اپل در سال گذشته پشتیبانی از موس و تاچپد را با افزودن نشانگر به آیپد اضافه کردهاست؛ اما برخلاف انتظارات این نشانگر با سایر نشانگرهای سنتی تفاوتهایی بزرگ دارد. با دیجیتال همراه باشید تا با خلاقیت اپل در طراحی نشانگر جدید بیشتر آشنا شوید.
شرکت اپل خالق نشانگر (cursor) موس نبوده؛ اما نقش بهسزایی در رواج استفاده گسترده و روزمره از آن داشتهاست. با تلاشهای SRI، زیراکس پارک و اندکی بعد، سوزان کر، طراح افسانهای اپل، نشانگر موس به بخشی جدانشدنی از فضای دیجیتال در چهل سال گذشته بدل شد.
پیکانی در صفحه نمایش، با کمی زاویه، یک لبه صاف و لبه دیگر با شیب ۴۵ درجه که در نوک تیز آن با یکدیگر تلاقی میکنند. ابزاری دقیق که امکان کلیک روی دو نقطه مجزا به فاصله چند میلیمتر را در صفحهنمایش ممکن میسازد. اولین نشانگر تنها یک نقطه بود. سپس تبدیل به یک خط مستقیم و عمودی شد. این نشانگر نخستین بار در «مادر تمام پیشنمایشها» - ارائهای حدودا یک ساعت و نیمه که در آن نخستین بار نشانگر، هایپرلینک، ویدیو کنفرانس، همکاری روی اسناد و ... به نمایش در آمدند- دیده شد.
بدون شک گل سرسبد این پیشنمایش، همان خط کوچکی بود که نشانگر موس را تشکیل میداد. نشانگر نمادی از انسان در ماشین بود. مدلهای پیشین مبتنی بر ورود متن، کاراکترها را مانند یک ماشین تحریر پشت سر هم قرار میدادند اما نشانگر موس آمده بود تا ما را به ماشین وصل کند و تجلی ما در این دستگاه پر رمز و راز باشد. با خلق نشانگر، ما برای نخستین بار خود را به شکلی عجیب در دنیای رایانهها یافتیم.
نخستین پیشنمایش از نشانگر که تنها یک خط عمودی بود.
دقیقا نمیدانیم که چرا طراحی اولیه خط عمودی نشانگر از سوی داگ انگلبارت، ظاهر زاویهدار و امروزی را به خودش گرفت. گمانهایی در این باره زده میشود اما هیچکدام پاسخی واقعی ارائه نمیکنند. برای دههها، نشانگر موس در دسترس ما بوده تا با آن به سوی اهدافمان نیل کنیم. اما در چند سال گذشته، به لطف دستگاههای لمسی نشانگر جدیدی به دنیای رایانهها وارد شدهاست: انگشتهایمان.
اپل با گوشی آیفون و چند سال بعد از آن تبلت آیپد، بلافاصله نشانگر را از نو نیافرید. در عوض آن را به کلی حذف کرد و انگشتان ما جای نشانگر سنتی را گرفتند. تعامل لمسی گام جدیدی در دنیای فناوری بود که تجربه کاربری دستگاهها را دگرگون ساخت. صفحات لمسی گامی به سوی رایانههایی انسانمحور بودند.
اما چند هفته پیش، اپل از نوعی جدید از نشانگر رونمایی کرد؛ ترکیبی از دو دنیای پیکسلها و لمسها. نشانگر جدید آیپد سزاوار بررسی دقیقتر و عمیقتری است.
برای بررسی عمیقتر نشانگر جدید اپل و مدلهای تعاملی آن، با کرگ فدریگی، نائب رئیس اپل درباره روند توسعه نشانگر جدید و گزینههای پیشروی اپل در مسیر آن، مصاحبهای صورت گرفت. ابتدا بیایید نقاط تمایز و شباهت این نشانگر با گزینههای سابق را بررسی کنیم.
