امکان دسترسی به سرویس رهگیری ویروس کرونای اپل و گوگل که قصد دارد در راستای مهار دنیاگیری اخیر قدمی مثبت بردارد، برای دولتها فراهم شده است.
اپل و گوگل چهارشنبهی گذشته در اطلاعیهای مشترک از راهاندازی نسخهی اولیهی سیستم رهگیری ویروس کرونا (کووید ۱۹) خبر دادند. این دو شرکت در بخشی از اطلاعیهی جدید اعلام کردهاند که اخیرا امکان دسترسی مقامات دولتی ۲۳ کشور در سراسر پنج قاره به این سیستم نوآورانه فراهم شده است. گفته میشود یکی از شروط اصلی گوگل و اپل برای ارائهی این سرویس به مقامات دولتی این است که دولتها روند درخواست شمارهتلفن از کاربران سرویس را متوقف کنند.
از همان روزهای نخست معرفی سیستم ویژهی اپل و گوگل شمار درخورتوجهی از کاربران ادعا کردند که این دو شرکت ازطریق سیستم خود قوانین حریم خصوصی را زیر پا میگذارند، بااینحال بهنظر میرسد که اپل و گوگل چنین قصدی ندارند. گزارشهای اخیر میگویند دولتها اعلام کردهاند اپل و گوگل با اولویت قراردادن حریم خصوصی کاربر باعث میشوند میزان کارآیی سیستم رهگیری ویروس کرونا کهش پیدا کند. اپل و گوگل در بیانیهی جدید خود میگویند چندین ایالت در آمریکا و ۲۲ کشور در سراسر دنیا به سیستم رهگیری کروناویروس دسترسی پیدا کردهاند. بااینحال فعلا مشخص نیست که چه تعداد از این کشورها اپلیکیشن موبایلی ویژهای برای استفاده از سیستم رهگیری اپل و گوگل تولید و منتشر کنند.
بهرهگیری از اپلیکیشنها بهمنظور تسریع ردیابی مبتلایان به ویروس کرونا توانسته است تأثیری مثبت روی مهار دنیاگیری اخیرا بگذارد؛ در این رویکرد ویژه، دولتها تلاش میکنند افرادی را که احتمالا با یکی از مبتلایان به ویروس کرونا ارتباط داشتهاند شناسایی کنند و روی آنها تست کرونا انجام دهند.
سیستم ویژهی اپل و گوگل که به درون اپلیکیشنهایی ویژه تزریق میشود ازلحاظ تئوری دولتها را قادر میسازد بهشکلی بهتر افراد مبتلا به کووید ۱۹ را پیدا کنند. درواقع این سیستم باعث میشود شانس پیدا کردن افرادی که بهتازگی با یک فرد مبتلا ویروس کرونا ارتباط داشتهاند، افزایش پیدا کند. امروزه بسیاری از دولتها برای فهمیدن ارتباط داشتن فردی با سایرین به پرسش و پاسخ و قدرت حافظهی آن فرد متکی میشوند، این رویکرد دقت چندان زیادی ندارد. سیستم رهگیری توسعه دادهشده توسط اپل و گوگل قصد دارد در راستای رفع این مشکل قدم بردارد.
برخی از دولتها به اپل و گوگل گفتهاند اگر بتوانند مکان کاربران را رهگیری کنند، پروژهی موردبحث کارآمدتر خواهد بود. زیرا دسترسی به مکان کاربران باعث میشود نقاط اصلی مربوط به انتقال ویروس در منطقهای خاص مشخص شود. بدین ترتیب به کسانی که در آن حواشی حضور داشته باشند ازطریق تماس یا پیامک متنی خبر داده میشود تا حواسشان را بیشتر جمع کنند و به کروناویروس مبتلا نشوند. اپل و گوگل بهصراحت به دولتهایی که از سیستم رهگیری کرونا استفاده میکنند گفتهاند که اجازهی جمعآوری دادههای مکان کاربر ازطریق GPS به آنها داده نمیشود. درضمن دولتها نباید از مردم بخواهند که اطلاعات شخصیشان را در اپلیکیشنهای مبتنیبر این سیستم جدید وارد کنند.
چستر ویسنیسکی، یکی از پژوهشگران شاغل در شرکت امنیت سایبری Sophos، در این رابطه میگوید:
سیستم رهگیری اپل و گوگل محل تلاقی فناوری و حریم خصوصی و متخصصان حوزهی بهداشت است؛ این نقطهی تلاقی باعث ایجاد نوعی نمودار وِن میشود. آنطور که بهنظر میرسد نمودار ون ایجادشده هیچ نقطهای ندارد که در آن، سه حوزهی یادشده با یکدیگر همپوشانی کنند.
