دستاورد محققان هاروارد و MIT: ایجاد سلول‌های «نامرئی» که سرطان را از بین می‌برند

 دانشمندان با مهندسی سلول‌های ایمنی CAR-NK، آن‌ها را برای سیستم ایمنی بیمار «نامرئی» کرده‌اند.

دانشمندان MIT و دانشکده پزشکی هاروارد روشی را برای مهندسی نوع جدیدی از سلول‌های ایمنی ابداع کرده‌اند که می‌توانند از سیستم دفاعی بدن بیمار «پنهان» شود و با قدرت و ایمنی بیشتری به سلول‌های سرطانی حمله کنند.

یکی از جدیدترین سلاح‌ها برای مبارزه با سرطان، سلول‌های ایمنی مهندسی‌شده‌ای به نام سلول‌های CAR-NK هستند. این‌ها «سلول‌های کشنده طبیعی» بدن هستند که معمولاً در آزمایشگاه برنامه‌ریزی می‌شوند تا به‌طور خاص به سلول‌های سرطانی حمله کنند.

اما این روش درمانی دو مسئله بزرگ دارد. اول، فرایند ساخت این سلول‌ها از خون خود بیمار هفته‌ها طول می‌کشد. دوم، استفاده از سلول‌های یک اهداکننده سالم بسیار سریع‌تر است، اما سیستم ایمنی بیمار این سلول‌های اهدایی را به عنوان یک عامل «خارجی» شناسایی و نابود می‌کند.

محققان MIT و هاروارد برای حل این مشکل راهی برای «پنهان‌کردن» سلول‌های CAR-NK از دید سیستم ایمنی بیمار پیدا کردند. آنها کشف کردند که با حذف یک پروتئین سطحی به نام HLA class 1 از روی این سلول‌ها می‌توانند آنها را برای سلول‌های T بیمار (سربازان اصلی سیستم ایمنی) نامرئی کنند.

ایجاد سلول‌های نامرئی برای مبارزه با سرطانی

محققان با یک روش مهندسی ژنتیک جدید تمام تغییرات لازم برای نامرئی‌کردن را در یک پکیج واحد قرار دادند. در این پکیج ژن‌های مختلفی داریم: ژن CAR که به سلول NK یاد می‌دهد هدف سرطانی خود را شناسایی کند. توالی siRNA که تولید پروتئین HLA class 1 را متوقف و سلول را نامرئی می‌کند. ژن‌های تقویتی (PD-L1 یا SCE) که قدرت مبارزه سلول NK با سرطان را افزایش می‌دهند.

نتایج این روش در آزمایش روی موش‌هایی با سیستم ایمنی شبیه انسان بسیار امیدوارکننده بود. موش‌هایی که این سلول‌های CAR-NK «نامرئی» و جدید را دریافت کردند، این سلول‌های مبارز را برای حداقل سه هفته در بدن خود داشتند و این سلول‌ها توانستند تقریباً به‌طور کامل سرطان را در این موش‌ها از بین ببرند.

در مقابل، در موش‌هایی که سلول‌های NK معمولی یا نسخه‌های قدیمی‌تر را دریافت کردند، سیستم ایمنی به سرعت سلول‌های اهدایی را نابود کرد و در نتیجه، سلول‌های مبارز در عرض دو هفته از بین رفتند و سرطان بدون هیچ مانعی به رشد خود ادامه داد. نکته مهم دیگر، ایمنی بالاتر این روش بود. این سلول‌های مهندسی‌شده، به‌طور قابل توجهی احتمال کمتری برای ایجاد عارضه جانبی خطرناک «سندرم آزادسازی سیتوکین» داشتند.

این دستاورد یک گام بزرگ به سوی تحقق رؤیای درمان‌های سلولی «آماده» است؛ درمان‌هایی که می‌توانند به صورت انبوه از سلول‌های اهداکنندگان سالم تولید شوند و بلافاصله پس از تشخیص، برای بیمار استفاده شوند و دیگر نیازی به هفته‌ها انتظار نباشد.

به دلیل ایمنی بیشتر، سلول‌های CAR-NK می‌توانند در آینده جایگزین مناسبی برای درمان‌های CAR-T شوند. محققان اکنون امیدوارند تا با همکاری مؤسسه سرطان Dana-Farber، آزمایش‌های بالینی این روش را آغاز کنند. آنها همچنین درحال بررسی استفاده از این سلول‌ها برای درمان بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس هستند.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Nature Communications منتشر شده است.