نشانگر تبلت آیپد به شکل دایرهای کوچک است که نمادی از نحوه حس نوک انگشتان شما توسط حسگرهای لمسی است. اما این نشانگر متفاوت از نسخههای پیشین است. این نشانگر با ترکیب نشانگر سنتی و تعامل لمسی، ایده جاهطلبانه ارائه تجربهای جدید از دستگاهها را در سر میپروراند.
اندازه و شکل این نشانگر نیز مطابق با رابط کاربری آیپد است. این نشانگر از ابتدا برای تجارب کاربری لمسی توسعه یافتهاست. البته اگر برنامهای برای این نشانگر بهینهسازی نشدهباشد شاید حس عجیبی دریافت کنید. این دایره کوچک نماد انگشتان شما است و همان تاثیری را دارد که لمس انگشتان شما روی نمایشگر خواهد داشت.
صادقانه میتوانیم بگوییم که صفحات لمسی تجربهای فوقالعاده و کافی به همراه داشتهاند و نیازی بهبود آنها حس نمیشود. اما اپل سعی کرده پا را فراتر از این مفهوم بگذارد. هنگامی که انگشت شما به عنصری تعاملپذیر میرسد، نشانگر خود را به آن رسانده و با لمسی نرم آن را محصور میکند.
ایده سرعت متفاوت نشانگر نیز در اینجا به جلو پیشرانده شدهاست. وقتی نزدیک شیئی در صفحه باشید، سرعت انتقال برای رسیدن به مکان مورد نظرتان تغییر میکند اما نه به صورت خطی که به صورت محتوایی؛ مشابه چیزی که در مکاواس یا ویندوز اتفاق میافتد.
از ریاضیات برای پیشبینی مکان حدودی انتقال شما استفاده شده و سپس اندکی اینرسی اعمال میشود تا شما را در جایی که لازم است نگه دارد. هنگامی که روی آیکون قرار گرفتید، حرکات کوچک انگشتتان باعث تکانهای آهسته آیکون میشود تا از حضور نشانگر در آیکون مطلع شوید.
نشانگر هنگامی که حرکت را متوقف کنید، ناپدید و با فشار دوباره انگشت شما از جای قبلی پدیدار خواهد شد. در بعضی مواقع نشانگر کل عنصر را در اختیار گرفته و نوری رقیق از اطراف عنصر ساطع میشود.
اپل تمامی فرایندهای پیشبینی مسیر، انیمیشن، فیزیک و جالببودن را طوری با هم ترکیب کرده تا احساس لمس واقعی، مستقیم و بدون فکر را القا کند. البته رسیدن به این مهم هزینهبر است. استفاده از تاچپد از انگشتان برای کاربران سختتر است اما مهندسان اپل کاری را به انجام رساندند که حس استفاده از تاچپد به راحتی استفاده از انگشتان باشد. برای رسیدن به این نقطه و درک آن کافی است شاهد کودکی باشید که تمام روز از آیپد و انگشتانش استفاده میکند و حال میخواهد با یک موس همان کارها را انجام دهد.
ایده تغییر نشانگر با توجه به محتوا موضوع جدیدی نیست. I-Beam (نوعی از نشانگر به شکل I که هنگام ورود نشانگر به متن قابل ویرایش ظاهر میشود) مثال خوبی است. همچنین نمونههایی آزمایشی در زیراکس پارک - محل تولد موس - که از نشانگر متغیر استفاده میکردند، وجود داشته است. اما هیچکدام از این نمونهها و مثالها ایده تعامل با اشیا صفحهنمایش را نداشته و تنها درصدد شبیهسازی عملکرد یک صفحه کلید بودهاند.
اما اپل درصدد شبیهسازی کارکرد انگشت برآمده و علاوه بر دستیابی به این امر، شاهد نشانگری هستیم که رفتارهایی مشابه نشانگرهای قدیمی نیز دارد. نقطه تمایز این نشانگر با تمامی نشانگرهای قبل از خود همین است.
