حجم تجارت الکترونیکی ایران در نیمه اول سال ۹۹ به ۶۳۹ هزار میلیارد تومان رسید. بر اساس گزارش نیمسال اول مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، این رقم نسبت به ۶ ماهه اول سال ۹۸ حدود ۲۸۴ درصد رشد داشته است. از این آمار بیش از ۴۴۷ هزار میلیارد تومان آن مربوط با خرید از طریق درگاه اینترنتی است و بیش از ۱۹۱ هزار میلیارد تومان آن مربوط به روش پرداخت در محل است.
گزارش تجارت الکترونیکی کشور در ۶ ماهه اول امسال نشان میدهد که ارزش معاملات تجارت الکترونیکی در نیمه اول امسال نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ۳/۸ برابر شده است و این موضوع احتمالا به شیوع کرونا و گسترش استفاده از فروشگاههای آنلاین برمیگردد.
در کنار این رشد، باید گفت مبلغ هر خرید الکترونیکی نیز به طور میانگین ۱۵۳ درصد رشد داشته و حالا به ۴۱۷ هزار تومان رسیده است که با گران شدن کالاها مساله دور از ذهنی به نظر نمیرسد.
بر اساس این گزارش ۱.۵ میلیارد فقره تعداد معاملات تجارت الکترونیکی در کشور است که نسبت به سال قبل ۵۲ درصد رشد یافته است. خریدهای دولت از طریق تجارت الکترونیکی نیز تعداد معاملات تجارت الکترونیکی دولتی ۳۴ درصد افزایش داشته و امسال به ۱۵۱ هزار مورد رسیده است.
بر اساس این گزارش ضریب نفوذ اینترنت نیز به ۱۰۲ درصد که نسبت به سال قبل ۹ درصد رشد داشته است. همچنین ضریب تلفن همراه هوشمند با افزایشی ۲۰ درصدی نسبت سال قبل حالا با ۶۵ درصد رسیده است. همچنین این مرکز گزارش شده امسال ۱۸۵ هزار گواهی امضا الکترونیکی صادر شده که نسبت به سال قبل، ۱۲۳ درصد رشد در آن دیده میشود.
این مرکز اعلام کرده که در حال حاضر ۷۶ هزار واحد تجارت الکترونیکی اینماد دارند که این موضوع حاکی از یک رشد ۱۱ درصدی نسبت به سال ۹۸ است.
کسبوکارهای استان تهران بیشترین دریافت کنندگان اینماد هستند و ۳۴۲۹۷ مورد را دریافت کردند. پس از آن استان اصفهان با ۵۵۴۵ مورد و خراسان رضوی با ۵۲۰۸ بیشترین دریافت کنندگان اینماد هستند. استان ایلام نیز با ۲۱ اینماد نیز کمترین کسب وکارهای فعال دارای این نماد اعتماد الکترونیکی است.
بیش از ۸۱ درصد از این تعداد کسب و کار دارای مجوز، جدا از وبسایت خود، از طریق شبکههای اجتماعی نیز برای خرید و فروش استفاده میکنند. ۲۸ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وبسایت از اپلیکیشن موبایل استفاده میکنند. همچنین ۴۶ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی علاوه بر وبسایت از پیامرسانها به منظور ارائه کالا یا خدمات خود بهره میبرند.
ناگفته نماند بر اساس آمار نماد اعتماد الکترونیکی، حدود ۴۵ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی که اینماد اخذ نمودهاند، تا پایان شهریور ماه سال ۹۹ ، بین ۱ تا ۴ سال فعالیت داشتهاند. ۳۳ درصد از واحدهای تجارت الکترونیکی در مدت زمان کمتر از یک سال شروع به فعالیت کردهاند و ۲۲ درصد بیش از ۴ سال سابقه فعالیت دارند.
بر اساس این گزارش بازیگران و فعالان حوزه تجارت الکترونیکی به دو دسته تقسیم میشوند که ۲۹ درصد مربوط به فروش کالا هستند و ۲۷ درصد مربوط به شرکتهای ارائه دهنده خدمات و البته ۲۴ درصد نیز به صورت توامان این خدمت را به مردم ارائه میدهند.
بر اساس این آمار ۸۶ درصد این واحدها از سرمایهگذار شخصی به منظور توسعه کسب وکار خود استفاده میکنند. در کنار این موضوع باید گفت ۸ درصد مجموعهها توسط شتابدهندهها و سایر بخشهای خصوصی سرمایه گذاری شدهاند و ۵ درصد نیز از طریق سرمایهگذاری دولتی تامین میشوند.
۴۳ درصد واحدها نیز برای لجستیک محصولات خود از شرکت ملی پست استفاده میکنند و این نشان میدهد بیش از نصف ارسالها از اپراتورهای دیگر و راههای دیگر به دست مشتریان میرسد.
آنطور که ریز گزارشهای این مرکز نشان میدهد ۲۴ درصد موارد توسط سیستم توزیع خود شرکت و ۱۴ درصد از طریق شرکتهای بارربری و الباقی کالاها توسط اپراتورهای خصوصی پست ارسال میشود .
مرکز تجارت الکترونیکی به شکایات مردمی رسیدگی میکند و به دلیل شیوع ویروس کرونا و افزایش تمایل مردم به خرید اینترنتی،در سال ۹۹ شاهد افزایش تعداد شکایات و به تبع آن افزایش تعداد شکایات پاسخ داده نشده و تاخیر در پاسخ دهی در این بازه زمانی بودهایم. بر اساس آخرین گزارشی که ارائه داده مرداد ماه ۹۹ بیشترین حجم شکایات (۶۴۷۶) مورد را پاسخ داده است.
تعداد شکایات دریافتی در نیمه نخست سال ۹۹ ،به نسبت مدت زمان مشابه در سال قبل، رشد ۲۴۰ درصدی داشته است. با توجه به رشد تعداد شکایات دریافتی، نسبت شکایات بدون پاسخ به کل شکایات در نیمه نخست سال ۹۹ به نسبت نیمه اول سال ۹۸ نیز با رشد ۶۸ درصدی همراه بوده است.
در بخش خریداران بازار تجارت الکترونیکی نیز اعلام شده ۵۸ درصد را جوانان شکل میدهند و ۱۰ درصد را سالمندان. همچنین ۲۷ درصد خریداران میانسال هستند و ۵ درصد کودکان و نوجوانان هستند؛ همچنین ۵۰ درصد خریداران آقایان هستند و ۵۰ درصد را نیز بانوان شکل میدهند. در بخش تفکیک جنسیتی، صاحبان کسبوکارهای الکترونیکی نیز ۸۷ درصد را مردان شامل میدهند و ۱۳ درصد بانوان. میانگین سنی این افراد نیز بین ۳۰ تا ۴۰ سال است.
پاسخ ها