محققان در اسپانیا لانههای رهاشده و باستانی کرکسهای استخوانخوار (همان پرندگانی که در ایران به همای سعادت معروف هستند) را بررسی کرده و آثار تاریخی چندصدسالهای را کشف کردند.
فرادید: در صخرههای جنوب اسپانیا، «لانههایی باستانی» وجود دارد که پرندگان موسوم به «هما» یا همان «کرکسهای استخوانخوار» آنها را ساختهاند؛ لانههایی که از نزدیک به یک قرن پیش و پس از انقراض محلی این پرندگان، رها شدهاند. این لانهها که به خوبی حفظ شدهاند، تا مدتها رازدار اشیائی شگفتانگیز و چندصدساله بودهاند که به تازگی مورد کاوش و بررسی قرار گرفتهاند.
تیم مشترکی از بومشناسان و باستانشناسان تصمیم گرفتند لانههای کهن «کرکس ریشدار» (هما) در جنوب اسپانیا را بررسی کنند. این پرندهی گوشتخوار و استخوانخوار قلمروطلب است و مدتهای طولانی در یک محدوده زندگی میکند. پژوهشگران میگویند این پرنده در جنوب اسپانیا نزدیک به ۷۰ تا ۱۳۰ سال پیش منقرض شد و حالا «در معرض خطرترین کرکس اروپا» شناخته میشود.
برخلاف تصویر ذهنی ما از لانهی پرندگان که همواره دایرهای است و از شاخههای کوچک روی درخت ساخته میشود، لانههای هما متفاوتند: بیشتر در حفرههای صخرهای ساخته میشوند و شبیه تودهای نامنظم از چوبهای بزرگ هستند.
![]()
هما یا کرکس ریشدار همراه با بقایای یک گوسفند
پژوهشگران برای یافتن این لانهها، از نوشتههای طبیعتشناسان قرن هجدهم، روایتهای افراد سالمند ۷۰ و ۸۰ ساله که خاطرات قدیمی و دستاول از این پرندگان داشتند و همچنین از دانش سایر محققان مناطق صخرهای اسپانیا بهره بردند. سرانجام، بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۴، تیم توانست ۵۰ لانهی حفظشده تاریخی را پیدا کند و ۱۲ لانه را با دقت، لایهبهلایه بررسی کند.

برخی از لانههای رهاشده کرکس ریشدار در جنوب اسپانیا پیدا و بررسی شدند
نتایج شگفتانگیز بود: این لانههای باستانی مانند موزههای طبیعی عمل کرده و مجموعهای از آثار انسانی شگفتانگیز را در خود پنهان کرده بودند.
![]()
برخی از آثار انسانی یافتشده در لانههای کرکس ریشدار، از جمله یک تیرکماندستی (B)، یک صندل علفی ۶۵۰ساله (C)، قطعه چرمی تزیینشدهی ۶۳۰ساله (E) و قطعهی پارچهای دیگر (F)
محققان بیش از ۲۲۰۰ قطعه استخوان و سُم حیوانی، بیش از ۱۲۰ قطعه پارچه، بیش از ۷۰ قطعه چرم، نزدیک به ۵۰ پوسته تخممرغ، ۲۵ وسیله ساختهشده از علف و ۱۱ رشته مو پیدا کردند. نزدیک به ۹۰ درصد این یافتهها به تغذیه و تولیدمثل کرکسها مربوط میشدند و باقیمانده آثار دستساز انسان بودند که شاید برای ساخت لانه استفاده شده بودند.
![]()
یک تیرکمان علفی (A) و قطعهای از سبد ۱۵۰ ساله (D) که در لانههای لاشخور ریشدار پیدا شدهاند
پژوهشگران نتیجه گرفتند لانههای کرکس ریشدار، «عناصر انسانی فراوان و بهخوبی حفظشده» در خود دارند و میتوانند دیدگاههای تازهای برای باستانشناسان، بومشناسان و سایر دانشمندان فراهم کنند.

بقایای غیرانسانی یافتشده در لانههای لاشخور ریشدار، شامل استخوانها (B, D)، سمها (A)، پوسته تخممرغها (C) و فضولات پرندگان (E)
پاسخ ها