ویرایش عکس یکی از مراحل مهم پس از عکاسی است که با برخی ابزارهای سختافزاری میتوان آن را با سرعت و کیفیت بالاتری انجام داد.
نمایشگرهای شکل موج (Waveform Monitor) ابزارهایی هستند که در دستهی اسیلوسکوپها قرار میگیرند. این نمایشگرها بسته به حوزهی مورد استفاده، انواع گوناگونی دارند و نمونهای از آنها، برای فرایندهای ویرایش عکس هم کاربرد دارند. برخی از کارشناسان عکاسی اعتقاد دارند استفاده از این نوع نمایشگر برای ویرایش عکس، تأثیری عمیق بر روند ویرایش و سرعت و کیفیت آن خواهد داشت.
استفاده از هیستوگرام یا بافتنگار برای ویرایش تصاویر، در بخشهای گوناگونی بهکمک عکاسان و طراحان جلوههای بصری میآید. آنها میتوانند نور و سایههای موجود در تصویر را با استفاده از همین نمودارها تنظیم و بررسی کنند. ازطرفی آنها بههرحال باید مطمئن باشند که عکس نهایی، ازلحاظ نمودار نور و سایه در وضعیت استاندارد واقعی قرار دارد. درواقع عکاس پس از ویرایش عکس باید مطمئن شود که نورپردازی و سایهها تا حد قابلقبولی به واقعیت نزدیک شده باشند (مگر اینکه سبک خاصی از عکاسی را در نظر داشته باشد). نمایشگرهای شکل موج به عکاسها امکان میدهند تا نورپردازی و سایهها را با سرعت بالایی با استاندارد طبیعی مقایسه کنند. استفاده از نمایشگرهای مذکور، صرفنظر از نمایش رنگها در نمایشگر (از مشکلات اساسی ویرایش تصویر) یا خطاهای دید کاربر ویرایشگر، تنظیم نور و سایهها را آسان میکند.
نمایشگرهای شکل موج، بهصورت اختصاصی برای کار روی نورپردازی تصاویر استفاده میشوند. درنتیجه میتوان از آنها در انواع عکسها (رنگی یا سیاه و سفید) استفاده کرد. درواقع نمایشگر، میزان طبیعی و حقیقی نور را در صحنه مشخص میکند و ارتباطی با رنگ و دیگر جلوهها ندارد.
عکاسها پس از ثبت تصاویر از صحنهها، عموما کمی بعد فرایند ویرایش را انجام میدهند. در برخی موارد هم ویرایش یا انتخاب بهترین عکسها باید هرچه سریعتر انجام شود. بههرحال وضعیت چشمان عکاس پس از عکاسی و در زمان ویرایش و همچنین نمایشگری که برای مشاهده و ویرایش عکسها به کار میگیرد، نقش مهمی در فرایند دارند. به همین دلیل استفاده از یک سختافزار که بدون وابستگی به خطاهای دید کاربر یا کالیبره بودن نمایشگر اصلی، میزان صحیح نور و سایهها را نشان دهد، کاربرد زیادی در ویرایش حرفهای خواهد داشت.
شرکتهای گوناگونی نمایشگرهای مخصوص شکل موج تولید میکنند. هر نمایشگری که بخش Waveform Scope داشته باشد، برای ویرایش تصاویر مبتنی بر شکل موج نور و سایه، کاربرد خواهد داشت. از نمونههای کاربردی میتوان به نمایشگر هفت اینچی Atomos Shogun Flame اشاره کرد. این نمایشگر را میتوان به انواع کامپیوتر شخصی متصل کرد و از نمودارهای موجی آن برای ویرایش نور و سایه بهره برد.
مشاهده و ویرایش موجهای نوری در نمایشگر طول موج، فرایند بسیار آسانی است. تنها باید با استفاده از کابل HDMI یا هر رابط استاندارد نمایشگر، آن را به کامپیوتر شخصی متصل کنید. ابتدا باید حالت دو نمایشگر را به حالت Mirror تنظیم کرده تا یک تصویر را در هردو مشاهده کنید. نمایشگر اتوموس یک دکمهی Scope دارد که با لمس آن، نمودار مدنظر نوری و سایه را روی تصویر مشاهده میکنید. ابتدا باید شکل موج مناسب عکس خود را پیدا کرده و سپس آن را فعال کنید. نیاز به هیچ اپلیکیشن یا پلاگین اضافهای ندارید و شکل موج، کل نمایشگر دوم را اشغال میکند.
