شیر طلایی جشنواره ونیز ۲۰۱۹ به «جوکر» رسید

روز گذشته جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹ به پایان رسید و مهم‌ترین جایزه جشنواره یعنی شیر طلایی به فیلم سینمایی «جوکر» (Joker) رسید.

جدیدترین ساخته تاد فلیپس در حالی جایزه اصلی جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹ را به دست آورد که از نظر عمده منتقدان اروپایی در میان بهترین آثار جشنواره قرار داشت و همچنین مورد توجه منتقدان انگلیسی‌زبان نیز قرار گرفته بود.

اهدای شیر طلایی به جوکر از یک زاویه دیگر نیز در رسانه‌های سینمایی مورد توجه قرار گرفته؛ اینکه جایزه اصلی این بار هم به فیلمی داده شد که احتمالا از شانس بالایی در مراسم اسکار برخوردار است. سال گذشته شیر طلایی به فیلم سینمایی «روما» (Roma) رسید؛ آخرین اثر آلفونسو کوارون مکزیکی که در جوایز اسکار هم خوش درخشید و جوایزی چون اسکار بهترین کارگردانی و بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان را تصاحب کرد. از سوی دیگر سال ۲۰۱۷ نیز فیلم «شکل آب» (The Shape of Water) شیر طلایی ونیز را به خانه برد و در مراسم اسکار جوایز کلیدی همچون اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به نام خود ثبت کرد.

با در نظر گرفتن نکات فوق می‌توان گفت از طرفی سلیقه ونیز به سلیقه آکادمی نزدیک شده و از سوی دیگر شانس جوکر برای به دست آوردن جوایز اسکار حالا بیشتر از قبل است.

با وجود آنکه جوکر توانست شیر طلایی ونیز را به دست آورد اما واکین فینیکس بازیگر اصلی فیلم که با تمجید گسترده منتقدان مواجه شده بود جایزه بهترین بازیگری را از دست داد تا به جشنواره‌های دیگر و بویژه به جوایز اسکار چشم‌ امید داشته باشد.

جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹ به لوکا مارینلی برای ایفای نقش در فیلم «مارتین ادن» (Martin Eden) رسید. مارتین ادن فیلمی است اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته جک لندن ِ‌مشهور ساخته پیترو مارچلو. مارچلو تا پیش از سال ۲۰۱۵ در حوزه ساخت آثار مستند فعال بود اما از آن زمان تا حال دو اثر داستانی را کارگردانی کرده است.

جایزه بهترین بازیگر زن نیز به آریان آسکارید برای حضور در فیلم «گلوریا موندی» (Gloria Mundi) تعلق یافت. گلوریا موندی ساخته روبر گدیگیان کارگردان فرانسوی است و درباره خانواده‌ای است که هم‌زمان با شادی تولد فرزند جدیدشان گلوریا باید روزگار سختی را از سر بگذرانند.

شیر نقره‌ای از دیگر جوایز مهم جشنواره که برای بهترین کارگردانی اهدا می‌شود به روی آندرشون فیلم‌ساز سوئدی رسید برای فیلم « درباره پایان‌ناپذیری» (About Endlessness). آندرشون پیش از این برای فیلم « کبوتری برای تأمل در باب هستی روی شاخه نشست» (A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence) شیر طلایی ونیز را هم به خانه برده بود. این کارگردان سوئدی بخاطر ساخت کمدی‌های ابزورد شهرت جهانی دارد و از سایر آثار پراهمیتش می‌توان به « یک داستان عاشقانه سوئدی» (A Swedish Love Story)، آوازهایی از طبقه دوم» (Songs from the Second Floor) و «شما، زنده‌ها» (You, the Living) اشاره کرد.

