دبیر کمیسیون عالی تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی اطلاعات تازهای از سند سیاستها و الزامات کلان حمایت از رقابت و مقابله با انحصار سکوهای فضای مجازی (پلتفرمهای اینترنتی) را اعلام کرده است. به گفته او انحصار در فضاهایی چون حمل و نقل و سفارش غذای آنلاین باعث شد تا آنها به فکر ایجاد چنین سندی بیفتند و بعدها متوجه شوند که این نوع اقدامات در بسیاری از بازارها وجود دارد. او همچنین تاکید کرده که این سند تمامی سکوهای فعال بر بستر فضای مجازی را شامل میشود و کارگروهی برای اجرای دقیق آن تشکیل شده است.
هفتم مردادماه سال جاری، سند سیاستها و الزامات کلان حمایت از رقابت و مقابله با انحصار سکوهای فضای مجازی، به دستور رئیس جمهور توسط دبیر شورای عالی فضای مجازی ابلاغ شد. در این زمینه «ابوالحسن فیروزآبادی» رئیس مرکز ملی فضای مجازی گفته بود: «مفاد سند، مصادیق اقدامات ضد رقابتی در بازار کسب و کارهای فضای مجازی را روشن ساخته، از طریق ایجاد و ارتقا شفافیت، ارائه دهندگان خدمات سکو را از تبعیض قائل شدن میان کسب و کارهای بهره بردار منع کرده، با سو استفاده از قدرت و موقعیت بازار برای محدودسازی رقبا مقابله کرده و ادغامها و تملکهایی که انحصار را تقویت میکنند، محدود خواهد ساخت.»
اکنون «هادی سجادی» دبیر کمیسیون عالی تنظیم مقررات در مرکز ملی فضای مجازی در خصوص ابلاغ و انتشار «سند سیاستها و الزامات کلان حمایت از رقابت و مقابله با انحصار سکوهای فضای مجازی» با مهر گفتگو کرده و گفته سند سیاستها و الزامات کلان حمایت از رقابت و مقابله با انحصار سکوهای فضای مجازی، تمامی سکوهای فعال بر بستر فضای مجازی را شامل میشود، چه آنهایی که در بازارهای دوسویه فعالیت میکنند و چه آنهایی که بازارهای چندسویه را هدف گرفتهاند.
به گفته سجادی این سند با هدف تقویت فضای رقابتی، رفع انحصارهای موجود، جلوگیری از ایجاد انحصارهای جدید و ممانعت از ارتکاب اعمال ضدرقابتی توسط سکوهای فعال در فضای مجازی کشور تدوین شده است. سجادی اذعان داشته مخاطب اصلی این سند شورا و مرکز ملی رقابت است که سند به آن ابلاغ شده است، اما سایر تنظیم گران فعال در کشور علاوه بر اینکه در تدوین سند مشارکت فعال داشتهاند، ملزم به رعایت آن نیز هستند.
او تاکید کرده سند تدوین شده از بسیاری از سندهای موجود در کشورها کاملتر است و این سند به عنوان پشتیبان قانون فعلی، راه را برای شورای رقابت و بقیه تنظیم گران این حوزه روشن میسازد. به گفته سجادی اهم موضوعاتی که در این سند به آنها پرداخته شده به این موارد ختم میشود:
در این گفتگو اعلام شده که هدف ابلاغ این سند ثبات بازار کسب و کارهای سکویی فضای مجازی و صیانت آنهاست و این سند قصد دارد موانع ورود را برای بازیگران نوپا کاهش دهد. او به برخی مارکتها که تنها یک بازیگر دارند اشاره کرده و گفته که حتی در بازارهایی که تنها یک بازیگر وجود دارد، این سند کاربرد دارد.:
«در مواردی تنها یک بازیگر فعال در برخی حوزهها داریم که سند در این مورد هم کارگشا خواهد بود؛ زیرا تکیه ما در تدوین سند بروز و ارتکاب اقدام غیر رقابتی بوده است و مصادیق این اقدامات هم تبیین شده است، لذا حتی یک بازیگر منفرد و منحصر در یک بازار مشخص هم به طور مثال نمیتواند بندهای قراردادی را به کسب و کارهای بهره بردار تحمیل کند یا اینکه به صورت بی رویه اقدام به توسعه فعالیت خود در سایر لایههای زنجیره تأمین کند.»
سجادی باور دارد این سند لزوم تنظیمگیری پیشینی را نیز مورد هدف خود قرار داده و در اینباره چنین توضیح داده است: «در بازار سکوهای فضای مجازی به واسطه ویژگیهایی چون صرفه اقتصادی قابل توجه توسعه مقیاس و توسعه قلمرو، وجود اثرات شبکه ای قدرتمند، قدرت حاصل از در اختیار گیری کلان دادهها و امکان ایجاد وابستگی در کاربران و دشواری جابهجایی میان سکوها برای کاربر، اولاً انحصارها به سرعت شکل میگیرند و ثانیاً اگر بازیگری به قدرت انحصاری دست یابد، بازگرداندن بازار به مسیر ثبات و سلامت و از میان برداشتن این انحصار بسیار دشوار خواهد بود.»
سجاد تاکید کرده که تمرکز سند بیشتر بر سکوهای داخلی و تنظیم گری آنها بوده: «چرا که با موارد بسیاری مواجه شده بودیم که انحصارهایی در حال شکل گیری است که در نهایت به از میان رفتن نظم بازار و متضرر شدن کاربران خواهد انجامید.» آنطور که سجادی میگوید وجود انحصار در مارکتهایی چون حمل و نقل آنلاین و سفارش غذا باعث شده که آنها به فکر تدوین چنین سندی بیفتند:
«شاید در وهله اول مواردی در خصوص سکوهای ارائه دهنده خدمات حمل و نقل یا ارائه دهنده خدمات رستوران و غذا توجه ما را به خود جلب کرد اما با بررسیهای بیشتر متوجه شدیم در خیلی از بازارها و حوزههای دیگر هم این مسائل وجود دارد. مثلاً در میان سکوهای فعال در بازارهای برنامکهای دستگاههای هوشمند (اپلیکیشنها) یا بازارگاه های همتا به همتا هم مسائل غیررقابتی فراوانی مشاهده شده که مواردی از آنها به شورای رقابت هم ارجاع شده است.»
او با اشاره به اقدامات اخیر کمیته ضد انحصار کنگره آمریکا اعلام کرده که این اقدامات یک فعالیت جهانی است و ایران نیز در این حوزه به موقع عمل کرده است. به گفته او سند پس از اینکه در کمیسیون عالی تنظیم مقررات مرکز ملی فضای مجازی طرح شد و در کارگروه مذکور، اصلاح و نهایی شد با دستور ریاست جمهور ابلاغ شده و در اختیار شورای رقابت قرار گرفته است.
همچنین سجادی خبر میدهد در راستای اجرای مفاد این سند، کارگروهی در مرکز ملی فضای مجازی با مشارکت مرکز ملی رقابت، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت صنعت، معدن و تجارت، سازمان تنظیم مقررات، صدا و سیما، سازمان نظام صنفی رایانهای و اتحادیه کسب و کارهای اینترنتی تشکیل شده است که به عنوان بازوی مشورتی شورای رقابت به فعالیت خود ادامه میدهند و اصلاحات سند را در صورت نیاز انجام خواهند داد.
پاسخ ها