امروزه روش های بسیاری برای درمان ناباروری وجود دارد که با توجه به مشکل زن و مرد یکی از درمان ها را باید انتخاب کنند.
ناباروری و نازایی درمان می شود. با روش هایی مثل تلقیح درون و خارجی رحمی، تزریق اسپرم داخل تخمک، اهدای جنین و دهها روش دیگر که در ابتدا باید بدانیدبدن شما شرایط کدامیک را برای باردار شدن می پزیرد. امروزه برای درمان ناباروری از روش های نوین ابداعی استفاده می شود.
این تکنیک ها که بسته به علت ناباروری در زوجه به کار گرفته می شوند. روش های درمانی نوین تنوع زیادی دارند که در ادامه این بخش از سلامت جنسی فان تمامی راههای درمان ناباروری و نازایی را برایتان خواهیم گفت.
درمان ناباروری به موارد زیر بستگی دارد:
برخی علل ناباروری ممکن است اصلاح شود.در مواردی که بارداری به خودی خود اتفاق می افتد، زوج ها اغلب می توانند از طریق استفاده از فن آوری تولید کننده به بارداری به یک بارداری دست یابند. درمان ناباروری ممکن است شامل تعهدات مالی، فیزیکی، روانی و زمان باشد.
گزینه های مردان می توانند شامل درمان برای مشکلات جنسی عمومی یا فقدان اسپرم سالم باشند.درمان می تواند شامل موارد زیر باشد:
تغییر عوامل سبک زندگی:
بهبود سبک زندگی و عوامل رفتاری می تواند شانس بارداری را بهبود بخشد، از جمله کاهش انتخاب داروها، کاهش / حذف مواد مضر، بهبود فرکانس و زمان بندی روابط، ایجاد ورزش منظم و بهینه سازی عوامل دیگری که ممکن است به باروری آسیب برسانند.
داروها:
داروهای خاصی ممکن است باعث افزایش تعداد اسپرم و احتمال دستیابی به یک دوره بارداری موفق شوند. این داروها ممکن است عملکرد پروستات شامل تولید اسپرم و کیفیت را افزایش دهند.
جراحی:
در شرایط انتخاب، جراحی ممکن است قادر به معکوس کردن انسداد اسپرم و احیای باروری باشد.در موارد دیگر، درمان جراحی واریکوسل ممکن است شانس کلی برای بارداری را بهبود بخشد.
بازیابی اسپرم:
این تکنیک ها باعث می شود که اسپرم در هنگام انزال مشکلی داشته باشد یا زمانی که اسپرم در مایع انزالی وجود نداشته باشد. همچنین ممکن است از آن ها در مواردی استفاده شود که در آن تکنیک های تولید کننده به کمک روش های تولید مثل کاهش یا غیر عادی هستند.
اگرچه ممکن است یک زن تنها به یک یا دو روش درمانی برای احیای باروری نیاز داشته باشد، اما قبل از اینکه قادر به درک آن باشند، ممکن است چندین نوع درمان مختلف مورد نیاز باشد.
تحریک تخمک گذاری با داروهای باروری:
داروهای باروری یک درمان اصلی برای زنانی هستند که ناشی از اختلالات تخمک گذاری میباشند.این داروها قانون تخمک گذاری را تعدیل می کنند.با پزشک خود درباره گزینه های دارویی باروری، از جمله مزایا و خطرات هر نوع آن صحبت کنید.
لقاح مصنوعی (IUI) یا همان تلقیح درون رحمی:
در طول IUI، اسپرم سالم به طور مستقیم در رحم قرار می گیرد، در حالی که تخمدان زن یک یا چند تخمک را آزاد می کند تا بارور شود. بسته به دلایل ناباروری، زمان بندی اش می تواند با چرخه طبیعی شما یا با داروهای باروری هماهنگ شود.
تلقیح درون رحمی در دو مورد انجام می شود:
مورد اول :هنگامی که مرد دارای مشکلاتی مانند :کمی حجم مایع اسپرم، کم بودن تعداد اسپرم، کمی تحرک اسپرم یا کاهش میل جنسی است.
