اصفهان نصف جهان جزو نخستین آثار هدایت است، و هدایت آن‌را دو سال پس از بازگشت از فرانسه، یعنی در سی سالگی، در جریان یک سفر کوتاه به اصفهان، نوشته است. آثار پیشین او، مقدمه‌ای بر رباعیات خیام (1302)، انسان و حیوان (1303)، فواید گیاه خواری(1306)، زنده به گور(1309)، پروین دخترساسان(1309) و ترجمة چند داستان کوتاه از نویسندگان اروپایی، تنوع فعالیت ادبی‌اش را، به عنوان یک نویسندة آزامایش‌گر و «همه فن حریف»، نشان می‌دهد. اصفهان نصف جهان در میان این آثار، و حتی آثاری که هدایت بعدها تالیف کرد، کاملا ممتاز است، و نخستین نمونه از یک «گونه»ی کهن سال ادبی –سفرنامه نویسی- در میان نویسندگان نسل اول ما –نوسندگان ادبیات داستانی- است. اصفهان نصف جهان یک اثر «آزمایشی» است، و در آن نویسنده قصة سفر خود را به یک شهر اسطوره‌ای و «افسانه آمیز» باز می‌گوید،