اتفاقات دیدار ایران و لبنان در مشهد بالاخره رمزگشایی شد

فروردین ۱۴۰۱ و در بازی تیم‌های ملی ایران و لبنان در ورزشگاه امام رضای مشهد اتفاقاتی افتاد که تا چند روز کشور را به هم ریخت اما مسببین آن معرفی نشدند.

روزنامه اعتماد: فروردین ۱۴۰۱ و در بازی تیم‌های ملی ایران و لبنان در ورزشگاه امام رضای مشهد اتفاقاتی افتاد که تا چند روز کشور را به هم ریخت اما مسببین آن معرفی نشدند.

تیم ملی ایران در یک دیدار تشریفاتی از مرحله انتخابی جام جهانی در نهم فروردین ۱۴۰۱ مقابل لبنان به میدان رفت. با وجود اینکه تمام بازی‌های خانگی ایران در این مرحله در شهر تهران برگزار شده بود، با پیشنهاد احسان اصولی عضو هیات‌رییسه فدراسیون فوتبال و رییس هیات فوتبال استان تهران و موافقت میرشاد ماجدی سرپرست وقت فدراسیون، بازی ایران و لبنان به مشهد منتقل شد. این تصمیم عواقب بسیار سنگینی برای فوتبال ایران و وجهه کشور در رسانه‌های بین‌المللی داشت.

در آن بازی تعداد زیادی از هواداران خانم به هوای اینکه می‌توانند وارد ورزشگاه شوند و در حالی که بلیت رسمی بازی را در اختیار داشتند خودشان را به ورزشگاه رساندند اما با ممانعت عوامل انتظامی مواجه شدند و در نهایت کار به اسپری فلفل و این قبیل‌ چیزها کشید. در همان مقطع تمام مقامات رسمی کشور از جمله رییس‌جمهور، وزیر کشور و مقامات انتظامی وعده معرفی خاطیان و برخورد قاطع با مسببین این حادثه را دادند اما تا همین امروز اتفاقی در عمل مشاهده نشده است.

در بهمن سال گذشته رسانه‌ها نوشتند گزارشی پیرامون وقایع آن روز تهیه و در اختیار رییس‌جمهور قرار گرفته است. در بخشی از آن گزارش آمده بود: «ریشه اصلی اتفاقات، سوءتدبیر مسوولان فدراسیون فوتبال در انتخاب محل مسابقه با وجود آگاهی از حساسیت‌ها بوده است. همچنین مسوولان خاطی در فدراسیون طی روال قانونی از مسوولیت خود جابه‌جا شدند و تخلفات ماموران نیروهای فراجا هم در چارچوب روال‌های قانونی رسیدگی و با ماموران برخورد قانونی انجام شده است.»

همانطور که گفته شد اهالی فوتبال نه خبری مبنی بر برخورد قانونی با متخلفان را شاهد بودند نه جابه‌جایی خاصی میان مسوولان خاطی فدراسیون مشاهده کردند. در نهایت هم مشخص نشد بالاخره اصل مشکل از کجا بود و چرا آن اتفاق رخ داد؟ اظهارنظرهای شتاب‌زده چند روز بعد از بازی مبنی بر هک شدن سایت بلیت‌فروشی، انتشار بلیت‌های تقلبی یا تخلف چند کافی‌نت هم عمری بیشتر از چند روز نداشت.

حال خبرنگار ما از طریق یک منبع آگاه به جزییاتی در مورد آن اتفاق دست پیدا کرده که می‌تواند تا حد زیادی ماجرا را رمزگشایی کند.

انتقال بازی به مشهد و مخالفت شورای تامین برای ورود زنان

همانطور که توضیح داده شد و در تمامی رسانه‌ها نیز آمده انتقال بازی ایران و لبنان به مشهد با پیشنهاد احسان اصولی و موافقت میرشاد ماجدی صورت گرفت. در آن بازی ابتدا به دلیل وضعیت زرد کرونایی مشهد قرار بود مسابقه بدون تماشاگر باشد. در فاصله سه، چهار روز مانده به شروع بازی چندین و چندبار وضعیت «با» یا «بدون» تماشاگر بودن بازی تغییر کرد. همینطور مساله ورود زنان به استادیوم نیز در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت. در واقع فدراسیون از طرفی با حساسیت‌های فیفا در مورد ورود زنان به استادیوم مواجه بود و از طرفی با انتخاب مشهد به عنوان میزبان و شرایط خاص این شهر با مسائلی روبرو بود. طبق اطلاعاتی که منبع آگاه در اختیار خبرنگار روزنامه اعتماد قرار داده است فدراسیون بحث ورود زنان به ورزشگاه در مشهد را به جلسه شورای تامین استان خراسان رضوی برد اما با مخالفت مواجه شد. با این حال مقامات فدراسیون عوض پیگیری مساله برای حل مشکل آن را به گذر زمان سپردند تا شاید در فاصله 24 ساعت مانده به شروع بازی نظر شورای تامین برگردد که چنین نشد.

