مجلس شورای اسلامی در تصمیمگیریهای اخیر خود برای سال آينده به موارد جنجالی دست زده که یکی از آنها بیشتر از همه مورد توجه وزارت ارتباطات است؛ اضافه کردن ۱۰ درصدی حقالسهم اپراتورهای ارائه دهنده خدمات اینترنت به دولت. آنطور که در متن مصوبات مجلس آمده، قرار است بخشی از این درآمد جدید به شرکت مخابرات اعطا شود تا اینترنت ثابت را در کشور توسعه دهد، با هدف رقابت و مقابله با اینترنت ماهوارهای.
توسعه اینترنت ثابت موضوعی نیست که کسی با آن مخالفتی داشته باشد اما موضوع اصلی اینجاست که اولا مجلس تصمیم گرفته وظیفه توسعه اینترنت ثابت را به شرکت مخابرات بسپارد و در ثانی دلیل آن را مقابله با تهدیدات اینترنت ماهوارهای اعلام کرده است. این دو تصمیم مجلس چقدر با واقعیت همخوانی دارد و نظر کارشناسان و خود شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنت درباره آن چیست؟
«محمدعلی یوسفی زاده» مدیرعامل آسیاتک در گفتگو با دیجیتال ضمن اشاره به این موضوع که توسعه اینترنت ثابت از ضروریات کشور است و باید به آن توجه داشت، میگوید که این مصوبه به طور حتم باعث گرانی اینترنت خواهد شد اما جزییات آن باید بیشتر مشخص شود تا بتوان به طور قطعی درباره آن نظر داد:
«ما همیشه خواستار افزایش قیمت اینترنت بودهایم اما به شرط اینکه این هزینه وارد ساز و کار خود سیستم ما بشود نه اینکه تبدیل به نوعی مالیات بشود تا گران شدن اجباری شود.»
یوسفی زاده تاکید دارد که توسعه اینترنت ثابت ارتباطی به اینترنت ماهوارهای ندارد اما میتواند نیاز عام مردم را برطرف کند:
«یک بحث اینترنت بستر آن است که اینترنت ثابت اگر توسعه پیدا کند و کیفیت خوبی پیدا کند میتواند برای عموم مردم کاربردی باشد اما یک بحث هم موضوع قانون گذاری و حکمرانی این فضای مجازی نظیر فیلترینگ و نظارت است که موضوع متفاوتی برای کاربران است. توسعه اینترنت ثابت یک سرمایهگذاری خاصی میخواهد و باید به آن توجه شود اما موضوع اصلی اینست که کاربران هر دوی این اینترنتها کاملا کاربران مجزایی هستند.»
یوسفی زاده تاکید دارد که نباید توسعه اینترنت ثابت را با VDSL یکی بدانیم: «توسعه اینترنت ثابت صرفا به VDSL ختم نمیشود بلکه به فیبر نوری ختم خواهد شد که میتواند سرعت پایدار و ثابت خیلی قویتری بدهد.» او در پاسخ به این پرسش که آیا با توجه به منسوخ شدن VDSL آیا نباید از آن جهش کرد تا به فیبر نوری رسید میگوید که با توجه به وجود بستر سیم مسی، باید از نهایت پتانسیل آن استفاده کرد: «ما نمیتوانیم از VDSL جهش کنیم، هنوز بخش زیادی از مردم با VDSL نیازشان برطرف میشود.»
یوسفی زاده در پاسخ به این سوال که آیا توسعه اینترنت باید به دست مخابرات سپرده شود یا خیر به دیجیتال میگوید موافق اینست که اگر مجلس روی دریافت این مالیات پافشاری دارد، لااقل این هزینه خرج توسعه اینترنت ثابت شود اما اینکه این رقم به مخابرات داده شود، موضوعی نیست که یوسفی زاده موافق آن باشد:
«اگر قرار است به پای این طرح بسوزیم حتما باید این هزینه برای توسعه اینترنت ثابت شود. مخابرات تا امروز نگذاشته که VDSL در کشور توسعه پیدا کند و باید جلوی این موارد گرفته شود.»
مدیرعامل آسیاتک با تاکید بر این موضوع که آنها حاضر هستند به فناوری بیشتر از VDSL دست پیدا کنند و به مردم خدمات خوبی بدهند، میگوید: «مذاکراتی با شهرداری داریم که از فیبرهای نوری آنها استفاده کنیم و همچنین قصد داریم اینترنت 5G ثابت را به دست مشتریان برسانیم.»
