دیکشنری مترجم بپرس

در کهکشان‌هایی که به‌نظر می‌رسد یک سیاهچاله کلان‌جرم در مرکز آنها قرار دارد، ستاره‌ها با سرعت بسیار کمتری نسبت به کهکشان‌های دیگر رشد می‌‎کنند.

تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا به شواهد جدیدی دست پیدا کرده که نشان می‌دهد سیاهچاله های کلان‌جرم احتمالاً از شکل‌گیری ستاره‌ها در کهکشان‌های در حال رشد جلوگیری می‌کنند.

تیم تحقیقاتی ناسا با استفاده از دوربین مادون قرمز (NIRCam) جیمز وب 19 کهکشان را تجزیه‌وتحلیل کرده‌اند که بخشی از یک مجموعه بزرگ‌تر از کهکشان‌ها در فاصله 11 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارند.

آنها متوجه شده‌اند در کهکشان‌هایی که به‌نظر می‌رسد یک سیاهچاله کلان‌جرم در مرکز آنها قرار دارد، ستاره‌ها با سرعت بسیار کمتری نسبت به کهکشان‌های دیگر رشد می‌‎کنند. این یافته‌ها می‌تواند نحوه درک دانشمندان از تکامل کهکشان‌ها را متحول کند.

«ریتم شیماکاوا»، محقق اصلی این مطالعه می‌گوید:

«ما موفق به تولید نقشه‌هایی با وضوح بالا از خطوط نوترکیب هیدروژن شده‌ایم که فعالیت تشکیل ستاره را نشان می‌دهد. [با این داده‌ها] متوجه شده‌ایم که در کهکشان‌های دارای سیاهچاله پر‌جرم فعال در مقایسه با کهکشان‌های بدون سیاه‌چاله، هیچ نشانه‌ای از تشکیل ستاره وجود ندارد.»

ستاره‌ها زمانی تشکیل می‌شوند که توده‌های عظیم گاز هیدروژن سرد تحت فشار گرانش خود فرو می‌ریزند. با افزایش چگالی ماده داخل توده در حال فروپاشی، دمای آن نیز افزایش پیدا می‌کند. این امر درنهایت باعث همجوشی هسته‌ای می‌شود که ستارگان را پدید می‌آورد.

دانشمندان از مدت‌ها قبل این موضوع را مشاهده کرده‌اند که هرچه کهکشان‌ها پیرتر می‌شوند، ستاره‌های کمتری تولید می‌کنند. ابتدا تصور می‌شد که دلیل آهسته‌شدن شکل‌گیری ستاره‌ها مصرف کامل گاز هیدروژن سرد کهکشان‌ها است. اما در برخی مشاهدات نشان داده شده که برخی از کهکشان‌ها با 1 میلیارد سن (سن کهکشان راه شیری ما 13.6 میلیارد سال است) نیز دچار کاهش تشکیل ستاره شده‌اند.

زمان کوتاهی که مصرف کامل گاز هیدروژن کهکشان در آن غیرممکن است.

بنابراین برخی از ستاره‌شناسان ادعا کرده‌اند که با رشد کهکشان‌ها از طریق ترکیب‌شدن با کهکشان‌های دیگر، سیاه‌چاله‌های مرکز آنها نیز رشد می‌کنند و به میلیون‌ها جرم خورشید می‌رسند. با رشد سیاهچاله‌ها، توانایی آنها برای بلعیدن گاز کهکشان نیز افزایش پیدا می‌کند.