هر عرضه نرمافزاری اپل به طور دقیق از سوی توسعهدهندگان مورد بررسی قرار میگیرد. از این رو فاش نشدن نشانگر آیپد تا حدی معجزه است. هنگامی که این نشانگر در قالب بهروزرسانی نرمافزاری آیپدهای فعلی ظاهر شد، کاربران اقدام به آزمودن نشانگر جدید کردند و تفاوت فاحش آن با نشانگرهای پیش از آن را یافتند.
تمامی افراد گمان میبردند که اپل برای افزودن پشتیبانی از نشانگر به iPadOS از نشانگری سنتی استفاده خواهد کرد اما اپل تجربهای غنیتر برای هماهنگی بیشتر با Magic Keyboard به ارمغان آورد.
از زمان عرضه آیپد پرو ۲۰۱۸ با اسمارت کانکتور، کاربران منتظر عرضه یک کیبورد واقعی برای این دستگاه بودهاند. در وصف نشانگر و صفحه کلید Magic Keyboard جدید به همین بسنده کنیم که کار را برای تایپیستها فوقالعاده آسان کردهاند.
اپل از تیم ساخت نشانگر جدید، تجربه یک نشانگر واقعی اما ادغام شده با فلسفه آیپد را خواستهبود.
دو حقیقت مهم در روند کار:
۱. در آیپد لمس مهمترین است.
۲. آیپد همهکارهترین دستگاه تولیدی اپل است.
البته میتوان گفت که کار روی نشانگر جدید iPadOS از زمان توسعه رابط کاربری جدید اپل تیوی در ۲۰۱۵ آغاز شدهبود. اگر متوجه شباهتی میان این نشانگر و نشانگر اپل تیوی شدهاید، بدانید که چندان بیراه نمیاندیشید.
فدریگی میگوید:
ما روندی را طی میکردیم تا متوجه شویم چگونه عناصر متعدد با هم کار میکنند. میدانستیم که یک نشانگر متمرکز بر لمس میخواهیم که دقت بیشاز حد و آزاردهندهای ندارد. میدانستیم که میتوانیم از تجربه قبلی خود در اپل تیوی به نحوی احسن استفاده کنیم. همچنین میدانستیم که هنگام کار با متن باید حس بهتری از فیدبک ارائه دهیم.
بخشی از علاقه من به کاری که در iPadOS انجام دادهایم استفاده از منابع زیاد است. در طراحی نشانگر جدید از تجربیات خود در tvOS، سالها تلاش روی مک و ریشههای آیفون X و آیپد اولیه بهره بردیم تا چیزی را خلق کنیم که حسی طبیعی برای آیپد داشته باشد.
برای درک فرایند باید دید وسیعتری از گزینههای کاربر برای تعامل با یک محصول اپل داشتهباشیم.
انواع ورودیهای در اپل عبارت است از:
هرکدام از این روشها در مواقع مختلف برتری و مشکلات خود را دارند. لمس یک روش غیردقیق است. اپل میدانست که باید طبیعت غیردقیق روش لمس را بپذیرد و در عین حال به دقتی که بعضا به آن نیاز بود، احترام بگذارد.
اپل توانست به شکل تمیزی این تجربه را خلق کند. اپل عناصر اولیه مورد نیازش را در اختیار داشت. آنها نیاز به یک نشانگر حساس به لمس داشتند و به کارایی نشانگر Apple TV امیدوار بودند. همچنین نیاز به ارائه بازخوردی تعاملیتر در برخورد با متن داشتند. مانع بزرگ کار اپل چگونه و در کجا استفادهکردن هرکدام از این عناصر بود.
هنگامی که اولین بار به این نشانگر فکر میکردیم در نظر داشتیم که این نشانگر باید تجربهای طبیعی و آسان هنگام استفاده از انگشتان و در مواقع عدم نیاز به دقت بالا، ارائه دهد، مانند زمانی که با یک آیکون در صفحه هوم تعامل دارید؛ اما در عین حال در مواقع نیاز به دقت بالا مانند ویرایش متن خیلی طبیعی خود را تطبیق دهد.
