وقتی جان سخت ترین موجود کره زمین در برابر تغییرات اقلیمی کم می آورد

از خرس آبی یا تاردیگراد (Tardigrade) به عنوان موجود نامیرا یاد می شود. این جاندار می تواند سال ها بدون غذا به حیات خود ادامه دهد. دمای بسیار بالا، فشار خردکننده و خلاء نیز تأثیری روی آن ندارند. حتی گفته می شود هزاران تاردیگراد روی سطح ماه زندگی می کنند.

اما مطالعات جدید نشان می دهند امکان مرگ همین جاندار نامیرا نیز به لطف تغییرات اقلیمی که بشر مسبب اصلی آن است، وجود دارد. جدیدترین تحقیقی که توسط دانشگاه کپنهاگ انجام شده نشان می دهد گونه ای از تاردیگراد با نام علمی Ramazzottius varieornatus در برابر تغییرات دمایی که در دهه های آینده گریبانگیر انسان می شود، آسیب پذیر است.

محققان برای آگاهی از تأثیر گرما روی تاردیگرادها، آنها را از منطقه ای در دانمارک جمع آوری کرده و دسته بندی کردند. یک گروه از تاردیگرادها در حالت فعال و در محیط نمناک و قابل جابه‌جایی قرار گرفتند.

گروهی دیگر به وضعیت نیمه فعال وارد شدند که یکی از ترفندهای تاردیگرادها برای تحمل شرایط دشوار محیطی است. در این حالت خرس آبی به خواب رفته و خشک می شود تا توانایی تحمل فشارهای محیطی را پیدا کند. پس از بازگشت شرایط به حالت مطلوب نیز دوباره فعال می شود.

محققان بیشینه دمایی که تاردیگرادها در حالت فعال و نیمه فعال در زمان های مختلف می توانند تحمل کنند را اندازه گیری کردند. آنها همچنین تأثیر دوره سازش یا هم‌هوایی (Acclimatization) را پیش از آزمایش بررسی کردند. هدف محققان اندازه گیری میانگین دمایی بود که در آن دست کم نیمی از تاردیگرادها میمیرند.

نتایج این آزمایش نشان داد تاردیگرادهای فعال که فرآیند هم‌هوایی در آنها فعال نشده، آسیب پذیری بالایی در برابر تغییرات دمایی داشته و نیمی از آنها پس از 24 ساعت قرارگرفتن در معرض دمای 37.1 درجه سانتی گراد می میرند. تاردیگرادهای فعالی که فرآیند سازگار شدن در آنها فعال شده بود خوش شانس تر بودند و توانستند تا دمای 37.6 درجه سانتی گراد دوام بیاورند.

نکته جالب توجه آن که دمای مذکور تفاوت چندانی با دمای دانمارک (36.4 درجه سانتی گراد) ندارد. این یعنی امکان زنده ماندن تاردیگرادها با افزایش موج های گرما کاهش یافته و تأثیرات مخربی بر اکوسیستم این جانداران خواهد گذاشت.

تاردیگرادهای نیمه فعال توانستند به مدت یک ساعت حداکثر دمای 82.7 درجه سانتی گراد را تحمل کنند. البته میانگین دمای کشنده برای این گروه در بازه 24 ساعته به 63.1 درجه سانتی گراد سقوط کرد. از آنجا که این دما بسیار فراتر از گرم ترین دمای ثبت شده تاریخ زمین است، بنابراین تاردیگرادهای نیمه فعال شانس بالاتری برای زنده ماندن دارند.

محققان می گویند حتی تاردیگرادها نیز از تغییرات اقلیمی در امان نیستند، ولی در مقایسه با بسیاری از جانداران شانس بالاتری برای زنده ماندن در طولانی مدت خواهند داشت.

دانشمندان با اشاره به اینکه هم‌هوایی می تواند تحمل تاردیگرادها را در برابر افزیش دما افزایش دهد، می گویند این جاندار (خصوصاً در حالت فعال) در برابر دماهای بالا حساس بوده و پاشنه آشیل این جاندار تقریباً نامیرا نیز بالا رفتن دماست.