مورد دوم :هنگامی که زن دارای مشکلات ترشح گردن رحم و اختلال ایمنی منجر به ناباروری است و یا نمی تواند مقاربت طبیعی به دلیل درد و شرایط خاصی مانند واژینسیموس داشته باشد.
این روش ساده و بدون درد است و بدون نیاز به بیهوشی انجام می گیرد . در آمیزش طبیعی فقط 10 درصد از اسپرم ها از واژن به گردن رحم می رسند اما در روش IUIاز مرد مایع اسپرم می گیرند و بدین طریق اسپرم های بیشتر و با کیفیت تری به داخل رحم وارد می شوند و اینگونه شانس باروری افزایش می یابد.
در دو مورد اهدای جنین انجام می شود:
مورد اول :وقتی مرد مشکل ناباروری دارد و قادر به تولید اسپرم نیست .
مورد دوم :در زوج هایی که روش های درمان ناباروری به هر دلیلی مکرربا شکست روبرو شده باشد اما زن از نظر سن و ارگان های بتواند جنین اهدایی را در رحم خود پرورش دهد.
روند اهدای جنین
زوجین بعد از مراجعه به مرکز ناباروری و اطلاع از عدم موفقیت روش های درمان ناباروری ، از آنجا نامه ای برای دادگاه خانواده و پزشکی قانونی دریافت می کنند. پزشکی قانونی و دادگاه بعد از بررسی لازم موافقت را با صدور مجوز این کار نشان می دهد سپس زوجین می توانند با ارائه مجوز به مرکز نگهداری جنین های اهدایی مراجعه نمایند یا اهداکننده جنین را خود معرفی نمایند.
جراحی احیای باروری:
مشکلات رحمی مانند پولیپ آندومتر، سپتوم رحم یا بافت اسکار داخل رحمی را می توان با جراحی هیستروسکوپی درمان کرد.
با کمک فن آوری باروری:
تکنولوژی باروری (ART) یک درمان باروری است که در آن تخمک و اسپرم به کار گرفته می شوند.یک تیم بهداشت و درمان شامل پزشکان، روانشناسان، جنین شناسان، تکنسین های آزمایشگاه، پرستاران و متخصصان بهداشتی متحد است که با یکدیگر هم کاری کنند تا به زوج هایی که بارور نمیشوند، کمک کنند.
لقاح مصنوعی (IVF) شایع ترین تکنیک ART است:
چنانچه در ادامه این بخش از فان بیشتر توضیح خواهیم داد لقاح مصنوعی شامل تحریک و بازیابی تخمکهای بالغ مختلف از یک زن، بارور کردن آن ها با اسپرم مرد در یک ظرف در یک آزمایشگاه و دادن جنین در رحم سه تا پنج روز پس از لقاح است.
از روش IVF در صورت انسداد لوله های رحمی، چسبندگی های حفره لگنی، تعداد کم اسپرم و تحرک پایین اسپرم و در همه شرایطی که اسپرم به تخمک در رحم نرسد ، استفاده می کنند.
در این روش از زن طی یک بیهوشی کوتاه و موقت تخمک و از مرد اسپرم میگیرند سپس در آزمایشگاه اسپرم و تخمک را کنار هم قرار می دهند تا اسپرم خود وارد تخمک شود و تخمک را بارور کند و جنین تشکیل گردد.
سپس جنین تک سلولی با تقسیم پی در پی جنین چندسلولی را به وجود می آورد. سپس جنین را پس از 48 تا 72 ساعت به رحم زن انتقال می دهند تا لانه گزینی کرده و بارداری انجام گردد.
چهار مرحله انجام عمل IVF :مرحله اول، تحریک تخمدان، مرحله دوم، تخمک گیری، مرحله سوم:لقاح اسپرم و تخمک، مرحله چهارم:انتقال جنین.
مزایای IVF
افزایش خطر بروز ناهنجاری های کروموزومی در نوزاد به علت بالا بودن سن مادر و وجود بیماری های ژنتیکی در زوج ها می باشد . در صورت تشخیص ناهنجاری در جنین، تصمیم گیری برای سقط جنین برای زوجین مشکل است.
قبل از انتقال جنین، عمل لقاح قابل مشاهده است و اگر اسپرم با تخمک لقاح پیدا نکند، دفعات بعد می توان در شرایط لقاح تغییر ایجاد کرد. در صورتی که بیمار فاقد لوله های رحمی باشد بدون مشکل، عمل IVF انجام می شود.