پس ما به ایده استفاده از دایرهای رسیدیم که با ظرافت تغییر میکند تا در هردو شرایط به بهترین نحو عمل کند. برای مثال این نشانگر تغییر میکند تا تمرکز اطراف یک دکمه را نشان دهد یا از دکمهای به دکمه دیگر جهش کند اما هنگام نیاز به دقت بالا به چیزی دقیق مانند I-Beam برای انتخاب متن، تبدیل میشود.
خاصیت پیشبینیکننده نشانگر پاسخ اپل به سوال «چگونه میتوان دقت یک مشابه لمسی را افزایش داد؟» بود.
اما برای این کار نیاز به شناسایی مواقعی بود که نیاز به دقت بالا دارند؛ برای مثال تعامل با یک عنصر که در نزدیکی عنصر دیگری واقع است. ایده اینرسی و چسبیدن از این جا وارد کار شد. آیپد به طور خاص، یک دستگاه چندمنظورهاست و از این رو بسیار پیچیدهتر از هر دستگاه با یک نوع ورودی است. هرگونه نشانگری علاوه بر ارائه تجربهای عالی حین کار با حالتهای گوناگون این دستگاه، باید به رابطهای کاربری مبتنی بر لمس و تجربه میلیونها کاربر با صفحات لمسی نیز احترام گذاشته و به آنها آسیبی نرساند.
ما نشانگر را به طوری طراحی کردیم که تجربه لمسی بدون نیاز به تغییرات عمده در رابط کاربری، اولویت آیپد باقی بماند. از این رو مشتریانی که هیچگاه از یک ترکپد روی آیپد خود استفاده نمیکنند متاثر نشده و لازم نیست چیز جدیدی را فرا بگیرند. در عین حال افرادی که هم از لمس و هم از ترکپد استفاده میکنند، تجربهای عالی خواهند داشت.
توسعهدهندگان میدانستند که باید در نشانگر همان حسی از روانی را تزریق کنند که یکی از ستونهای iOS است. از این رو نشانگر را متحرک ساختند تا به نقطه، I-Beam و حباب تبدیل شود. اگر انیمیشن نشانگر را آهسته کنید مشاهده میکنید که از منحنی بزیه برای تبدیل به شکل جدید استفاده شدهاست. این موضوع حسی لذتبخش به کاربر القا کرده و علاوه بر آن کاربر را از مکان نشانگر آگاه میسازد.
هنگامی که نشانگر روی آیکونی قرار بگیرد افکت پارالل اندکی روی آیکون اعمال میشود تا علاوه بر جذابیت کاربر را از مکان نشانگر آگاه سازد. چنین افکتی در اپل تیوی وجود ندارد اما اعمال آن بسیار جذاب خواهد بود.
هنگام قرارگیری نشانگر در متن قابل ویرایش، شکل نشانگر به I-Beam تغییر یافته و اندازه آن برابر اندازه متن در حال ویرایش میشود.
وب چالشهای خود را به همراه داشت. استاندارد باز وب به معنای وجود رفتار و عناصر خاص در هر وبسایت است. چالش پیش آمده برای تیم توسعه این بود که تا کجا به قوانین و روح iPadOS و نشانگر پایبند بمانند. تیم توسعه چارهای جز احترام به عناصر وبسایتها نداشت. اپل میدانست که جهان قرار نیست به خاطر این شرکت وب را از اول بنویسد.
سنجش مرز دقیق و عالی اعمال این عناصر چالشی جالب بود. برای مثال، وبسایت ها ممکن است به هرگونهای رفتار کنند - گاهی اوقات تجارب خاص خود از هاور و کلیک را ارائه دهند که لزوما با عناصر مورد انتظار همخوانی نداشتهباشد. از این رو به دقت بررسی کردیم تا بتوانیم سازگاری بالایی با وبسایتها و اپلیکیشنهای سوم شخص ارائه دهیم.
