چکیده:
تنبلي اجتماعي از مواردي است که به ايرانيان نسبت داده مي شود و در سالهاي اخير مورد توجه قرار گرفته است و نمودهاي آن نيز در جامعه ايران موجود است، از جمله پايين بودن بهره وري کار، تعطيلات فراوان، اضافه وزن و کم تحرکي. عليرغم اهميت اين موضوع، تاکنون پژوهش جامعه شناختي مستقيمي درباره آن انجام نشده است. مقاله حاضر ميزان و عوامل موثر بر تنبلي اجتماعي را در قالب يک مفهوم در چارچوب نظريه انتخاب عقلاني بررسي مي کند. روش تحقيق پيمايش بر روي 1256 شهروند تهراني بوده است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد که حداقل ميزان گرايش به تنبلي در تهران 20 درصد است. تفسير اين يافته، روند گرايش به تنبلي در تهران را رو به افزايش نمي داند. مهمترين عوامل موثر بر تنبلي در تحليل هاي چندمتغيره عبارت است از تقديرگرايي، احساس بي قدرتي و خودمداري. نتيجه نهايي اين است که پايين بودن ميزان تمايل به تنبلي در تهران، نشانه پايين بودن ميزان تنبلي نيست، چون وضعيت اجتماعي، تسهيل کننده تنبلي در جامعه است.