کاشت نهال، فقط فرو کردن یک گیاه کوچک در خاک نیست؛ بلکه آغاز یک زندگی جدید است. برای اینکه این زندگی تازه به خوبی رشد کند و در برابر چالشهای محیطی مقاوم بماند، تغذیه مناسب از همان ابتدا حیاتی است. یکی از مهمترین عوامل در موفقیت نهالکاری، استفاده از بهترین کود برای نهال تازه کاشته شده است. در این مقاله، به زبانی ساده اما علمی و دقیق، شما را با نکات کلیدی تغذیه نهالها آشنا میکنیم و بهترین انتخابهای کودی را معرفی خواهیم کرد.
نهالها درست مانند نوزادان، سیستم ریشهای ضعیفی دارند و برای استقرار و شروع رشد به کمک خارجی نیازمندند. خاک ممکن است مواد مغذی کافی برای رشد اولیه را نداشته باشد یا تعادل عناصر آن مناسب نهالهای جوان نباشد. در این مرحله، کود مناسب میتواند:
باعث تحریک رشد ریشه شود؛
مقاومت نهال را در برابر تنشهای محیطی (گرما، سرما، کمآبی) افزایش دهد؛
باعث برگدهی و سبزینگی بهتر شود؛
درصد زندهمانی نهال را بالا ببرد.
برای انتخاب بهترین کود برای رشد سریع نهال به موارد زیر توجه کنید:
1. فرمول متعادل و ملایم
کودهایی با دوز بالای نیتروژن میتوانند باعث سوختگی ریشه در نهالهای تازه شوند. بنابراین استفاده از کودهایی با نسبت متعادل NPK مانند 20-20-20 توصیه میشود. این کودها به طور همزمان رشد ریشه، شاخه و برگ را حمایت میکنند.
2. وجود ریزمغذیها (میکروالمنتها)
آهن، روی، منگنز و مس از جمله ریزمغذیهایی هستند که حضورشان در رشد سالم نهال بسیار مؤثر است. کمبود این عناصر در خاکهای فقیر یا آهکی رایج است.
3. شکل قابل جذب و محلول در آب
استفاده از کودهای مایع یا محلول در آب باعث میشود مواد مغذی بهسرعت به ریشه برسند و نهال از آنها استفاده کند. کودهای مایع ارگانیک یا کودهای زیستی هم میتوانند انتخابهای خوبی برای تغذیه اولیه باشند.
1. کود شوک 10-52-10
این کود فسفر بالا برای تقویت رشد ریشه بسیار مناسب است. مصرف آن در 1-2 ماه اول بعد از کاشت، به استقرار بهتر نهال کمک میکند.
2. کود مایع جلبک دریایی
یک تقویتکننده طبیعی و ارگانیک برای تحریک رشد و افزایش مقاومت گیاه در برابر تنشهای محیطی. جلبک دریایی منبعی غنی از هورمونهای طبیعی رشد و عناصر کمیاب است.
3. کود میکرو کامل
این کود شامل ریزمغذیهای موردنیاز نهال (آهن، روی، منگنز و ...) است و برای تقویت عمومی و سبزینگی گیاه مفید است.
4. کود ریشهزا (حاوی اسید هیومیک و فولویک)
اسید هیومیک باعث بهبود ساختار خاک و افزایش جذب عناصر غذایی توسط ریشه میشود. این ترکیب برای نهالهایی که در خاکهای فقیر یا کمحاصل کاشته میشوند بسیار مفید است.
نکات طلایی در کوددهی به نهال تازه کاشته شده
به گفته سایت gardeningknowhow:
زمانبندی دقیق: حدود ۱۰ تا ۱۵ روز پس از کاشت نهال، اولین نوبت کوددهی را آغاز کنید تا استرس ناشی از انتقال کاهش یابد.
آبیاری صحیح: کود را همراه با آب کافی به گیاه برسانید تا ریشه دچار سوختگی نشود.
مقدار مصرف: همیشه به دوز توصیهشده توسط کارشناس کشاورزی توجه کنید؛ استفاده بیش از حد میتواند مضر باشد.
پرهیز از کوددهی مستقیم روی ریشه: کود باید در فاصله مناسب از تنه گیاه و بهصورت آبیاری یا محلولپاشی استفاده شود.
شروع زودهنگام کوددهی:
تا زمانی که نهالها به اندازه کافی رشد نکردهاند (حداقل دو برگ واقعی در ارتفاع حدودا ۵ تا ۷.۵ سانتی متری داشته باشند)، از کود دادن خودداری کنید. کود قوی میتواند ریشههای حساس را بسوزاند.
استفاده از کود کامل:
این یکی از متداولترین اشتباهات است که باعث آسیب شدید به نهالها میشود. سن کمتر از ۲ هفته از زمان جوانهزنی نهال، یا نهالهایی با ارتفاع کمتر از ۵ سانتیمتر یا با ریشههای ضعیف از نشانه هایی است که نهال شما برای کود دهی با کود کامل مناسب نیست.
علائم کمبود مواد غذایی:
برگهای کمرنگ، بنفش شدن یا رشد کند نشاندهنده کمبود عناصر هستند؛ در این صورت میتوانید کوددهی را کمی افزایش دهید.
رشد بلند و باریک:
در حالتی که ساقهها بیش از حد کشیده، نازک و ضعیف میشوند، برگها فاصله زیادی از هم دارند و تراکم خوبی ندارند، گیاه به راحتی خم یا شکسته میشود و رنگ برگها معمولا کمرنگتر یا زرد هستند، رشد باریک و بلند اتفاق افتاده است. این امر معمولا نشاندهنده کوددهی زیاد یا نور ناکافی است. ابتدا نور را بررسی کنید؛ اگر کود بیشازحد بود، غلظت را کاهش دهید یا چند نوبت حذف کنید.
نتیجهگیری
برای رشد سالم، قوی و ماندگار نهالها، انتخاب بهترین کود برای نهال تازه کاشته شده بسیار حیاتی است. کودهایی با فرمول متعادل، دارای فسفر کافی برای رشد ریشه، ریزمغذیهای حیاتی و قابلیت جذب بالا، بهترین انتخابها برای شروع هستند. با توجه به توصیههای منابع معتبر مانند داراکود، استفاده از ترکیبی از کود شوک، جلبک دریایی و کودهای میکرو، میتواند درصد موفقیت نهالکاری را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
نهال امروز، درخت پرثمر فرداست. پس از همان ابتدا خوب به آن رسیدگی کنیم.
منابع:
https://www.gardeningknowhow.com/garden-how-to/soil-fertilizers/should-you-fertilize-seedlings.htm
https://www.gardeningknowhow.com/edible/vegetables/tomato/tomato-fertilizer.htm
https://www.gardeningknowhow.com/garden-how-to/soil-fertilizers/best-times-to-apply-fertilizer.htm
پاسخ ها