نشانگر با هر برنامه شخص ثالثی که از عناصر استاندارد iPadOS بهره میبرد سازگاری کامل دارد. پیادهسازی این نشانگر برای برنامههایی که از عناصر مخصوص خود بهره میبرند راحت است. البته نه به راحتی آب خوردن اما عرقتان را هم در نخواهد آورد.
بازخوردهای نشانگر جدید تا به حال بسیار مثبت بودهاست. به همین دلیل میتوان تقریبا مطمئن بود که ابزارهای بهرهوری بزرگ و مهم iPad Pro مانند مجموعه آفیس مایکروسافت، بهروزرسانیهایی برای اعمال نشانگر جدید دریافت خواهند کرد. مایکروسافت هم اکنون در حال کار بر نشانگر جدید آیپد بوده و انتظار میرود این بهروزرسانی در پاییز امسال عرضه شود.
ژستهای حرکتی تاچپد در آیپد نیز پویا و جذاب هستند. کاربران ممکن است فلیک و سوایپ روی تاچپد را نسبت به همین ژستها به صورت لمسی ترجیح دهند. استفاده از تاچپد کار را بسیار آسانتر کرده و خستگی ناشی از نگهداری طولانی آیپد در دستان را نیز به همراه ندارد. ژستهای تاچپد سریعتر و کمتر خستهکننده بوده و فعالیت فیزیکی کمتری را نیز میطلبند.
بسیاری از ژستهای ترکپد مشابه مک هستند پس لازم نیست که چیز تازهای یاد بگیرید. البته این ژستها به گونهای متفاوت و سریعتر در آیپد پاسخداده میشوند تا احساس راحتی بیشتری دریافت شود.
اگر به یاد داشته باشید، نخستین ژستهای چندوظیفگی در آیپد تجربهای دور از انتظار بود. تجربهای که در بدترین حالت بیکاربرد و در بهترین حالت یک کنجکاوی جالب بود. اما حال در آیپد بدون دکمه هوم، تلاش تیمی که آیفون X را به ثمر نشاند به خوبی خود را نشان میدهد. تلاش این تیم در ساخت سیستمی کاربردی که هم با ترکپد و هم با لمس کار میکند قابل تقدیر است.
فدریگی میگوید که قصد بازنگری سه ژست انگشتی را داشتند، اما در نهایت فهمیدند که آن سه نیز به خوبی کار میکنند.
البته هنوز شکافها و مشکلاتی در نشانگر جدید آیپد وجود دارد. در این نشانگر از قفل نشانگر (Cursor Lock) پشتیبانی نشده و این موضوع این نشانگر را برای حرکات نسبی موس در برنامههای سهبعدی مانند بازیهای اول شخص، ناکارا میسازد. قطعا هنوز بهروزرسانیهایی در انتظار این نشانگر است اما اپل در رابطه با این موضوع نظری ندادهاست.
نشانگر جدید آیپد محصولی از تلاشهای گذشته اپل است؛ اما به جای روی هم قرار دادن این تجارب، آنها را به نحوی موفقیتآمیز و کارا ترکیب کردهاست. این تجارب از اپل تیوی، مک و آیپد منشا گرفتند؛ ترکیبی صحیح از لمس، موس و تاچپد. البته برای ساخت چنین ترکیبی نیاز به خلاقیت برای فائق آمدن برای محدودیتهای موجود است تا محصولی کارا، جذاب و آشنا حاصل شود. این تخصص اپل است و این موضوع را تا به امروز در مرکز فلسفه توسعه خود قرار دادهاست.
دیدگاه شما درباره نشانگر جدید آیپد چیست؟ آیا تجربه استفاده از آن را داشتهاید؟ چقدر این نشانگر را خلاقانه میدانید؟ با چه اشکالاتی حین استفاده از این نشانگر روبهرو شدهاید؟ تجارب و دیدگاههای خود را با ما و سایر کاربران دیجیتال به اشتراک بگذارید.
پاسخ ها