رسیدن به مقدار «صحیح» مقادیر نور و سایه در تصویر، شاید در نگاه اول در عکاسی معنای خاصی نداشته باشد. درواقع نورپردازی در عکسها وابستگی زیادی به سبک عکاسی دارد. ازطرفی فراموش نکنید که مقدار «صحیح» مقداری است که در آن، جزئیات مناسبی را از بخشهای گوناگون عکس مشاهده میکنید. مقادیر کمتر یا بیشتر، میتواند جزئیات عکس را دچار تغییر محسوس کند. درنهایت خود عکاس و ویرایشگر پس از مدتی به مقدار «صحیح» یا بهینه میرسد و عکسهای بعدی را طبق آن ویرایش میکند. در چنین مراحلی، اعتماد نکردن به چشمها شاید انتخاب صحیحی باشد. شما نباید نور عکس (مثلا پوست سوژه) را با چشمها بررسی کنید، بلکه باید بهدنبال حفظ جزئیات در آن باشید.
برای شروع ویرایش بهکمک شکل موج، ابتدا باید بخشی از تصویر را در نظر بگیرید که طبق نظر خودتان، نورپردازی طبیعیتری دارد. در عکسها همیشه بخشهایی هستند که نور غیرطبیعی را بازتاب میدهند و بخشهایی دیگر (بسته به هدف ویرایشگر عکس) نور طبیعیتری دارند. به تصویر زیر دقت کنید. صرفنظر از بخشهایی از پیشانی که نور بیشتر دریافت کردهاند، بخشهایی از عکس طبیعیتر بهنظر میرسند. با انتخاب این بخش از عکس، شکل موج نور و سایههای آن در نمایشگر دوم دیده میشود.
نمایشگرهای شکل موج، همیشه اسلایدرهایی را دراختیار کاربر قرار میدهند که با تغییر آنها، نور و سایه را در تصویر موردنظر ویرایش میکند. تغییر اسلایدرها با تغییر نور و سایه در تصویر اصلی همراه خواهد بود. فراموش نکنید که برای اعمال تغییرات ابتدا باید یکی از اپلیکیشنهای ویرایش تصویر مانند فتوشاپ و لایتروم و کپچر وان استفاده کنید.
تغییر شکل موج نور و سایه در تصاویر، لزوما به نمایشگرهای ویژه نیازی ندارد. اپلیکیشنهای مشهور ویرایش عکس، همگی ابزارهایی را برای ویرایش نور و سایه دراختیار کاربر قرار میدهند. بهعنوان مثال در اپلیکیشن Capture One ابزار Curve وجود دارد که در هر بخش از تصویر، نمودارها و هیستوگرامهای نور و سایه را نمایش میدهد.
حتی عکاسها و ویرایشگرهای حرفهای نیز برای تغییر سطوح نور و سایه در عکسها، فرایند سعی و خطا را انجام میدهند و لزوما هیچ معیار مشخص و دائمی برای تعیین متغیرها وجود ندارد. درواقع اگر از چند متخصص دربارهی مقادیر صحیح نور و سایه در عکس و فیلم نظر بخواهید، قطعا پاسخهای متفاوتی دریافت خواهید کرد. با جستوجو در گوگل برای پیدا کردن مقادیر صحیح نیز به هزاران پاسخ متفاوت میرسید.
درنهایت تجربه و مشاوره، نقش مهمی در پیدا کردن مقادیر بهینه برای نورپردازی سوژهها و عکسها دارد. فراموش نکنید که هر سوژه بسته به موقعیت و رنگ پوست و نورپردازی صحنه، نیاز به نوردهی خاص خود را دارد. جالب است بدانید عکاسی در ابتدا برای ثبت تصویر از سفیدپوستان توسعه یافت و بسیاری از مفاهیم استاندارد، حول همان ایده شکل گرفتند. با گذشت زمان اهمیت نورپردازی برای عکسبرداری از افراد با نژادهای گوناگون، چند برابر شد.
پاسخ ها