رییس‌جمهور می‌توانست مجوز بدهد مثل بازی ایران و عراق

در اینجا ذکر یک نکته بسیار ضروری است. در آخرین بازی تیم ملی ایران در انتخابی جام جهانی، قبل از بازی با لبنان که در تهران و مقابل عراق و در ورزشگاه آزادی برگزار شده بود تماشاگران زن حضور پیدا کرده بودند. در آن بازی نیز ابتدا شورای تامین استان با حضور زنان در ورزشگاه مخالفت کرده بود. برای همین مقامات فدراسیون وقت (دوران عزیزی خادم) موضوع را به شورای امنیت کشور بردند اما این نهاد هم مجوز حضور زنان را صادر نکرد. یک منبع آگاه در این زمینه به خبرنگار روزنامه اعتماد گفت مقامات فدراسیون در مرحله موضوع را با دولت و شخص سید ابراهیم رییسی در میان گذاشتند و رییس‌جمهور شخصا دستور حضور زنان در بازی ایران مقابل عراق که به جشن صعود منجر شد را صادر کرد. در واقع اگر مقامات فدراسیون در زمان بازی ایران و لبنان هم مصر بودند که زنان در ورزشگاه حاضر شوند باید چنین مسیری را طی می‌کردند اما در حالی که اخباری مبنی بر امکان حضور زنان در ورزشگاه امام رضا به‌شدت شنیده می‌شد پیگیری موضوع را پشت گوش انداختند.

سامانه ثبت احوال چه شد؟

ثبت احوال سامانه‌ای برای احراز هویت کاربران دارد که می‌تواند آن را در ازای دریافت مبلغی در اختیار دستگاه‌های دولتی و خصوصی قرار دهد. در زمان بازی ایران و عراق و با توجه به بحث حضور زنان در ورزشگاه فدراسیون وقت با ثبت احوال قراردادی را امضا کرد تا API این نهاد در اختیار سایت فدراسیون فوتبال قرار بگیرد. به این ترتیب هر کس کد ملی‌اش را وارد سامانه بلیت‌فروشی فدراسیون می‌کرد جنسیت و مشخصاتش معلوم می‌شد. بخشی از استفاده از این سامانه به مدیریت ورود تماشاگران برمی‌گشت و بخش دیگری از آن الزام ‌ای اف سی بود. یعنی فدراسیون در نهایت باید بر اساس داده‌های صحیح لیست زنانی که موفق شده بودند بلیت خریداری کنند را به کنفدراسیون فوتبال آسیا تحویل می‌داد تا احتمال ورود گزینشی افراد منتفی شود. جالب اینکه در همان مقطع بازی ایران و عراق و با وجود موافقت رییس‌جمهور با ورود زنان، برخی افراد دیگر از دستگاه‌های خارج از فوتبال به فدراسیون فشار آورده بودند که با دستکاری داده‌ها و دادن اطلاعات اشتباه به کنفدراسیون فوتبال آسیا باز هم زنان به صورت گزینشی وارد ورزشگاه شوند! یعنی آنها انتظار داشتند سامانه بلیت‌فروشی جوری طراحی شود که در ظاهر هر کاربری بتواند آزادانه بلیت بخرد اما در واقع وقتی کاربران عادی برای خرید اقدام می‌کنند با error سایت مواجه شوند اما در نهایت لیستی در اختیار ‌ای اف سی قرار بگیرد که نشان دهد زنان آزادانه توانسته‌اند بلیت بخرند! البته این درخواست با مخالفت مواجه شد.

طبق اطلاعات به دست آمده سامانه احراز هویت ثبت احوال به شکلی است که باید استفاده از آن توسط دستگاه‌های متقاضی تمدید شود. اما وقتی تغییر و تحول در فدراسیون صورت گرفت مقامات فدراسیون جدید این کار را انجام ندادند یعنی وقتی سامانه بلیت‌فروشی بازی ایران و لبنان باز شد API کار نمی‌کرد و برای همین مشخص نبود وضعیت خریداران بلیت به تفکیک جنسیت چگونه است! البته در این راستا یکی دیگر از افراد نزدیک به فدراسیون وقت (دوران میرشاد ماجدی) مدعی شده بود که سامانه ثبت احوال در آن برهه به صورت کلی از کار افتاده بود! ادعایی که نمی‌توانست درست باشد چرا که در آن مقطع هیچ گزارشی از اختلال در این سامانه منتشر نشد. به این ترتیب بدون اینکه فدراسیون در جریان باشد تعدادی از زنان موفق شدند بلیت بازی را از طریق سایت و کاملا قانونی خریداری کنند و روز مسابقه هم راهی ورزشگاه شدند.