او در پاسخ به این سوال که آیا آسیاتک روزی ارائه دهنده خدمات اینترنت ماهوارهای خواهد بود یا خیر به دیجیتال میگوید: «این یک آینده خیلی دور است، خیلی خیلی دور! اصلا نمیتوانم در حال حاضر به آن پاسخ بدهم و باید ببینیم که چه میشود. مساله اینترنت ماهوارهای در جهان هم یک مقوله جدید است.»
«محمدرضا کریمی»، رییس هیات مدیره شرکت پیشگامان نیز در گفتگو با دیجیتال با اشاره به مصوبه مجلس تاکید دارد که وزیر ارتباطات درباره گران شدن اینترنت در صورت تصویب مصوبه مجلس درست گفته است:
«وقتی یک هزینهای میشود باید از یک منبع دیگری هزینهها را جایگزین کنیم. بخاطر کرونا بود که تصمیم گرفته شد تا اینترنت گران نشود و مردم بتوانند در خانههایشان از اینترنت استفاده کنند. رگولاتوری برای اینکه بتواند قیمت اینترنت را ثابت نگه دارد کارهای خوبی کرده و ارزان کردن اینترنت ۲۵ درصدی برای اپراتورها یکی از این موارد بود. اما اتفاقی که در حال حاضر میخواهد رخ بدهد، به شرکتها فشار میآورد و ما جدا از هزینههای بالا تجهیزات نیروهای انسانی بیشتری پیدا کردیم و باید حقوق این افراد نیز در سال دیگر افزایش پیدا کند. نمیتوان این رقم را پرداخت کرد و قیمتها را بالا نبرد تا جوابگوی این هزینهها باشیم. هیچ جایی به جز قیمت نهایی اینترنت برای این جایگزینی وجود ندارد.»
کریمی در پاسخ به این سوال که آیا توسعه اینترنت ثابت میتواند مانع از توسعه اینترنت ماهوارهای بشود یا خیر به دیجیتال میگوید که این کار مجلس یک قیاس معالفارق است:
«دهه هفتاد هنوز مخابرات آنچنان وارد فضای اینترنت نشده بود و در آن زمان تامینکنندگان پهنای باند صدا و سیما و مخابرات و یکی دو شرکت دیگر بودند. بخش عمده به دست صدا و سیما یا همان سروش بود و حالا این کار مجلس یک عقبگرد به دهه هفتاد است و بخش اعظمی از اینترنت قرار است به صدا و سیما وابستگی پیدا کند، از قیمت گرفته تا محتوای داخل آن.»
کریمی تاکید دارد که کمک به اینترنت ثابت کارهای دیگری میخواهد: «سرمایهگذاری در زیرساختها یکی از این موارد است و رفع انحصار در برخی موارد نیز از دیگر اقدامات است. مسیر دارد اشتباه پیش میرود.»
او در پاسخ به این سوال که آیا استفاده از فیبر نوری در اینترنت ثابت میتواند به مقابله با اینترنت ماهوارهای بپردازد میگوید که این دو مقوله دو موضوع کاملا جدا از هم هستند: «توسعه اینترنت ثابت یک چیز است و اینترنت ماهوارهای یک موضوع مجزای دیگر. کرونا نشان داد که اینترنت ثابت خیلی مهم است و از نظر مهندسی ترافیک و بسیار متدهای دیگر باید به آن توجه شود و همه تمرکز به اینترنت سیار و یا دیگر موارد نظیر ماهوارهای پیش نرود.»
رییس هیات مدیره پیشگامان میگوید اینترنت ماهوارهای در حال حاضر در بهترین سرویسهای خود نظیر استارلینک نیز گران قیمت است: «عددی که در حال حاضر از مشترکین گرفته میشود یک دهم قیمت واقعی است و برای ترویج آن در نظر گرفته شده است. اما به کلی اینترنت ماهوارهای تا چند سال آینده قرار نیست به صورت همگانی باشند و تصور میکنم که خدمات آن برای لوکیشنهای بهخصوصی خواهد بود. ضمن اینکه تصور میکنم اینترنت ماهوارهای در برخی موارد نمیتواند کیفیت خوبی ارائه دهد و نیازمند ثبات و کیفیت اینترنت ثابت پرقدرت هستیم.»
او در پاسخ به این پرسش که آيا مخابرات باید توسعه دهنده اینترنت ثابت در کشور باشد یا خیر به دیجیتال میگوید که این تصمیم کاملا اشتباه است: «شرکتی که هم در خرده فروشی و عمده فروشی قرار دارد نباید وظیفه توسعه اینترنت ثابت را پیدا کند چرا که تضاد منافع ایجاد میکند. این مساله در توسعه سیم مسی هم دیده شد و باید برایمان تجربه شده باشد که نباید توسعه اینترنت ثابت را به دست مخابرات که حالا یک شرکت خصوصی به شمار میرود سپرد.»