محدودیت IVF
به علت پایین بودن کیفیت تخمک های زن میزان بارداری در زنان بالای 40 سال کاهش می یابد.
تکنیک های دیگر گاهی در یک چرخه لقاح مصنوعی به کار می رود، مانند:
تزریق اسپرم داخل سیتوپلاسمیک (ICSI) یا میکرو اینجکشن :
یک اسپرم سالم به طور مستقیم به یک تخمک بالغ تزریق می شود. ICSI اغلب زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که کیفیت یا کمیت اسپرم کم و بد باشد، یا اگر IVF شکست خورده باشدو در این حالت می توان کار را انجام داد.این روش به کاشت جنین در آستر رحم کمک می کند با باز کردن پوشش بیرونی جنین اتفاق میفتد.
روش میکرواینجکشن زمانی به کار می رود که اسپرم مرد از نظر تعداد، تحرک یا شکل کیفیت نداشته باشد و یا انجام عمل IVF با موفقیت نباشد . این روش دارای مراحل تحریک تخمدان، تخمک گیری، تزریق اسپرم داخل تخمک و لقاح و انتقال جنین است و در آن برای تشکیل جنین در محیط آزمایشگاه یک اسپرم به داخل یک تخمک تزریق می کنند و سپس لقاح و تقسیم سلولی صورت می گیرد.
درمان ناباروری و نازایی با تشخیص بیش از لانه گزینی جنین (PGD) دارد . قبلا از روشی موسوم (PND) به برای بررسی ناهنجاری های کروموزومی جنین قبل از تولد استفاده می شد، اما امروزه با استفاده از روش های تشخیص ژنتیکی پیش از لانه گزینی موسوم به PGD می توان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد.
در این روش 16 الی 18 ساعت پس از لقاح، تخمک ها از نظر لقاح بررسی می شوند و تخمک های دارای دو پیش هسته را کشت می دهند .
تخمک یا اسپرم اهدا کننده:
بیشتر ART با استفاده از تخمکهای خود زن و اسپرم شوهرش انجام می شود. اما اگر مشکلات شدیدی در تخمک یا اسپرم وجود داشته باشد می توانید از تخمک، اسپرم و یا جنین از یک اهدا کننده شناخته شده یا ناشناس استفاده کنید.
در برخی موارد علل ناباروری را نمی توان با تجویز دارو یا روش های پیشرفته درمان ناباروری درمان نمود . برخی زنان با وجود سالم بودن ارگان های باروری به دلیل سن بالا، یائسگی زودرس و .. . به خاطر نداشتن تخمک امکان باروری ندارند که در آنها تنها راه باروری این است که از یک داوطلب تخمک اهدایی بگیرد.
این تخمک را در محیط آزمایشگاه توسط اسپرم های همسر گیرنده تخمک ، لقاح می دهند و جنین به وجود آمده از این لقاح را در رحم زن نابارور قرار می دهند.
نکات مهم در اهدای تخمک
• سن فرد گیرنده تخمک باید 45 سال باشد و فرد باید بعد از مشاوره پزشکی و اطلاع از خطرات باروری در سنین بالا به بارداری اقدام نماید .
• زوج تحت درمان با روش اهدای تخمک باید تحت مشاوره تمام جوانب این کار مانند مسائل روحی، روانی، ارث و قانون و سایر مسائل را درنظر بگیرند و سپس درمان را شروع کنند.
• پیش از درمان باید آزمایش های اولیه گرفته شود.
• اهداکننده تخمک باید قبلا بچه دار شده باشد و سن او بین 21 تا 34 سال باشد .
• فرد گیرنده و اهداکننده تخمک بهتر است خصوصیات فیزیکی مشابه مانند رنگ پوست، رنگ چشم، رنگ مو و ساختمان بدنی هماهنگ داشته باشند.
• فرد اهداکننده تخمک باید باید از نظر ژنتیکی و بیماری های هپاتیت، ایدزو سفلیس سالم باشد.