استرالیا، بریتانیا و چند کشور دیگر طی ماههای اخیر تلاش کردهاند نوعی فناوری مشابه با سیستم اپل و گوگل طراحی کنند و بهمرحلهی بهرهبرداری برسانند، اما فناوریهای طراحیشده توسط این کشورها عموما با برخی مشکلات مواجه است. بررسیها نشان میدهد اپلیکیشنهایی که دولتها در این راستا ساختهاند منجر به افزایش مصرف شارژ باتری گوشیها میشود و کاربران زیادی به استفاده از آنها تمایل نشان ندادهاند.
اپل و گوگل میگویند سیستم طراحیشده توسط آنها از اتصالات قابلاتکای بلوتوث استفاده میکند. طبق اعلام این دو شرکت، سیستم موردبحث ازطریق اتصال بلوتوث بین دستگاهها میتواند کاربرانی را که در نزدیکی یکدیگر بهمدت حداقل پنج دقیقه حضور دارند، شناسایی و ثبت کند. توسعهدهندگان سیستمهای رهگیری ساختهشده توسط کشورهای اتریش، آلمان و سوئیس به خبرگزاری روئیترز گفتهاند، قصد دارند پلتفرم خودشان را کنار بگذارند و به استفاده از سیستم ساختهشده توسط اپل و گوگل روی بیاورند. آنطور که روئیترز ادعا میکند، سه دولت موردبحث گفتهاند که هیچ مشکلی با عدم اطلاع از شمارهتلفن و اطلاعات شخصی کاربران ندارند.
دولتهای دیگر همچنان در تلاش هستند بتوانند سیستمی اختصاصی طراحی کنند. مقامات نروژ قصد دارند میزان اثرگذار بودن اپلیکیشن ویژهی خود با نام Smittestopp را با نمونهای که بر پایهی سیستم اپل و گوگل طراحی شده باشد، مقایسه کنند.
گفته میشود دولت نروژ سرمایهای ۵ میلیون دلاری برای توسعهی اپلیکیشن Smittestopp اختصاص داده است. این اپلیکیشن به دادههای مکان کاربر ازطریق GPS دسترسی پیدا میکند و کاربران باید حتما شماره موبایل خود را در آن وارد کنند. بااینحال آمار نشان میدهد میزان استفاده از این اپلیکیشن در بین ساکنین نروژ بسیار کم بوده است. البته این موضوع تا حد زیادی به کمبودن شمار افرادی که جدیدا به ویروس کرونا مبتلا شدهاند مربوط میشود.
گان پگی کاندسن قائممقام مؤسسهی بهداشت عمومی نروژ در بخشی از سخنان خود میگوید: «اگر روند رهگیری مبتلایان به ویروس کرونا ازطریق ابزار اپل و گوگل بهشکلی بسیار مؤثرتر انجام پذیرد، احتمال دارد ما هم به استفاده از آن روی بیاوریم. همچنین ما باید پیشنیازهای لازم را برای انتقال از Smittestopp به سیستم اپل و گوگل، در نظر بگیریم».
داکوتای شمالی یکی از ایالتهای آمریکا بهحساب میآید که از چند روز پیش امکان دسترسی به سیستم رهگیری ویروس کرونا را پیدا کرده است. مقامات این ایالت روز چهارشنبهی گذشته به خبرگزاری روئیترز گفتهاند قصد دارند اپلیکیشنی را که برای رهگیری ویروس کرونا توسعه دادهاند و از آن با نام Care19 یاد میکنند، کنار بگذارند. Care19 برای بهدستآوردن دادههایش از کاربران میخواهد به حافظهشان متکی شوند و هرگونه برخورد احتمالی با فرد مبتلا به کووید ۱۹ را گزارش دهند. مقامات داکوتای شمالی گفتهاند قصد دارند، نسخهی جدید اپلیکیشن خود را با نام Care19 Exposure و بر پایهی سیستم اپل و گوگل طراحی کنند و دردسترس قرار دهند.
دولت استرالیا گفته از مدتی پیش با اپل و گوگل وارد مذاکره شده است تا بتواند با اتکا بر دانش متخصصان این شرکتها در راستای بهبود اپلیکیشن اختصاصی خود با نام COVIDSafe قدم بردارد. کاربران استرالیایی بهمنظور استفاده از این اپلیکیشن باید شمارهموبایل، کد پستی منزل و حتی بازهی سنیشان را اعلام کنند.
شما کاربران دیجیتال چه دیدگاهی دربارهی این خبر دارید؟
پاسخ ها