اما جایزه بزرگ هیات داوران به رومن پولانسکی فیلم‌ساز پرحاشیه‌ جشنواره امسال رسید برای جدیدترین فیلمش «یک افسر و یک جاسوس» (An Officer and a Spy). پولانسکی که در آمریکا به اتهام تجاوز پرونده قضایی دارد در سال‌های اخیر و با شدت گرفتن جنبش‌های مربوط به آزار جنسی دوباره مورد توجه رسانه‌ای قرار گرفت و بیش از گذشته بویژه از طرف رسانه‌های انگلیسی‌زبان منزوی شد.

امسال از آغاز جشنواره پرسش‌های زیادی درباره حضور او مطرح بود. لوکرسیا مارتل فیلم‌ساز زن مطرح آرژانتینی که رییس هیات داوران این دوره جشنواره ونیز بود در پاسخ به این حاشیه‌ها گفت از حضور فیلم پولانسکی در جشنواره دفاع می‌کند و معتقد است باید بین کارگردان به عنوان یک فرد و به عنوان یک هنرمند تفاوت قایل شد. مارتل گفته بود باید اجازه دید فیلم پولانسکی حضور داشته باشد گرچه او در مراسم ویژه مربوط به اکران آن شرکت نخواهد کرد.

به حواشی مذکور این را هم اضافه کنید که منتقدان انگلیسی‌زبان اصلا با اثر جدید این فیلم‌ساز برجسته لهستانی همراهی نشان ندادند و نقدهای عمدتا منفی آن‌ها در رسانه‌ها انعکاس یافت. اما اروپایی‌ها فیلم را پسندیدند و با وجود فضایی که علیه این کارگردان ایجاد شده بود جایزه بزرگ هیات داوران به آخرین اثر او رسید؛ پیش از این جایزه ویژه فدراسیون بین المللی منتقدین فیلم (FIPRESCI) نیز به فیلم پولانسکی اختصاص یافته بود.

نماینده ایران در جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹ فیلم ‌سینمایی «متری شش و نیم بود» که در بخش افق‌ها شرکت کرد. در این بخش فیلم سینمایی اوکراینی «آتلانتیس» (Atlantis)‌ به کارگردانی والنتین واسیانوویچ به عنوان بهترین اثر انتخاب شد و سعید روستایی جشنواره را دست خالی ترک کرد.

در ادامه می‌توانید فهرست برندگان جشنواره فیلم ونیز ۲۰۱۹ را بررسی کنید:

برندگان بخش مسابقه اصلی

شیر طلایی بهترین فیلم: «جوکر» به کارگردانی «تاد فیلیپس»

جایزه بزرگ هیات داوران: «یک افسر و یک جاسوس» به کارگردانی «رومن پولانسکی»

شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی: «درباره پایان‌ناپذیری» به کارگرانی روی آندرشون

بهترین بازیگر مرد: «لوکا مارینلی» برای فیلم «مارتین ادن»

بهترین بازیگر زن: «آریان آسکارید» برای فیلم «گلوریل موندی»

بهترین فیلم‌نامه: «چری لین شماره ۷» ساخته یونفان

جایزه ویژه هیات داوران: «مافیا دیگر مثل سابق نیست» به کارگردانی فرانکو ماریسکو

جایزه مارچلو ماسترویانی برای بهترین بازیگر جوان: «توبی والاس» برای فیلم «دندان‌های شیری»

برندگان بخش افق‌ها

بهترین فیلم: «آتلانتیس» به کارگردانی «والنتین واسایونوویچ»

بهترین کارگردانی: «تئو کورت» برای فیلم «سفید روی سفید»

جایزه ویژه هیات داوران: «حکم» به کارگردانی «ریموند ریباس گوتیرس»

بهترین بازیگر مرد: «سامی بواجیلا» برای فیلم «یک پسر»

بهترین بازیگر زن: «مارتا نیتو» برای فیلم «مادر»

بهترین فیلمنامه: «بازگشت به وطن» نوشته «جسیکا پلد»، «فیلیپ لیوره» و «دیاستم»

بهترین فیلم کوتاه: «محبوب» به کارگردانی «سعیم صدیق»