محققان در این پژوهش بر تأثیر محیط زندگی و استرسهای ناشی از آن بر سلامت بیولوژیکی کودکان تأکید دارند.
یک پژوهش جدید نشان میدهد که نابرابریهای اقتصادی در دهه اول زندگی کودکان فقیر، میتواند تأثیرات عمیق و ماندگاری بر سلامت بیولوژیکی آنها داشته باشد. به گفته محققان کودکانی که در خانوادههای با تمکن مالی پایینتر رشد میکنند، دارای نشانگرهای سلولی پیری سریعتری نسبت به همسالان ثروتمندتر خود هستند.
براساس گزارش گاردین، محققان امپریال کالج لندن دریافتند شرایط اقتصادی خانواده میتواند بهطور مستقیم بر سرعت پیری بیولوژیکی کودکان تأثیر بگذارد. این پژوهش که بر روی دادههای هزار و 160 کودک اروپایی 6 تا 11 ساله انجام شده، ارتباط واضحی را بین سطح رفاه خانواده و یک نشانگر سلولی مهم پیری به نام «تلومر» نشان میدهد.
در ابتدا باید با تلومرها آشنا بشویم. تلومرها ساختارهای محافظی در انتهای کروموزومها هستند که از یکپارچگی DNA محافظت میکنند و طول آنها با افزایش سن بهطور طبیعی کوتاه میشود. کوتاهترشدن تلومرها با فرایند پیری و افزایش خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مرتبط است.
در این مطالعه، محققان با نمونهگیری از خون کودکان طول تلومرها را در گلبولهای سفید آنها اندازهگیری و همچنین سطح هورمون استرس، یعنی کورتیزول را از طریق نمونه ادرار تجزیهوتحلیل کردند. کودکان براساس شاخصهای بینالمللی رفاه خانواده (مانند داشتن اتاق شخصی و تعداد خودروهای خانواده) به 3 گروه با تمکن مالی بالا، متوسط و پایین تقسیم شدند.
محققان به یافتههای نگرانکنندهای رسیدند؛ کودکان گروه با تمکن مالی بالا، بهطور متوسط تلومرهایی 5 درصد بلندتر از کودکان گروه با تمکن مالی پایین داشتند. دکتر «الیور رابینسون»، نویسنده ارشد این مطالعه، این تفاوت را معادل تقریباً 10 سال پیری بیشتر در سطح سلولی برای کودکان کمبرخوردار توصیف کرد.
همچنین به گفته محققان دختران بهطور متوسط تلومرهایی 5.6 درصد بلندتر از پسران داشتند. همچنین کودکانی با شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر، تلومرهای کوتاهتری داشتند. علاوهبراین، سطح کورتیزول در کودکان گروههای با تمکن مالی متوسط و بالا، بین 15.2 تا 22.8 درصد کمتر از کودکانی بود که در گروه کمبرخوردار قرار داشتند.
البته محققان تأکید میکنند که این یافتهها به معنای ارتباط بین ثروت و «کیفیت» ژنها نیست، بلکه نشاندهنده تأثیر غیرمستقیم محیط زندگی و استرسهای ناشی از آن بر سلامت بیولوژیکی است. محققان میگویند:
«ما میدانیم که قرار گرفتن مزمن در معرض استرس باعث فرسودگی بیولوژیکی بدن میشود. ممکن است کودکان خانوادههای کمبرخوردار استرس روانی-اجتماعی بیشتری را تجربه کنند؛ مثلاً به دلیل اشتراک اتاق خواب با سایر اعضای خانواده یا نداشتن منابع کافی برای تحصیل، مانند دسترسی به کامپیوتر دچار استرس بشوند.»
باید به این نکته نیز توجه بکنیم که این مطالعه خانوادههای در فقر مطلق را شامل نمیشود، بااینحال بر لزوم توجه به سیاستهای حمایتی برای کاهش نابرابریهای اقتصادی و تأثیرات آن بر سلامت نسل آینده تأکید دارد.
یافتههای این پژوهش در ژورنال Lancet منتشر شده است.
پاسخ ها