کنترل فاز چیست !؟

کنترل فاز هم یکی از این تجهیزات حفاظتی است که به صورت الکترونیکی عمل حفاظت الکترو موتور را به عهده می گیرد.

همه ما می دانیم که در برق صنعتی از وسایل ها و تجهیزاتی برای حفاظت مصرف کننده در مدار و تابلو برق استفاده می شود و
به بیان ساده تر کنترل فاز حفاظت کننده‌ی موتور در برابر اختلالات ولتاژ است و کنترل بار حفاظت کننده در برابر اختلالات جریان است

وظایف کنترل فاز

در صورت بروز هر یک از موارد زیر، کنترل مدار فرمان را قطع می کند:

ولتاژ بالا تر از حد مجاز باشد
ولتاژ پایین تر از حد مجاز باشد
قطع یکی از فاز ها
جابجایی فاز ها
عدم تقارن فاز ها

آشنایی با علایم و چراغ های روی کنترل فاز

در شیوا امواج حدود ولتاز غیر مجاز بالا ۴۴۰ ولت و حدود ولتاژ غیر مجاز پایین ۳۰۰ ولت است و اگر ولتاژ از این حدود بگذرد پس از ۳ ثانیه مدار قطع می شود و چراغ F روشن خواهد شد

همچنین در صورت جابجا شدن دو فاز از سه فاز فرمان قطع صادر شده و چراغ P روشن می شود

آشنایی با بخش‌های مختلف

بر روی هر رله کنترل فاز تعدادی ترمینال و چراغ سیگنال (نشانگر LED) به شرح زیر وجود دارد، توجه داشته باشید که ممکن است یک شرکت سازنده در انتخاب نام و یا شماره ترمینال و محل قرارگیری آن‌ها متفاوت عمل کند ولی به‌صورت کلی در این دستگاه با بخش‌های زیر سروکار داریم:

ترمینال‌های R , S , T یا L1 , L2 , L3 : ورودی سه فاز برق شبکه را به این ترمینال‌ها وصل می‌کنیم. کنترل فازها در دو مدل بدون نول و نیاز به نول تولید می‌گردند. با وصل صحیح سیم‌ها، نشانگر تغذیه روشن خواهد شد.
Sen یا Sensivity: پیچ تنظیم جهت مشخص نمودن میزان حساسیت دستگاه در زمان مقایسه تقارن فازها می‌باشد . به‌عبارت‌دیگر توسط آن میزان حساسیت به عدم تقارن فازها تعیین می‌گردد.
On Delay: پیچ تنظیم زمان انتظار در مواقعی که خطایی رخ می‌دهد یا مدار برای اولین بار روشن می‌شود.
ترمینال ۱۵ : ورودی فرمان: به این ترمینال یک ورودی فرمان وارد می‌شود که خروجی آن را می‌توانیم در پایانه‌های ۱۸ و ۱۶ دریافت کنیم . در واقع این ورودی پایه COM رله داخلی دستگاه است.
ترمینال ۱۶ : خروجی NC یا نرمال باز: این خروجی در زمانی که ولتاژ سه فاز هیچ مشکلی نداشته باشند وصل می‌شود که البته در این حالت نشانگر فعال بودن رله نیز روشن است. این ترمینال به کنتاکتور وصل می‌شود.
ترمینال ۱۸ : خروجی NO یا نرمال بسته: این ترمینال همیشه بسته می‌باشد مگر اینکه چراغ سیگنال REL روشن باشد . در واقع در دو حالت این ترمنیال بسته خواهد بود :
1. دستگاه خاموش باشد
2. خطایی رخ‌داده باشد و رله داخلی قطع کرده باشد. از این ترمینال می‌توان برای مانیتورینگ استفاده کرد و به PLC متصل نمود .
نشانگر خطا: معمولاً یک یا دو عدد نشانگر خطا روی کنترل فاز وجود دارد که در صورت جابجا شدن دو فاز از سه فاز یا درصورتی‌که که ولتاژ شبکه خارج از محدوده مجاز عملکردی باشد، ضمن قطع رله داخلی، نشانگر خطا روشن خواهد شد. (محدوده مجاز ولتاژ بین ۳۰۰ تا ۴۴۰ ولت در سه فاز و ۱۸۵ تا ۲۴۰ ولت در تکفاز است)