال گیربکس‌های برخی از شرکت‌ها مانند ایلماز ترکیه به دلیل طراحی خاص خود نیاز به مقادیر متفاوتی روغن دارند. پیشنهاد می‌کنیم برای اطلاع از میزان دقیق روغن گیربکس به کاتالوگ هر محصول مراجعه نمایید؛ همچنین می‌توانید از طریق شماره‌تلفن 02191304300 با کارشناسان کالا صنعتی در ارتباط باشید و از مشاوره تخصصی رایگان این مجموعه بهره‌مند شوید.