وقتی پای صحبت خیلی از آدما می نشینیم، جمله هایی مثل: بیخودی درس خوندم، اگر میرفتم سراغ کار، موفق تر بودم، دوستام که درس نخوندن، پولدار شدن و … می شنویم و سوالی که در دوره دبستان موضوع انشاء بود، دوباره مطرح می شود:
در این مقاله سعی می کنیم جواب سوالات مهمی را بدهیم. آیا واقعا علم بهتر از ثروت است؟ ادامه تحصیل یا بازار کار؟ کار یا دانشگاه؟ کنکور مجدد بعد از لیسانس یا نه؟ ادامه تحصیل یا سربازی؟ میخواهیم به همه این سوالات جواب بدهیم. این مقاله می تواند در انتخاب راه درست در زندگی به شما کمک کند.
خب در ۹۹٪ موارد کسی در ادامه تحصیل تا دیپلم (یعنی پایان کلاس دوازدهم) شکی ندارد. البته که این اعتقاد دلایل محکمی پشت سر دارد. دلایلی مثل اینکه:
پس تا اینجا می توان پذیرفت که ادامه تحصیل تا پایان مقطع متوسطه دوم برای همه ما لازم است. بنابراین صحبت ما از اینجا به بعد درباره مقطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی، یعنی کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) و دکتری تخصصی است.
حال از این سوال شروع می کنیم:
الف- چون همه درس میخوانند، ما هم درس می خوانیم. ما به دانشگاه می رویم، چون همه به دانشگاه می روند و از آنچه که مرسوم است، تبعیت می کنیم.
ب- راه حل دیگری به ذهن مان نمی رسد. اگر درس نخوانیم احساس بیکاری و بی فایدگی می کنیم. در واقع حس می کنیم درس خواندن شغل مان است و نمی دانیم اگر درس نخوانیم چه کاری باید بکنیم!
ج- اگر ادامه تحصیل ندهیم به سربازی می رویم. این فکری است که ذهن بسیاری از پسران را درگیر می کند. در واقع ادامه تحصیل برای عده کثیری، روشی برای به تاخیر انداختن خدمت سربازی است.
د- زور! دلیل خیلی از ما برای درس خواندن این است که حتی جرات حرف زدن از ترک تحصیل را هم پیش پدر و مادرمان نداریم. بعضی از پدر و مادرها از روی تجربه زور می گویند و بعضی ها از روی چشم و هم چشمی و …
ه- اهداف کاری داریم. اهدافی داریم که برای رسیدن به آنها باید مدرک خاصی داشته باشیم. استخدام در یک سازمان، ارگان یا ادامه دادن شغل پدری می تواند انگیزه خوبی برای ادامه تحصیل باشد.
و- درس میخوانیم چون از آن لذت می بریم. چون تشنه دانستن هستیم و با مطالعه درس یا درس هایی حالمان خوب می شود. از فکر کردن و مطالعه لذت می بریم.
واقعیت این است که برای ادامه تحصیل فقط دلایل «ه» و «و» منطقی بنظر می رسد. حالا چرا؟ می خواهیم درباره این صحبت کنیم که چرا نباید بی دلیل (یا با دلایل اشتباه) درس بخوانیم؟
چون احتمالا:
و در نهایت، ما می مانیم و «مدرکی کم اعتبار»، «سوادی کم عمق»، «بخشی از عمر که هدر رفته» و «توقعی که به واسطه عنوان تحصیل کرده در خود ایجاد کرده ایم» که این مورد آخر باعث می شود به هر کاری و شرایطی هم تن ندهیم. گواه موارد بالا این است:
الف- در بسیاری از کشورهای پیشرفته تحصیلات تا مقطع دیپلم برای همه رایگان و ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر با شهریه های سنگین همراه است. این موضوع باعث می شود که فقط کسانی که دلایل «ه» و «و» را دارند، به تحصیل ادامه دهند.
ب- حتی در مقاطع بالاتر از کارشناسی، شهریه به حدی بالا می رود که دانشجویان برای پرداخت شهریه پس از پایان هر مقطع وقفه ای می اندازند تا کار کنند و پس اندازی جمع کنند
ج- دقیقا برخلاف آنچه که گفته شد در کشورمان به شکل مستمر مقاطع تحصیلی را پشت سر هم طی می کنیم و در نهایت به سن و سال حدود سی سال رسیده ایم و هنوز هیچ تجربه ای نداریم و از روابط اجتماعی و کاری سر در نمی آوریم. متاسفانه مدرک گرایی در ایران تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است.
حالا می رسیم به این سوال که اگر ادامه تحصیل ندهیم، باید چه بکنیم؟
اگر شرایط ایجاد یک کسب و کار کوچک را داریم، از شروع آن نترسیم. خیلی از ما ایده هایی در ذهن مان داریم که مطمئنیم در صورت پرورش آن، به نتایج خوبی می رسیم. شرایط لازم برای ایجاد یک کسب و کار کوچک، ایده ای خوب یا معمولی، سرمایه ای اندک و پشت کار است. کسب و کار های نوپا را که استارتاپ نیز می نامند، در بعضی موارد حتی با سرمایه های نزدیک به صفر شروع می شوند. مثلا فرض کنید کسی که توانایی های برنامه نویسی، گرافیک و … را برای ایجاد یک وبسایت دارد، احتمالا راه اندازی آن، هزینه ای نزدیک به صفر برای او خواهد داشت.
مهارت کسب کنید. اگر هیچ ایده ای ندارید و حداقل سرمایه را برای کسب و کار تازه ای نیز ندارید، به دنبال کسب مهارت باشید. در دنیای امروز کسانی درآمد خوبی دارند که مهارت های مناسبی دارند و در آن مهارت شهرت پیدا کرده اند و جز بهترین ها هستند. در کسب مهارت نیز با خیال آسوده به سراغ علاقه تان بروید یا اگر در اطرافیان فرصتی مهیا شده آن را جدی بگیرید. از مهارت های فنی (مثل جوشکاری، لوله کشی، کابینت سازی، کاشی کاری، مکانیکی و …) گرفته تا مهارت های ظریف تر و هنری (مثل خطاطی، نقاشی، موسیقی و …) و یا حتی مهارت های دنیای جدید (مثل برنامه نویسی، گرافیک و …) همگی، شما را از داشتن یک شغل مطمئن با درآمد خوب مطمئن خواهند کرد.
چند نکته:
پاسخ ها