بلیت‌های کاغذی و رقم چند میلیارد تومانی!

طبق اطلاعاتی که منبع آگاه در اختیار روزنامه اعتماد قرار داده است در کنار مساله سامانه بلیت‌فروشی تعدادی بلیت کاغذی نیز چاپ شد و در اختیار هیات فوتبال استان خراسان رضوی قرار گرفت که حسابی دردسرساز شد. این مساله‌ای است که تا به امروز در هیچ کجا پیرامون آن صحبت نشده است.

طبق اطلاعات به دست آمده از منبع آگاه با وجود حساسیت شدید کنفدراسیون فوتبال آسیا مبنی بر فروش بلیت بدون ضابطه و بدون احراز هویت و تاکید بر ایجاد سازوکار الکترونیک، در بازی ایران و لبنان تعداد 4000 قطعه بلیت کاغذی صادر و در اختیار هیات فوتبال استان خراسان رضوی قرار گرفت. بخشی از این بلیت‌ها به مهمان‌های ویژه، دوستان و آشنایان و نزدیکان مدیران هیات فوتبال رسید اما بخش قابل توجهی از آن سر از بازار آزاد درآورد! طبق شنیده‌ها در حالی که قیمت بلیت بازی چیزی کمتر از 100 هزار تومان بود این بلیت‌های کاغذی تا ارقامی نزدیک به دو میلیون تومان هم به فروش رسید. تعدادی از این بلیت‌ها نیز توسط زنان علاقه‌مند خریداری شد آن‌هم بدون اینکه اصلا نه فدراسیون در جریان باشد نه هیات فوتبال نه مقامات تامینی استان. اینکه چه کسانی از فروش بلیت‌های کاغذی در بازار آزاد منتفع شدند یک مساله است و اینکه چرا برای بازی بلیت کاغذی صادر شد و در اختیار افراد متفرقه قرار گرفت هم مساله‌ای دیگر. به هر حال با توجه به قیمت بلیت در بازار سیاه به نظر می‌رسد فروشنده رقمی چند میلیارد تومانی سود کرده است.

زنان آمدند و...

روز بازی زنانی که از طریق سامانه بلیت‌فروشی موفق به خرید بلیت شده بودند به اضافه زنانی که از بازار سیاه بلیت تهیه کرده بودند خودشان را به مقابل ورزشگاه امام رضا رساندند و تازه آنجا بود که فدراسیون و مقاماتش متوجه شدند چه اتفاقی رخ داده! آن‌هم بدون اینکه ذره‌ای برای چنین وضعیتی آمادگی داشته باشند. زنانی که بلیت خریده بودند با استناد به همان بلیت اصرار داشتند وارد ورزشگاه شوند و مقامات امنیتی اطراف استادیوم که دستوری مبنی بر مجوز ورود زنان نداشتند مانع شدند و در نهایت آن اتفاقات ناگوار رقم خورد. اتفاقاتی که باعث شد چندین میلیون محتوای منفی علیه ایران در رسانه‌های خارجی و شبکه‌های اجتماعی تولید شود. اینکه بعدها گفته شد بلیت‌های تقلبی در اختیار زنان قرار گرفته بود هم برای لاپوشانی بحث بلیت‌های کاغذی بود وگرنه تمامی زنانی که روز 9 فروردین 1401 مقابل استادیوم امام رضا حاضر شده بودند بلیت قانونی و سالم در اختیار داشتند.

یا با متخلفین برخورد کنید یا روایت درست‌تر را ارایه دهید!

به صورت خلاصه می‌توان گفت اشتباه در انتخاب مشهد به عنوان میزبان با وجود آگاهی از حساسیت‌های موجود، اهمال در پیگیری مساله ورود زنان به استادیوم در نهادهای ذی‌ربط، بی‌توجهی به غیر فعال بودن سامانه احراز هویت و در نهایت توزیع بلیت کاغذی برای تماشای بازی را می‌توان دلایل اصلی اتفاقات بازی ایران و لبنان در مشهد دانست. البته که هیچ‌کدام از اینها توجیهی برای رفتار نیروهای انتظامی حاضر در صحنه با زنان ندارد اما نمی‌توان اتفاقاتی که باعث بروز چنین وضعیتی شد را نادیده گرفت.

در پایان باید گفت انتظار می‌رود بعد از گذشت بیش از یکسال و نیم از آن واقعه بالاخره به صورت رسمی شفاف‌سازی کاملی از سوی نهادهای ذی‌ربط صورت بگیرد و با خاطیان برخورد شود.