طراحی صحنه روح ساختمان هر اثر را می‌سازد. در اینجا با اتکا به محتوایی که پیش از این در صفحه اینستاگرام «آگراندیسمان» بارگذاری شده، نگاهی داشته‌ایم به طراحی صحنه در فیلم‌های «مسافران، خائن‌کُشی، دست نوشته‌ها نمی‌سوزند»، همراهمان باشید
برترین‌ها: جهان طراحی صحنه فیلم‌ها جهانی تاثیرگذار در بافت هر فیلم و داستان است، چیزی که شاید در نگاه اول به اهمیت آن پی نبریم، اما اتفاقا طراحی صحنه روح ساختمان هر اثر را می‌سازد. در اینجا با اتکا به محتوایی که پیش از این در صفحه اینستاگرام «آگراندیسمان» بارگذاری شده، نگاهی داشته‌ایم به طراحی صحنه در فیلم‌های «مسافران، خائن‌کُشی، دست نوشته‌ها نمی‌سوزند»، همراهمان باشید
درک متن و تبدیل آن به فضایی برای سینما مهم‌ترین ویژگی ایرج رامین‌فر است. تسلط او به معماری و همچنین چیرگی بر کارکرد و چیدمان اشیا در صحنه به واسطه‌ای برای گذار متن به تصویر بدل می‌شود و به نوعی فیلم‌نامه را به سوی سینما بودن توسعه می‌دهد. حضور رامین‌فر کنار بیضایی که خود بر کلمه کلمه‌ی متن‌هایش مسلط است و با تصویری پیش‌ساخته در ذهن پا به صحنه می‌گذارد، در مسافران جهانی می‌سازد تا دروبین مهرداد فخیمی ناگزیر از طواف خانه‌ی فیلم باشد. خانه‌ای آرام و متین و هم‌قدم با اعضای خانواده که از سفیدپوش شدن برای عروسی تا سیاه‌پوش شدن برای سوگواری به عنوان یکی از کاراکترهای فیلم به بازی می‌پردازد و روح آزاده‌اش در تک‌تک پلان‌های فیلم حضور دارد.
از طرفی در این فیلم با صحنه، معماری و طراحی‌ای مواجهیم که با انعطاف‌پذیری خارق‌العاده‌ای میان فضاهای مختلف طی طریق می‌کند و نه تنها درون خود داستان روایت می‌کند که از یک خانه به یک تماشاخانه برای اجرای تعزیه تغییر هویت می‌دهد تا در خدمت متن باشد. رامین‌فر در ارجاعتش به معماری دارالفنون که پس ذهن بیضایی بوده و معماری آرت نوو اشاره داشته اما با گذار از این‌ها یک معماری منحصر به فرد تولید می‌کند. خانه‌ای که یک پیشنهاد است برای معماری امروز ایران؛ یک معماری در امتداد تاریخ و نه علیه گذشته.
او با برجسته کردن پله‌های بنای فیلم مسافران که در دل سفیدی ناتمام آن رنگی آبی به خود گرفته بسیاری از دوگانه‌ها را به یکدیگر وصل می‌کند و با آن حیاط بخشی از تحولات روایی داستان را از بهار شادی تا خزان عزا تجسم می‌بخشد. اما آن‌چه مسافران را وام‌دار طراحی رامین‌فر می‌کند، باورپذیری بازگشت مسافران و آینه به خانه است. یکبار مسافران را با هم مرور کنیم. بازگشت به هر خانه‌ای غیر از این خانه که ریشه در سنت باطنی ایرانی و اصالت فکری ایرانی دارد ناممکن به نظر می‌رسد.
کار کردن با کارگردان مولف، یعنی با تراز او راه رفتن، یعنی احیای دنیای فیلمساز پیش از ساختن جهان فیلم. حال برای سهیل دانش اشراقی که خودش دلباخته‌ی این خط فکری است چنین موقعیتی نه تنها چالش محسوب نمی‌شود بلکه می‌تواند با تکیه بر نیروی خلاقه‌ی خود بسیاری از پیش‌فرض‌های کیمیایی را به نفع ساختار فیلم تغییر دهد و اعتماد او را به‌دست آورد.
دانش اشراقی در سودای همانند سازی فیلم با اتمسفر آثار نظام استودیویی سینمای آمریکا، فیلم‌نوشت کیمیایی را تصویر می‌کند و به کمک ذوق و خلاقیت مسعود سلامی، یکی از کارهای مهم زندگی هنری‌اش را اجرایی می‌کند.
در فیلم، ریز فضاهایی مانند خانه‌ی تیمی، کافه ادی، بانک ملی، حمام و.... وجود دارد که هر کدام به تنهایی می‌توانند طراحی کاملی برای یک فیلم تک لوکیشنی باشند. توجه به جزئیات با نگاه و بینش آرتیستی در قلب ارجاعات تاریخی فیلم باعث می‌شود به جرات خائن کشی را کامل‌ترین کار سهیل دانش اشراقی تا به امروز بدانیم.
«دست‌نوشته‌ها نمی‌سوزند» با این جمله آغاز و به هنر سینما بودن نزدیک می‌شود؛ الهام گرفته شده از واقعیت ... همه چیز در این فیلم روایتی است از آن‌چه بر جامعه‌ی ایران گذشته از منظر مولف. طراحی صحنه هم همین اسلوب را برای ساخت و پیشبرد خود در ساختار کلی فیلم پیش می‌گیرد. الهام گرفتن از واقعیت در یک جهان موازی.
ساختن یک تهران در آلمان کار آسانی نیست، آن هم برای چنین فیلمی که ارجاعاتی صریح به تاریخ معاصر دارد و البته برای سینمایی که دور شدن از واقعیت در آن بخشی از نقد منفی سینمایی به حساب می‌آید و فانتزی در آن حکم سرخوشی و بی دغدغه بودن دارد. هر چه قدر هم از حضور تکنولوژی در بازسازی تهران سینمایی این اثر بگوییم، باز این شناخت دقیق از جزئیات شهری و آدم‌های هر نقطه از شهر است که ماهیت و جوهره‌ی اصلی طراحی صحنه‌ی این فیلم را شکل می‌دهد.
جمله‌ی نسبتا معروف اما غیر قابل اثباتی است؛ اینکه محدودیت می‌تواند خلاقیت را افزایش دهد. به نظر تمام محدودیت‌های سانسور و ممیزی توانسته لایه‌های پر جزئیات‌تری به جهان بصری فیلم‌نامه‌ی محمد رسول‌اف بیفزاید و ساماندهی این جزئیات بصری برای باورپذیر کردن فیلم بر عهده‌ی فرهاد ویلکیجی بوده.
السا شریفی نیا
۱۰ ماه پیش
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها