گری استارک ودر، مخترع فقید پرینتر لیزری را بشناسید

گری استارک‌ودر، کسی که با ترغیب مداوم روسای خود به تولید پرینتر لیزری نوعی انقلاب به وجود آورد و پرینت مستقیم تصاویر و متون را از ترمینال‌های کامپیوتر در منازل و دفاتر کار امکان‌پذیر کرد، اخیرا در روز ۲۶ دسامبر و در سن ۸۱ سالگی درگذشت.

آقای استارک‌ودر که جوایزه اسکار را به‌خاطر پیشرفت‌های فنی در زمینه فیلم‌سازی نیز دریافت کرد، اواخر دهه ۱۹۶۰ در شرکت زیراکس مشغول به کار بود؛ شرکتی که آن زمان تولیدکننده برتر دستگاه‌های کپی در جهان به حساب می‌آمد.

این تکنولوژی در آن زمان با استفاده از لنزهای فوتوگرافیک قادر به کپی کردن تصویر یک صفحه کاغذ روی صفحه دیگر بود. اما این سوال برای استارک‌ودر پیش آمده بود که آیا می‌توان از یکی از گام‌های این پروسه عبور کرد -یعنی استفاده از مستندات فیزیکی- و در عوض یک سیگنال الکترونیکی را به صورت مستقیم از ترمینال کامپیوتر به پرینتر فرستاد.

درحالی که رسما باید روی پروژه ماشین فکس کار می‌کرد، گری استارک‌ودر در وقت اضافه خود شروع به آزمون و خطا با دستگاه‌های کپی و تکنولوژی دیجیتال کرد. او می‌خواست این دو تکنولوژی را با یکدیگر ادغام کند. در دوران تحصیل در زمینه هولوگرافی، روی لیزرها -منبعی از نور شدیدا تقویت‌شده- مطالعه کرده بود و می‌خواست بداند می‌توان لیزرها را به پرینترها آورد یا خیر.

مالکوم گِلَدوِل در سال ۲۰۱۱ در نشریه نیویورکر نوشت: «ایده‌ای رادیکالی بود. پرینترها از زمان گوتنبرگ تنها قادر به بازتولید بودند. اگر می‌خواستید یک تصویر یا نامه خاص را پرینت کنید، باید به صورت فیزیکی به آن دسترسی می‌داشتید. کاری که استارک‌ودر می‌خواست انجام دهد،‌ برداشتن مجموعه‌ای از بیت‌ها و بایت‌ها، صفرها و یک‌ها بود و انتقال دادنشان به صورت مستقیم به دستگاه کپی. این یعنی در تئوری می‌توانست قادر به پرینت هرچیزی باشد.»

مدیر آقای استارک‌ودر در زیراکس امیدی به آزمایش‌های او نداشت و لیزرها را «اسباب بازی» تلقی می‌کرد. بنابراین استارک‌ودر به آزمایش‌های خود به صورت مخفیانه در گوشه‌ای پنهان از آزمایشگاه ادامه می‌داد. او در مصاحبه با نیویورکر گرفته بود که «من آزمایش‌هایم را در اتاق پشتی یک پرده سیاه دنبال می‌کردم.» در نهایت بعد از آزمون و خطا با لیزرها و لنزهای نوری، نتیجه اولیه حاصل شد.

رییس او اما هنوز قانع نشده بود و تهدید می‌کرد که استارک‌ودر و تمام کارمندان زیردستش را تعدیل خواهد کرد. در سال ۱۹۷۱، استارک‌ودر توانست به یک تاسیسات تحقیقاتی دیگر در پالو آلتو برود. کارش در آن‌جا ادامه یافت و با هر پیشرفت، دائما پتنت‌هایی جدید به ثبت می‌رساند - البته به نام کمپانی زیراکس و نه خودش.

