تصویر روز ناسا: سحابی پرده؛ ردپایی از یک ابرنواختر باستانی

در تصویر روز ناسا، تابش گازهای هیدروژن به رنگ قرمز و اکسیژن به رنگ آبی دیده می‌شود.

تصویر روز ناسا نمایی خیره‌کننده از بقایای ستاره‌ای در کهکشان راه شیری را که هزاران سال پیش در انفجاری سهمگین نابود شد، نشان می‌دهد. این تصویر اواسط ۲۰۲۴ در کویت ثبت شده است.

حدود ۷ هزار سال پیش، ستاره‌ای در کهکشان راه شیری در انفجار ابرنواختری به پایان عمر خود رسید. این انفجار عظیم که یکی از پرانرژی‌ترین رویدادهای شناخته‌شده کیهان است، «سحابی پرده» را به‌جا گذاشت. آن زمان، ابر روبه‌گسترش این انفجار احتمالاً به‌روشنی هلال ماه در آسمان می‌درخشید و هفته‌ها در آسمان شب، انسان‌هایی که آغاز تاریخ مکتوب زندگی می‌کردند (دورانی که بشر تازه ثبت رویدادها را آغاز کرده بود)، می‌توانستند آن را مشاهده کنند.

با گذشت هزاران سال، بقایای این ابرنواختر که به نام «حلقه ماکیان» (Cygnus Loop) نیز شناخته می‌شود، آنقدر کم‌نور شده که فقط با تلسکوپ‌های کوچک و با جهت‌گیری دقیق به‌سمت صورت فلکی ماکیان دیده می‌شود.

باوجود کاهش درخشندگی، بقایای سحابی پرده هنوز هم از نظر اندازه بسیار عظیم‌اند. این ساختار در فاصله حدود ۱۴۰۰ سال نوری از زمین قرار دارد اما وسعت آن در آسمان بیش از پنج برابر قطر ظاهری ماه کامل است.

در تصویر روز ناسا چه می‌بینیم؟

در این تصویر، تابش گازهای هیدروژن به رنگ قرمز و اکسیژن به رنگ آبی دیده می‌شود. آنچه می‌بینیم، پرده‌ای کیهانی است که داستان مرگ ستاره‌ای را روایت می‌کند.

در تصاویر عمیق و با جزئیات کامل از سراسر سحابی پرده، تشخیص رشته‌خطوط نازک انفجار ستاره‌ای حتی برای دقیق‌ترین ناظران نیز کار ساده‌ای نیست. این رشته‌ها که مانند پرده‌هایی رنگارنگ در فضا گسترده شده‌اند، بقایای ماده‌ای هستند که از لایه‌های بیرونی ستاره جدا شده و با سرعتی بسیار بالا به اطراف پراکنده شده‌اند.

بررسی این ساختارها اطلاعات ارزشمندی درباره دینامیک انفجارهای ابرنواختری، ترکیب شیمیایی ستارگان و تعامل امواج ضربه‌ای با گازهای میان‌ستاره‌ای در اختیار اخترشناسان قرار می‌دهد.