سوژه «حریم خصوصی» در پلتفرم‌ها و پیام رسانهای ایرانی، یک بار دیگر داغ شد. «اسکای روم» سرویسی که «محمدجواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات و «امیر ناظمی»، رئیس سازمان فناوری برای «دیدار نوروزی» با چند فعال رسانهای انتخاب کرده بودند، در پاسخ به انتقاد یکی از کاربران حاضر در جلسه مبنی بر کیفیت پایین سرویس، اسکرین شاتی را از جلسه منتشر کرد که در نگاه اول نشان می‌دهد اسکای روم، جلسه وزیر و معاون او با فعالان رسانهای را ضبط و رصد کرده و حالا از همان اطلاعات برای پاسخ به کاربر منتقد استفاده می‌کند.
همین مسئله آغاز یک جنجال تمام عیار در توییتر، و زیر سوال رفتن تمام پلتفرم‌های ایرانی در راستای حفاظت از داده‌های کاربران‌شان بود. اگرچه همه می‌دانیم تصویری که منتشر شده، نقض مشخص حریم خصوصی بوده است، اما واقعیت این است که با مبهم بودن مرزهای حریم شخصی در فضای مجازی و قوانین کشور این سوال مطرح می‌شود که آیا اسکای روم از نظر حقوقی مرتکب یک عمل غیرقانونی شده است و آیا حاضرین در جلسه می‌توانند از این پلتفرم شکایت کنند؟
«محمدجعفر نعناکار»، کارشناس حقوقی حوزه فناوری، در پاسخ به همین سوال، به دیجیتال می‌گوید اقدامی که اسکای روم انجام داده، قطعا نقض حریم خصوصی است. او در همین رابطه بیشتر توضیح می‌دهد: «مطابق قانون، این کار تخلف است و قابلیت رسیدگی و پیگیری را دارد. نکته البته اینجاست که باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد و یکی از افرادی که در این جلسه حضور داشته‌اند باید طرح شکایت کنند. به این دلیل که ارتباطی که میان این افراد بوده، توسط پلتفرم پایش و ضبط شده و بخشی از آن نیز منتشر شده که چنین اجازه‌ای نداشته‌اند.»
نعناکار همچنین تاکید می‌کند که افشای چنین اطلاعاتی بر اساس ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای، افشای اطلاعات اینچنینی جرم است و حتی می‌تواند مشمول حبس هم شود.
او همچنین در پاسخ به این سوال که اگر در یک کشور اروپایی چنین تخلفی انجام شود، چه اتفاقی برای پلتفرم می‌افتد، می‌گوید:
«در صورتی که در اروپا چنین اتفاقی رخ دهد، بر اساس قانون GDPR برخورد خواهد شد و جریمه‌های مالی بسیار سنگینی برای این موضوع وجود دارد. البته بر اساس سیستم حقوقی آنجا، موضوع باید در هیات منصفه رسیدگی شود، نقض حریم خصوصی به اثبات برسد و سپس غرامت تخمین زده شود و پلتفرم جریمه شود که قطعاً عدد بسیار بالایی خواهد بود.»
«مجید خواهانی»، هم بنیان‌گذار و مدیرعامل پلتفرم اسکای روم اما در گفتگو با دیجیتال، و در پاسخ به این سوال که این پلتفرم بر چه اساسی جلسه وزیر ارتباطات با فعالین رسانهای را ضبط کرده است، اعلام می‌کند که چنین اتفاقی رخ نداده است. او در همین رابطه توضیح می‌دهد:
«سازمان فناوری اطلاعات می‌خواست این جلسه را با پلتفرمی ایرانی برگزار کند. چند گزینه هم داشتند که ما انتخاب شدیم. با هماهنگی که با آقای ناظمی انجام دادیم، نیم ساعت قبل از جلسه وضعیت دسترسی کاربرانی که برای اولین بار از پلتفرم ما استفاده می‌کردند را بررسی کردیم تا مشکلی برای دسترسی به میکروفن یا تصویر وجود نداشته باشد. نیم ساعت قبل از جلسه، خود من شخصا به همراه یکی از همکاران پشتیبانی آنلاین شدیم و با اکثر حاضرین تست یک به یک گرفتیم و وضعیت اینترنت، صوت و تصویر را بررسی کردیم.»
خواهانی تاکید می‌کند که این جلسه به شکل ناگهانی برنامه‌ریزی شده بود و به همین دلیل، نه از سوی وزارت ارتباطات و نه سازمان فناوری، کسی به عنوان ادمین جلسه حضور نداشت: «در جلسات آنلاین باید یک نفر دسترسی افراد به میکروفن را مدیریت کند. همین مسئله باعث شد تا حضور شخص من در جلسه تداوم داشته باشد و حتی وب‌کم من هم روشن بود. هر کدام از دوستانی هم که می‌خواستند صحبت کنند، با تایید آقای جهرمی، به آن‌ها دسترسی می‌دادیم.»
