دانشمندان برای اولین بار موفق به جمعآوری DNA محیطی از هوا شدند. تحقیق اخیر همچنان در مراحل اولیه است اما میتواند در آینده در حوزههای پزشکی قانونی، انسانشناسی، دارویی و حتی شناسایی نحوه انتشار ویروس کرونا، تحولاتی انقلابی را به دنبال داشته باشد.
DNA محیطی یا به اختصار eDNA، همان DNAهایی است که از نمونههای محیطی متنوع نظیر خاک، آب دریا، برف یا حتی هوا جمعآوری میشود. دانشمندان ابتدا به دنبال جمعآوری نمونههای موجود در هوا در اتاقی بودند که موش صحرایی برهنه در آن حضور داشت. در ادامه دریافتند که با استفاده از نمونههای DNA موجود در هوا (airDNA) میتوان DNA موش مورد نظر را تشخیص داد. پژوهشگران همچنین DNA انسان را در نمونههای گرفته شده از هوا یافتند. البته در ابتدا تصور کردند که این یافته آنها به دلیل آلودگی نمونهها است اما تحقیقات بیشتر نشان داد که مواد ژنتیکی انسانها تا فاصلهای دورتر از مکان اولیه منتقل میشود و از طریق هوا پخش میگردد.
استفاده از DNA محیطی به یکی از موضوعات داغ در بین جامعه محققان به ویژه بومشناسان یا طرفداران محیط زیست بدل شده؛ چرا که این افراد به دنبال روشی کارآمد و غیر تهاجمی برای پایش محیط بیولوژیکی هستند. به گفته دکتر «الیزابت کلر»، نویسنده ارشد مقاله از دانشگاه کوئین مری لندن، جمعآوری DNA از هوا، میتواند به بررسی جوامع جانوران در شرایطی نظیر غارها که دسترسی به آنها مشکل است کمک نماید.
محققان در حال حاضر مشغول همکاری با شرکای صنعتی هستند تا راهکارهایی برای استفاده از تکنولوژی نمونهبرداری DNA محیطی در زندگی از جمله برای ارزیابیهای زیست محیطی بیابند. به عقیده آنها این تکنولوژی همچنین احتمالا میتواند به درک بهتر بیماریهایی نظیر کرونا که از طریق هوا منتقل میشوند کمک نماید. دکتر کلر در این باره میگوید: «در حال حاضر راهکارهای فاصله گذاری اجتماعی بر فیزیک مبتنی است و حرکت ذرات ویروس [در هوا] به طور تخمینی محاسبه میشود. اما با روش جدید میتوانیم از هوا نمونه برداری کنیم و شواهدی واقعی در حمایت از چنین راهکارهای ارائه دهیم».
پاسخ ها