او در جریان یک مصاحبه با موزه تاریخ کامپیوتر در سال ۲۰۱۰ به یاد می‌آورد که: «من به آن‌ها گفتم "می‌خواهم یک دستگاهی بسازم که همه‌چیز پرینت می‌کند".» او گراف‌ها و چارت‌هایی را با فونت‌ها و ابعاد گوناگون پرینت می‌کرد و حتی قادر پرینت تصویر روی شیشه بود؛ همگی با وضوح بسیار بالا. «فقط می‌خواستم مطمئن شوم که خواب نبودم یا همچین چیزی، چون آنقدر خوب کار کرده بود که باورم نمی‌شد».

زیراکس چندین واحد داشت که روی پرینترهای دیگر کار می‌کردند، اما به هنگام تست سه دستگاه پروتوتایپ، پرینتر لیزری استارک‌ودر به مراتب سریع‌تر و کارآمدتر بود.

حتی آن موقع هم نیاز به اقناع فراوان بود تا مدیران شرکت چراغ سبز خود را به این پرینتر لیزری که بالاخره در سال ۱۹۷۷ روانه بازار شد بدهند. دستگاه زیراکس ۹۷۰۰ به یکی از موفق‌ترین محصولات تاریخ زیراکس تبدیل شد و برای اولین بار پرینت مستقیم از طریق کامپیوترها را امکان‌پذیر کرده بود که انقلابی در تکنولوژی پرینت به حساب می‌آمد.

مدیر ارشد تکنولوژی زیراکس، استیو هوور در یک بیانیه در وب‌سایت رسمی این شرکت نوشته که: «جای بحث دارد که پرینتر لیزری بزرگ‌ترین اختراع مرکز تحقیقاتی زیراکس بوده است.»

گری کیث استارک‌ودر در روز ۹ ژانویه ۱۹۳۸ در شهر لنسینگ میشیگان چشم به جهان گشود. پدرش کسب‌وکار مواد لبنی داشت و مادرش هم خانه‌دار بود. به عنوان تنها فرزند خانواده، استارک‌ودر دائماً در زیرزمین خانه مشغول باز و بسته کردن ساعت‌ها و رادیو‌ها بود. گاهی از اوقات همسایه‌ها زنگ می‌زدند و شکایت می‌کردند که آزمایش‌های او باعث تداخل در گیرنده تلویزیون شده است.

او در سال ۱۹۶۰ از دانشگاه میشیگان فارغ‌التحصیل شد و بعد به نیویورک رفت تا در کمپانی Bausch & Lomb کار کند و سپس به زیراکس بپیوندد. او در سال ۱۹۶۶ مدرک فوق لیسانس در حوزه مطالعات نوری را از دانشگاه روچستر دریافت کرد.

درحالی که مشغول کار برای زیراکس در کالیفرنیا بود، استارک‌ودر تبدیل به مشاوری برای صنعت فیلم شد و در سال ۱۹۷۷ به تیم افکت‌های دیجیتالی نخستین فیلم جنگ ستارگان مشاوره داد. او در سال ۱۹۹۴ به خاطر تلاش‌هایش در زمینه اسکن فیلم رنگی در همکاری با لوکاس‌فیلم و پیکسار جایزه اسکار را دریافت کرد. بعد از حدود ۲۰ سال فعالیت در زیراکس، استارک‌ودر به اپل پیوست و برای حدود ۱۰ سال روی تکنولوژی تصویرسازی رنگی کار می‌کرد. از سال ۱۹۹۷ تا بازنشستگی در سال ۲۰۰۵ هم در مایکروسافت فعال بود. او بعدا به فلوریدا مهاجرت کرد.

اگرچه پژوهش‌های او در نخستین سال‌های فعالیتش در زیراکس نادیده گرفته می‌شد، آقای استارک‌ودر می‌گوید منبع الهامش سخنانی بود که گفته می‌شود در سال ۱۹۲۹ توسط آلبرت اینشتین بیان شده‌اند:‌ «تخیل مهم‌تر از دانش است».