قراره در این مقاله چی بدونیم:
ناباروری ثانویه یکی از چالشهایی هست که بعضی از زوجین پس از تولد اولین فرزند تجربهاش میکنن. شاید عجیب به نظر برسه، ولی زوجهایی که یک بار تجربه موفق بارداری داشتن، ممکنه در تلاش برای بچهدار شدن دوباره، با مشکل مواجه بشن. اگر براتون این سوال پیش اومده که علت باردار نشدن بعد از بچه اول چیه با ما در این مقاله همراه باشین.
ناباروری ثانویه (Secondary Infertility) به وضعیتی گفته میشه که زوجها پس از داشتن حداقل یک بارداری موفق، دیگر قادر به بارداری طبیعی نباشن یا نتونن بارداری رو تا زمان زایمان ادامه بدن. این مشکل میتونه به دلایل مختلفی در زن یا مرد ایجاد بشه و معمولاً نادیده گرفته میشه چون خیلیها تصور میکنن کسی که یک بار باردار شده، حتماً باز هم میتونه باردار بشه.
در ناباروری اولیه فرد تاکنون هیچوقت تجربه بارداری نداشته و نمیتونه به طور طبیعی باردار بشه اما در ناباروری ثانویه فرد حداقل یک بار باردار شده (با یا بدون تولد زنده)، اما حالا در بارداری مجدد مشکل داره. این تفاوت از نظر پزشکی مهمه، چون دلایل و درمانها ممکنه متفاوت باشن.
علائم و نشانههای ناباروری ثانویه معمولاً زمانی خودشون رو نشون میدن که زوج، پس از گذشت ۶ تا ۱۲ ماه رابطه جنسی منظم و بدون جلوگیری، موفق به بارداری مجدد نمیشن. در زنان، این نشانهها ممکنه با قاعدگیهای نامنظم یا قطع پریود، دردهای مزمن لگنی، یا سابقه سقطهای مکرر همراه باشه. گاهی هم تخمکگذاری مختل میشه بدون اینکه فرد متوجه این اتفاق بشه.
در مردان، کاهش میل جنسی ، اختلال در نعوظ یا تغییر در حجم و قوام مایع منی، میتونه زنگ خطری برای کاهش قدرت باروری باشه.
بدن انسان به گذشت زمان و در اثر شرایط محیطی متفاوت ممکنه تغییراتی داشته باشه مثلا سیستم تولیدمثل ممکنه با گذشت زمان دچار مشکلات یا چالشهای جدیدی بشه. در ادامه با علتهای اصلی ناباروری ثانویه در زنان آشنا میشیم:
با بالا رفتن سن، مخصوصاً بعد از ۳۵ سالگی، کیفیت و تعداد تخمکها کاهش پیدا میکنه. این یکی از مهمترین دلایل ناباروری در زنان محسوب میشه.
سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکنه در هر سنی در دوران باروری زنان اتفاق بیافته. این اختلال هورمونی باعث توقف یا بینظمی در تخمکگذاری میشه و احتمال بارداری رو کاهش میده.
رشد غیرطبیعی بافت رحم در سایر نقاط بدن باعث التهاب و چسبندگی میشه که میتونه مسیر لولههای فالوپ رو ببنده و حتی مانع رسیدن اسپرم به تخمک بشه.
عفونتهای لگنی، سزارین قبلی یا جراحیهای رحمی ممکنه باعث ایجاد چسبندگی رحم یا آسیب به اندامهای تولید مثل بشن. پس حتی خود بارداری قبلی در شرایطی ممکنه زمینهساز بشه برای ناباروری ثانویه.
اضافهوزن یا لاغری مفرط، مصرف الکل یا دخانیات، استرس شدید یا بیتحرکی، همه میتونن تخمکگذاری رو مختل کنن.
ناباروری ثانویه فقط مختص خانمها نیست، آقایون هم میتونن به دلایل مختلفی دچار اختلال در باروری بشن، حتی اگر قبلاً یکبار پدر شده باشن. از جمله دلایل ناباروری ثانویه در مردان:
عواملی مثل افزایش سن، مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی ممکنه باعث کاهش کیفیت یا تحرک اسپرم بشه.
گشاد شدن وریدهای بیضه که باعث گرم شدن بیضه و اختلال در تولید اسپرم میشه.
کاهش سطح هورمون مردانه ممکنه به کاهش میل جنسی و قدرت باروری منجر بشه.
این اختلالات ممکنه مانع خروج اسپرم از بدن بشن یا باعث برگشتش به داخل مثانه بشن.
درمان ناباروری ثانویه بسته به دلیل اصلیای که داره، میتونه متفاوت باشه. راههای علمی زیادی برای حل این مشکل وجود داره. در ادامه با راهکارهای درمانی ناباروری ثانویه آشنا میشیم:
کاهش وزن، ترک سیگار و الکل، ورزش منظم و کنترل استرس، گاهی تأثیر زیادی در بازگشت باروری داره.
داروهای محرک تخمدان مثل کلومیفن سیترات یا لتروزول باعث افزایش شانس تخمکگذاری میشن.
در روش IUI، اسپرم شستهشده مستقیماً وارد رحم میشه تا فرآیند باروری راحتتر بشه و شانس لقاح بالا بره.
اگر سایر روشهای کمک باروری موثر نباشه، IVF یکی از مؤثرترین گزینهها برای درمان ناباروری ثانویه هست.
در موارد خاصی مثل انسداد لوله فالوپ یا واریکوسل، ممکنه جراحی توصیه بشه.
اگر اقدام به بارداری کردین اما هنوز موفق نشدین باید بدونین در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کنین:
ناباروری ثانویه مشکلی پنهان ولی رایج در دنیای امروزه است که خیلی از زوجها تجربهاش میکنن. دلایل زیادی برای این مشکل وجود داره که هم جسمی و هم روانی هستن. با مراجعه بهموقع به متخصص و انتخاب روش درمانی مناسب، میشه شانس باروری مجدد رو بهطور چشمگیری افزایش داد.
پاسخ ها