او سپس توضیح می‌دهد که یکی از قابلیت‌های اسکای روم این است که وضعیت اتصال به اینترنت را به خود کاربر و ادمین نشان می‌دهد: «این قابلیت وجود دارد تا ادمین بتواند تشخیص دهد که اختلال فرد به دلیل مشکل سرویس است یا کیفیت اینترنتی که فرد استفاده می‌کند. از اختلال در اینترنت اعضا اسکرین شات گرفتیم و برای آقای ناظمی ارسال کردیم تا بگوییم این اختلال وجود داشته و مربوط به سرویس ما نیست. چون به هر حال ما یک پلتفرم بومی هستیم که ممکن است مورد اتهام قرار بگیریم که یک محصول ناقص را عرضه می‌کنیم.»
او اشاره می‌کند که اسکرین‌شاتی که اکانت توییتر اسکای روم منتشر کرده، مربوط به زمان برقراری جلسه است و این پلتفرم هیچ قابلیتی برای ضبط کردن جلسات ندارد: «اسکرین شات در زمان برگزاری جلسه گرفته شد. هر کس در جلسه حضور علنی داشته باشد می‌تواند اسکرین شات بگیرد. اسامی من و همکار پشتیبان با آواتار قرمز در پنجره کاربران وجود داشت و حضور ما مخفیانه نبود.»
او همچنین در پاسخ به این سوال که چرا اسکای روم با انتشار یک تصویر به شکل عمومی حریم خصوصی افراد را نقض کرده، می‌گوید: «ما اساسا در شبکه‌های اجتماعی به آن شکل فعال نیستیم، چون واحد روابط عمومی نداشتیم. اما تصمیم بر این شد که در توییتر و اینستاگرام فعالیت شروع شود. به خاطر بی‌تجربگی، در اولین تجربه، پیامی که باید به شکل خصوصی برای آقای آسترکی ارسال می‌شد را عمومی ارسال کردیم. این یک اشتباه در حوزه روابط عمومی از سمت تیم خود ما بوده است، در حالی که نقض حریم خصوصی در کار نبوده یا کار مخفیانه‌ای صورت نگرفته. حتی به لحاظ قانونی، قوانین خارجی می‌گوید داده‌های کوکی جز حریم خصوصی نیست اما انتشار آن به صورت عمومی، اشتباهی بوده که ما انجام داده‌ایم و این موضوع را می‌پذیریم. اشتباه دیگر ما نوع برخورد با مشتری بود.»
او تاکید می‌کند اتفاقی که افتاده این است که یک تیم استارتاپی به واسطه تجربه کم، اشتباهی در حوزه روابط عمومی را انجام داده است: «ما یک سازمان عریض و طویل مانند اسنپ و دیجی‌کالا نیستیم. برخوردی که من حس می‌کنم اتفاق افتاده از این نگاه است که اسکای روم سازمانی است با حمایت و رانت دولتی، که امروز هم چنین واکنشی به کاربرانش نشان می‌دهد.»
با این حال نکته مهمی که وجود دارد، ضربه خوردن تمام پلتفرم‌های ایرانی از جنجال توییتری اخیر است، چراکه با انتشار همان اسکرین شات، این تصور برای بسیاری از کاربران به وجود آمد که اسکای روم مکالمه کاربرانش را ضبط کرده است. همین اتفاق باعث ایجاد این تصور شد که اساساً حریم خصوصی در پلتفرم‌های ایرانی معنایی ندارد. مدیرعامل اسکای روم در پاسخ به این مسئله که آیا چنین ضربه‌ای که به همه پلتفرم‌های ایرانی خورده، قابل جبران است یا خیر، می‌گوید:
«درباره‌ی محصولات ایرانی، در دو لایه‌ی کیفیت و امنیت ذهنیت منفی وجود دارد. کاربران در بحث کیفیت ما را تست و با رقبای خارجی مقایسه کرده‌اند. تصور می‌کنم ما توانسته‌ایم این ذهنیت که «پلتفرم ایرانی به درد نمی‌خورد» را تا حدی تغییر دهیم. در لایه امنیت هم، ما تاکنون چالش امنیتی نداشته‌ایم و تا پیش از این ماجرا، چنین موضوعی درباره پلتفرم ما مطرح نشده بود. دغدغه ما هم همین بود که این موضوع، نه تنها دامنه اسکای روم را می‌گیرد بلکه کل پلتفرم‌های ایرانی ضربه می‌خورند. پلتفرم‌های ایرانی کسب‌وکار هستند و دوام‌شان در گروی حرفه‌ای رفتار کردن است؛ آنچه اتفاق افتاد یک اشتباه بود و چیز مخفیانه‌ای وجود نداشت.»
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها