محققان: مصرف بیش از حد روغن های گیاهی سالم نیز می تواند باعث افزایش وزن شود

محققان دریافتند اسید اولئیک (یک اسید چرب در روغن‌های گیاهی) درصورت مصرف بیش‌ازحد می‌تواند بدن را به تولید سلول‌های چربی جدید وادار کند.

محققان دریافته‌اند «اسید اولئیک» (اسید چرب «خوبی» که به‌وفور در روغن زیتون و سایر روغن‌های گیاهی یافت می‌شود.) درصورت مصرف بیش‌ از حد می‌تواند بدن را به تولید سلول‌های چربی جدید وادار کند. درکل، محققان می‌گویند حتی مصرف سالم‌ترین مواد غذایی وقتی از اعتدال خارج شود، ممکن است باعث اضافه وزن شود.

اسید اولئیک اسید چرب غیراشباع و جزء اصلی رژیم غذایی مدیترانه‌ای است که همواره برای سلامت قلب و کاهش کلسترول مفید معرفی می‌شود. اکنون طبق گزارش نیواطلس، محققان دانشگاه‌های اوکلاهما، ییل و نیویورک به کشف مهمی دست یافته‌اند که می‌تواند دیدگاه ما درباره این قبیل چربی‌های سالم را تغییر دهد. پژوهش آنها نشان می‌دهد اسید اولئیک درصورت مصرف بیش‌ از حد، مسیری بیولوژیکی را در بدن فعال می‌کند که به تولید سلول‌های چربی جدید (فرایندی به نام آدیپوژنز) منجر می‌شود.

البته باید به نکته مهمی توجه کنیم. اسید اولئیک که چربی غالب در روغن زیتون، کانولا، آفتابگردان، آووکادو و بسیاری از چربی‌های حیوانی است، در چارچوب رژیم غذایی متعادل مانند رژیم مدیترانه‌ای، همچنان فواید اثبات‌شده فراوانی برای سلامتی دارد.

چگونه مصرف روغن‌های گیاهی سالم باعث اضافه وزن می‌شود؟

پیش‌ازاین، تصور می‌شد افزایش وزن ناشی از مصرف زیاد این روغن‌ها صرفاً به‌دلیل کالری بالای آنهاست. اما این پژوهش نشان داد مصرف بیش‌ از حد اسید اولئیک با تأثیر بر 2 پروتئین کلیدی (افزایش پروتئین AKT2 و سرکوب پروتئین LXR)، سیستم تنظیم چربی بدن را به‌نوعی دور می‌زند و سلول‌های پیش‌ساز چربی (APC) را حتی در زمانی که نیازی به آنها نیست، فعال و به سلول‌های چربی کامل تبدیل می‌کند.

«مایکل رودولف» (Michael Rudolph)، از محققان ارشد این مطالعه، این فرایند را به ارتش تشبیه می‌کند: «مصرف بیش‌ از حد اسید اولئیک، ابتدا تعداد سربازان سلول چربی را افزایش می‌دهد و ظرفیت بدن برای ذخیره مواد مغذی را بالا می‌برد اما در بلندمدت، اگر میزان مواد مغذی ورودی از ظرفیت این ارتش فراتر رود، چاقی رخ می‌دهد.» این یافته از آن جهت اهمیت دارد که سلول‌های چربی پس از تشکیل، حتی با کاهش وزن نیز از بین نمی‌روند، بلکه فقط کوچک می‌شوند و با داشتن «حافظه اپی‌ژنتیک»، می‌توانند بازگشت وزن را بسیار آسان‌تر کنند.

این پژوهش روی موش‌هایی که با رژیم‌های غذایی مختلف تغذیه شده بودند و روی سلول‌های پیش‌ساز چربی انسانی در محیط آزمایشگاه انجام شده است. البته محققان تأکید می‌کنند این مطالعه محدودیت‌هایی دارد؛ ازجمله اینکه در محیط آزمایشگاهی انجام شده و تأثیرات بلندمدت آن بر قند خون، انسولین یا التهاب در بدن انسان بررسی نشده است. همچنین هنوز مشخص نیست افزایش تعداد سلول‌های چربی، به‌خودی‌خود عامل مستقیم چاقی است یا خیر.

یافته‌های این پژوهش در ژورنال Cell Reports منتشر شده است.