جاسوسافزار یک نرمافزار ناخواسته است که به دستگاه کامپیوتر شما رخنه کرده و اطلاعات حساس و اطلاعات مربوط به مصرف اینترنت شما را به سرقت میبرد. جاسوسافزار به عنوان یکجور بدافزار دستهبندی میشود: یعنی نرمافزارهای بدخواهانهای که برای دسترسی یافتن یا آسیب رساندن به کامپیوتر شما طراحی شدهاند و معمولا این کار را بدون اینکه از وجودشان باخبر باشید انجام میدهند. جاسوسافزار اطلاعات شخصی را جمعآوری کرده و آنها را در اختیار تبلیغدهندگان، شرکتهای متخصص در امور داده یا کاربران خارجی قرار میدهد.
از جاسوسافزار استفادههای متعددی میشود. به صورت معمول هدف هکرها از ساخت و نشر جاسوسافزار اینست که اطلاعات مصرف اینترنت شما را پایش کرده و بفروشند، یا اطلاعات بانکی و کارت اعتباری شما را به دست آورند، یا هویتتان را به سرقت ببرند. میپرسید چطور؟ جاسوسافزار فعالیتهای شما در سطح اینترنت را پایش میکند و اطلاعات لاگین و رمزهای عبور را به دست میآورد.
برخی از جاسوسافزارها میتوانند نرمافزارهایی اضافه را روی دستگاه شما نصب کنند یا تنظیمات دیوایس را تغییر دهند، بنابراین مهم است که از رمزهای عبور امن استفاده کنید و دستگاه را همواره بهروز نگه دارید. اگر تا به امروز قربانی سرقت هویت یا کلاهبرداری با استفاده از اطلاعات بانکی شده باشید، در این ماجرا تنها نیستید. آمارهای جرایم سایبری خودشان گویا هستند:
و جاسوسافزارها سهمی قابل توجه از این آمار و ارقام دارند.
جاسوسافزارها در واقع یکی از رایجترین تهدیدها در دنیای اینترنت به حساب میآید. این بدافزار میتواند به آسانی دستگاه را آلوده کند و تشخیص وجودش نیز کاری سخت خواهد بود. جاسوسافزار هم برای کسبوکارها و هم افراد معمولی خطرناک است و نهتنها اطلاعات حساس را به سرقت میبرد، بلکه به شبکه اینترنت شما نیز آسیب وارد میکند.
در مجموع چهار نوع جاسوسافزار مختلف داریم که هرکدام از تاکتیکی منحصر به فرد برای پایش شما استفاده میکنند:
جاسوسافزارها میتوانند گستره وسیعی از دیوایسها را آلوده کنند که از جمله آنها میتوان به کامپیوترهای شخصی، کامپیوترهای مک، موبایلهای آیفون و موبایلهای اندرویدی اشاره کرد. ا\رچه سیستم عامل ویندوز به احتمال بیشتری مورد حمله مهاجمین قرار میگیرد، اما هکرها اکنون در رخنه به سیستم عاملهای اپل نیز مهارت فراوان یافتهاند. برخی از رایجترین راههای آلوده شدن کامپیوتر به جاسوسافزار به شرح زیر است:
تشخیص وجود جاسوسافزارها روی سیستم میتواند کاری بسیار دشوار باشد. این بدافزارها ذاتا فریبنده هستند و طوری طراحی شدهاند که به آسانی یافت نشوند. اما چندین سرنخ وجود دارد که اگر حواستان به آنها باشد، از آلودگی سیستم به جاسوسافزار باخبر خواهید شد. اگر سیستم شما چنین علائمی را نشان میدهد، احتمالا به جاسوسافزار آلوده شده:
اگر فکر میکنید دستگاهتان به جاسوسافزار آلوده شده، با استفاده از نرمافزارهای امنیتی معتبر شروع به اسکن دستگاه کنید و مطمئن شوید که نرمافزار توانسته تا جای ممکن شرایط را بهبود ببخشد. سپس به سراغ یک ابزار حذف ویروس مانند Norton Power Eraser بروید.
البته که انبوهی از ابزارهای ضد جاسوسافزار دیگر نیز داریم که میتوانند همین کار را به خوبی انجام دهند. برخی از آنها تنها زمانی سیستم را اسکن میکنند که به صورت دستی فرمان را صادر کرده باشید. برخی دیگر هم به صورت مداوم به پایش کامپیوتر میپردازند تا مطمئن شوند جاسوسافزار قادر به دستکاری یا پایش اطلاعات شما نیست.
برای جلوگیری از آلودگی سیستم به جاسوسافزار، چهار قدم اساسی وجود دارد:
پاسخ ها