در گزارشهای اولیه از شیوع کووید ۱۹، یک بازار فروش حیوانات زنده در ووهان چین بهعنوان منشا شیوع ویروس معرفی شد، اما اکنون شواهد نشان میدهد که این گزارشها اشتباه بوده است.
بهگفتهی کارشناسان موسسهی ویروسشناسی ووهان (WIV)، اولین مورد SARS-CoV-2 در بازار خیس ووهان ظاهر نشده است. بهگفتهی متخصصی از آمریکا، بازار حیوانات زنده ممکن است محل یک رویداد ابرگسترنده بوده باشد یعنی جایی که در آن یک فرد ویروس را به افراد بسیاری منتقل کرده است.
از روزهای اول دنیاگیری ویروس کرونا، گزارشها حاکیاز آن بود که ویروس عامل کووید ۱۹ یعنی SARS-CoV-2 در بازار عمدهفروشی غذاهای دریایی هوانان به انسانها منتقل شده است. براساس گزارشی از والاستریت ژورنال، اکنون کارشناسان WIV بهطور علنی اعلام کردهاند که ویروس باید از جای دیگری سرچشمه گرفته باشد. کالین کارلسون، استاد دانشگاه جرج تاون که شیوع ویروسهای مشترک انسان و حیوان را مورد مطالعه قرار میدهد و برای WIV کار نمیکند، میگوید: «من بهعنوان پژوهشگری که بیماریهای مشترک انسان و حیوان را مورد مطالعه قرار میدهم، هیچ چیزی ندیدهام که احساس کنم این بازار یک گزینهی احتمالی است.»
بهگفتهی کارلسون، این تئوری محتمل بود. برای اینکه ویروسی بتواند از حیوانات به انسانها پرش کند، لازم است که در مکانی حیوان میزبان با انسانها در تماس قرار گیرد. ویروس اغلب قبل از نفوذ به جمعیت انسانی، از حیوانی به حیوان دیگر پرش پیدا میکند. درحقیقت، ژنوم SARS-CoV-2 بیشترین شباهات را با ویروسهای کرونا جداشده از خفاشهای نعلاسبی در چین دارد. از آنجا، دانشمندان گمان میکنند که ویروس ممکن است ابتدا به حیوان دیگری و سپس به انسان رسیده باشد.
در تصویری که در ۲۴ ژانویه گرفته شده است، یک افسر پلیس بیرون از بازار عمدهفروشی غذاهای دریایی هوانان جایی که برخی گزارشها میگویند دنیاگیری از آن آغاز شده است، نگهبانی میدهد
بازارهای خیس، جایی که تعداد زیادی از گونههای مختلف حیوانات زنده در آن جمع شدهاند و انسانهای زیادی با آنها در تماس قرار میگیرند، فرصتهایی را برای این نوع انتقال مهیا میکند. شیوع ویروس کرونای سارس نیز در سال ۲۰۰۲ در بازار مشابهی و پس از اینکه ویروس از خفاشها به زُبادها منتقل شد، آغاز شد.
تعدادی از موارد اولیه شیوع ویروس کرونا در ووهان با بازار عمدهفروشی غذاهای دریایی هوانان مرتبط بود. بعدا پژوهشگران نمونههای محیطی را جمعآوری کردند که نشان میداد ویروس روی سطوحی در بازار قرار گرفته است. اما در دورهی پس از آن، نمونههای بافتی حیوانات بازار هیچ ردی از ویروس را نشان ندادهاند. برای پرش ویروس از حیوانات به انسانها، حیوانات باید واقعا آن را حمل کنند. کارلسون گفت: «نتیجهی آزمایش هیچکدام از حیوانات مثبت نشد. بتابراین از ماه ژانویه، این مساله قطعی نبوده است اما به یک داستان تبدیل شده است.»
کارلسون گفت که همکارانش در چین در کار خود محتاط و دقیق بودهاند و دادهها را براساس مقررات بینالمللی که هر دانشمندی در هر جای جهان میتواند بررسی کند، منتشر کردهاند و دادههای آنها بهشدت از این نتیجهگیری حمایت میکند که بازار غذاهای دریایی هوانان منشا ویروس نبوده است.
یکی از دلایلی که موجب شده است این ایده چنین جذابیتی حاصل کند، سازگاری آن با تلاشهای حفاظتی است. در بسیاری از بازارهای خیس، حیوانات نادر و در معرض خطر انقراض و قاچاقی مانند پانگولین به فروش میرسد.
بنا به گفتهی کارلسون، اگر چنین بازارهایی پس از سرزنش بهخاطر شیوع بیماری تعطیل میشدند، از نظر حفاظت از حیوانات یک پیروزی محسوب میشد. اما این بدان معنا نیست که شواهدی در آنجا موجود است. این ویروس، ویروسی با منشا حیوانی است که ممکن است از خفاشها و ازطریق حیوان دیگری و شاید حتی ازطریق دامها به انسان رسیده باشد. بهگفتهی کارلسون، ما هنوز در این زمینه دادههایی نداریم تا بدانیم که کجا و چگونه این اتفاق رخ داده است. این کار به زمان نیاز دارد. مطالعهای که بهطور قطعی خفاشهای منشا سارس را نشان میداد، در سال ۲۰۱۷ یعنی تقریبا ۱۵ سال پس از شیوع اولیهی بیماری منتشر شد. کارلسون گفت:
این قدر طول کشید تا غارها و نمونهها با دقت مورد بررسی قرار گیرند و مدرکی ارائه شود که بتواند با یقین بگوید: این نوع خفاش در این غار در این زمان، منشا بیماری بوده است. بنابراین چه زمانی ما با اطمینان خواهیم دانست که SARS-CoV-2 از کجا آمده است؟ رد کردن یک مکان بهعنوان منشا ویروس چندین ماه طول میکشد. یافتن محل منشا قطعی ویروس بسیار بیشتر طول خواهد کشید.
پاسخ ها