«محمد کشوری» مدیرعامل گروه طیف و کارشناس حوزه ارتباطات نیز در گفتگو با دیجیتال میگوید که اینترنت ماهوارهای بیشتر برای جاهای دورافتاده است و یک اینترنت عمومی تا چند سال آینده نیست که روی آن تمرکز بیش از حدی انجام دهیم بلکه باید به توسعه اینترنت ثابت فکر کنیم:
«ما نیاز به سرمایهگذاری در توسعه اینترنت ثابت داریم اما راهش این کاری که مجلس کرده نیست. ما داریم از همه اپراتورها پول میگیریم و به یک اپراتور خصوصی دیگر این رقم را میپردازیم؛ با چه مزایده و مناقصهای این پول باید به مخابرات برسد و به شاتل و آسیاتک نه؟ قرار است مخابرات دقیقا چکار کند که بقیه نمیتوانند؟ طبق قانون دولت مجاز بوده که با شرکتها قرارداد ببندد و باید ۲۸ درصد از این اپراتورها حقالسهم بگیرد و تغییر این رقم در وسط قراردادی که ده تا ۱۵ سال در حال کار است، بدعت نادرستی است.»
به گفته کشوری یکی از دلایلی که اینترنت ثابت توسعه پیدا نمیکند به خاطر انحصارگرایی مخابرات است: «یک قانون بگذارید که مخابرات ملزم شود تا در این زمینه کمک کند و بگذارد که بقیه شرکتها از یک سری خدمات منحصر در دست آنها استفاده کنند. اگر مجلس در این زمینه قانون گذاری کند، مساله حل میشود.»
او باور دارد مصوبه مجلس باعث تضعیف دیگر شرکتهای FCP میشود: «مشکل را نباید فقط از پول دید، پول یک بخشی از مشکل است. اگر مخابرات این هزینه را گرفت و توسعه نداد چه میشود؟ درباره رقم سه چهار هزار میلیارد تومانی صحبت میکنیم، این رقم قرار است صرف چه بشود؟ قرار است چه چیزی توسعه پیدا کند؟ چگونه نظارتی روی این موارد انجام میشود؟ این آفتهایی است که این تصمیم را چالشیتر میکند.»
او در پاسخ به این پرسش که چه نگرانی درباره اینترنت ماهوارهای وجود دارد میگوید: «اینترنت در کشور از زیرساخت رد میشود اما کافی است اینترنت از جای دیگری عرضه شود، یک اینترنت بدون فیلتر و خارج از محدودیت. کافی است که صد هزار مشترک در ایران از آن استفاده کنند. این اتفاق باعث میشود که به عنوان مثال زمانی که اینترنت توسط حاکمیت قطع میشود، هیچ کنترلی نمیتوان روی اینترنت آنها داشت. همچنین محتوای نادرست به دست تمام این کاربران میرسد و قطعا در شبکههای دیگر نیز میچرخد. این برای حاکمیتها تهدید است و شاید در دراز مدت اپراتورها نیز بخشی از مشتریان خود را از دست بدهند.»
کشوری در پاسخ به این سوال که اگر او نماینده مجلس بود و دغدغه اینترنت ماهوارهای داشت چه تصمیمی به جای تصمیم اخیر مجلس میگرفت میگوید:
«میتوان پیش بینی درآمدی از حق السهم اپراتورها را افزایش داد به جای آنکه پیش بینی کنیم این رقم ۷ هزار میلیارد تومان است، تعیین کنیم که این رقم ده هزار میلیارد تومان است. این پیش بینی شاید محقق شود اما خود عدد حق السهم نباید زیاد شود. همچنین برای توسعه اینترنت ثابت میتوان به خارج کردن انحصار از دست مخابرات پرداخت و این شرکت را ملزم کرد که با دیگر شرکتهای خصوصی همکاری کند تا از زیرساختهای تجهیز استفاده کنند. بخشی از درآمد حقالسهم اپراتورها را گرفت و برای سرمایهگذاری در شبکه فیبر نوری استفاده کرد؛ اما به شرطی که آن فیبرها مالکیت ملی داشته باشند و نه اینکه به دست مخابرات افتاده باشند. در این صورت همه اپراتورها میتوانند به مردم سرویس بدهند.» کشوری باور دارد که تصمیمهای فعلی مجلس دخالت در بازار است و آن را شبیه به لج و لجبازی توصیف میکند: «قرار بود قانون اصلاح شود نه اینکه بدتر شود.»
نظر شما درباره مصوبات اخیر مجلس چیست؟ فکر میکنید اینترنت ثابت میتواند رقیبی برای اینترنت ماهوارهای باشد؟
پاسخ ها