تا حالا شده بچهای رو ببینی که یهکم متفاوتتر از بقیه بچهها رفتار میکنه و بلافاصله یکی بگه، این یه مشکلی داره، این بچه نرمال نیست یا حتی این بچه خلوچله؟ همین جملههای بهظاهر ساده، میتونن یه دنیای بزرگ و تاریک توی ذهن بچه بسازن. اینجاست که باید درباره تأثیر انگزنی اختلالات روانی بر کودکان حرف بزنیم. چیزی که خیلیا نادیده میگیرنش، ولی اثرش تا سالها با بچه میمونه.
انگزنی یعنی چسبوندن یه برچسب منفی به کسی، فقط بهخاطر یه تفاوت. مثلاً وقتی میفهمیم یه بچه اضطراب زیاد داره یا بیشفعاله، بهجای اینکه کمکش کنیم، سریع بهش برچسب میزنیم. میگیم این بچه مشکل داره، باهاش بازی نکن، ببرش پیش روانپزشک، دیوونهست. اینا همه نمونههای بارز انگزدن بر کودکان هستن.
بچهها مثل یه برگه سفیدن. هر حرف، نگاه یا رفتاری که باهاشون میشه، روشون اثر میذاره. وقتی یه بچه مدام بشنوه که تو مشکل داری، تو عجیبی، تو مثل بقیه نیستی، کمکم این حرفا میشن باور خودش. تاثیر انگزنی اختلالات روانی بر کودکان فقط یه حس بد لحظهای نیست، یه زخم عمیقه که ممکنه تا بزرگسالی هم همراهشون باشه.
انگزدن بر کودکان معمولاً وقتی اتفاق میافته که رفتار یا اختلال روانیشون با چیزی که جامعه بهش عادت داره فرق داشته باشه، مثل:
اینا اختلالهایی نیستن که باعث بشن ارزش یا توانایی کودک پایینتر از بقیه به نظر برسه. ولی جامعه هنوز بلد نیست باهاشون درست برخورد کنه.
یکی از مهمترین تأثیرات برچسبهای منفی بر رشد روان کودک اینه که مدام بهش میگن «تو مشکل داری»، دیگه به خودش اعتماد نمیکنه. فکر میکنه هرکاری کنه، باز بده، باز بقیه قضاوتش میکنن.
وقتی کسی رو با انگزنی کنار میزنن، اون هم خودش رو کنار میکشه. دیگه با کسی حرف نمیزنه، تو جمع نمیاد، بازی نمیکنه. چون میترسه دوباره قضاوت شه.
بچهای که فکر میکنه بهدرد نمیخوره، دیگه انگیزهای برای درس و پیشرفت نداره. چون میگه، وقتی همه میگن نمیتونم، چرا تلاش کنم؟
خیلی از بچههایی که بهشون برچسب اختلال روانی زدن، از خودشون خجالت میکشن. سعی میکنن خود واقعیشون رو پنهون کنن و این یعنی یه فشار روانی بزرگ.
متأسفانه یکی دیگه از تأثیرات برچسبهای منفی بر رشد روان کودک، اینه که خودش ممکنه زمینهساز مشکلات جدیدتری هم بشه. مثلاً افسردگی، اضطراب اجتماعی یا حتی رفتارهای پرخاشگرانه در جواب قضاوتهای مداوم.
پدر و مادر اولین خط دفاعی بچه هستن. خیلی مهمه که بدونیم تأثیر انگزنی اختلالات روانی بر کودکان چقدر میتونه خطرناک باشه. اینا چندتا کاریه که میتونیم بهعنوان والد انجام بدیم:
تأثیر انگزنی اختلالات روانی بر کودکان، چیزی نیست که فقط از سمت خانوادهها شکل بگیره، همهمون تو ساختن این نگاه نقش داریم. از معلم و مربی گرفته تا خود بچهها. ولی وقتی قضاوتها کنار برن، یاد میگیریم کنارشون باشیم و درکشون کنیم.
کلامآخر
تأثیر انگزنی اختلالات روانی بر کودکان خیلی بیشتر از اونیه که فکر میکنیم. یه برچسب ساده، یه قضاوت ناآگاهانه، میتونه یه بچه رو سالها درگیر حس کمارزشی کنه. تأثیرات برچسبهای منفی بر رشد روان کودک فقط امروز دیده نمیشه، بلکه آیندهاش رو هم میسازه. یاد بگیریم با تفاوتها مهربون باشیم، نه قضاوتگر.
پاسخ ها