• فرد اهداکننده تخمک توسط یک شخص حرفه ای باید از نظر سابقه خانوادگی، تحصیلی، ثابت روحی، انگیزه اهدا، سابقه بارداری سخت، روابط بین فردی، سابقه قضایی و قانونی، سابقه بیماری های روان پزشکی و اختلال شخصیتی ارزیابی روان شناختی شود .
• برخی از افراد دوست دارند برای حفظ حریم خصوصی خود فرد اهداکننده تخمک ناشناس باشد اما در مقابل افرادی نیز دوست دارند اهداکننده را به علت دانستن سابقه اجتماعی، فرهنگی و ویژگی های ژنتیکی اش اهدا کننده تخمک را بشناسند.
• در صورتی که این موضوع از کودک حاصل از این عمل کتمان شود، همواره خطر آشکار شدن حقیقت ناخواسته در مورد خانواده هایی که با هم تفاهم و توافق ندارد، وجود دارد. باید برای پیشگیری از مشکلات رضایت نامه از اهداکننده و گیرنده دریافت شود و استانداردهای سلامت جسمی و روانی در مورد اهداکنندگان رعایت شود.
حامل حاملگی:
زنانی که دارای یک رحم عملکردی هستند و یا برای آن ها بارداری یک خطر جدی محسوب می شود، ، می توانند لقاح مصنوعی را با استفاده از یک حامل حاملگی انتخاب کنند ، در این حالت، جنین زوجین در رحم حامل برای بارداری قرار داده می شود.
مشکلات مربوط به درمان ناباروری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
بارداری چندقلو:
رایج ترین نوع درمان ناباروری، چند قلو بودن است. به طور کلی، هرچه تعداد جنین های بیشتری داشته باشید، ریسک زایمان زودرس و نیز مشکلات در طول دوران بارداری مانند دیابت حاملگی را افزایش می دهد.
نوزادانی که پیش از موعد به دنیا می آیند، در معرض خطر فزاینده مشکلات سلامتی و رشدی قرار دارند. در مورد راه های پیش گیری از بارداری چند گانه پیش از شروع درمان با پزشک خود صحبت کنید.
سندرم بیش از حد تحریک زیاد(OHSS):
داروهای باروری برای القا تخمک گذاری می تواند موجب OHSS شود که باعث ورم و درد تخمدان می شود.علایم ممکن است شامل درد شکمی خفیف، نفخ و حالت تهوع که حدود یک هفته طول می کشد و یا بارداری، باشد. به ندرت، شکل جدی پیش می آید و نیاز به درمان اورژانسی دارد.
خونریزی یا عفونت:
همانند هر روش تهاجمی، خطر خونریزی یا عفونت با تکنولوژی تولید کننده کمکی وجود دارد.
مدیریت استرس عاطفی در طول درمان:
این استراتژی ها را برای کمک به مدیریت استرس عاطفی در طول درمان امتحان کنید:
خودتان را معرفی کنید:
به جای سرکوب گناه و یا عصبانیت به دیگران دسترسی پیدا کنید.با عزیزان خود در تماس باشید، صحبت کردن با شریک زندگی تان، خانواده و دوستان می تواند بسیار مفید باشد.بهترین حمایت اغلب از عزیزان و نزدیک ترین افراد به شما است.
استرس را کاهش دهید:
برخی مطالعات نشان داده اند زوج هایی که استرس روان شناختی تجربه می کنند، نتایج ضعیفی را در درمان ناباروری داشته اند.سعی کنید قبل از اینکه باردار شوید، استرس خود را در زندگی کاهش دهید.
ورزش کنید و یک رژیم غذایی سالم داشته باشید:
داشتن یک برنامه تمرینی اندازه و رژیم غذایی سالم می تواند چشم انداز شما را بهبود بخشد و شما را بر زندگی خود متمرکز سازد.
مدیریت اثرات عاطفی:
شما با احتمال چالش های روانی روبه رو خواهید شد.به نتایج خود اهمیت دهید.حتی اگر درمان باروری موفق باشد، معمولا در مورد استرس و ترس از شکست در حین بارداری رایج است. اگر شما سابقه افسردگی و اضطراب دارید، در ماه های بعد از تولد نوزاد خود در معرض خطر این مشکلات قرار میگیرید.
پاسخ ها