مقایسه خودروسازی ایران و هند با معرفی مدل های هم قیمت پراید و تیبا

اخیرا مدیرعامل سایپا ادعا کرده است محصول جایگزین پراید با قیمت مشابه وجود ندارد؛ به‌همین‌دلیل در این مقاله‌ی دیجیتال، خودروسازی هندوستان را بررسی و تعدادی از خودروهای ارزان‌قیمت ساخت این کشور را معرفی کرده‌ایم.

کشورهای چین و هند با سرعت چشمگیری به رشد اقتصادی و صنعتی ادامه می‌دهند. هم‌زمان با توسعه‌ی کارخانه‌ها، شاخص‌های مربوط به کیفیت زندگی و سلامت و رعایت قوانین اجتماعی نیز در پرجمعیت‌های کشورهای آسیا بهبود درخورملاحظه‌ای یافته است. بدون شک رشد اقتصادی به کاهش بیکاری و افزایش توان مالی عامه‌ی مردم منجر می‌شود؛ اما تأثیر مثبتی هم بر وضعیت روانی شهروندان خواهد گذاشت.

خودرو محصولی پرکاربرد و تأثیرگزار بر زندگی مردم دنیا است و حذف آن از خواسته‌های افراد اجتماع عملا ناممکن به‌نظر می‌رسد. پس از تأمین نیازهای طبیعی مثل خوراک و پوشاک و مسکن، خرید خودرو مهم‌ترین دغدغه برای سرپرست خانواده است. چنانچه هر فرد جامعه با درآمد معمول در کشور بتواند خودرویی معقول و استاندارد تهیه کند، یکی از نیازهای مهم خود را پاسخ داده است؛ درحالی‌که تحقق‌نیافتن این خواسته سرخوردگی و نارضایتی به‌همراه دارد.

سخنان مدیرعامل سایپا تازگی ندارد که پراید را خودرویی جایگزین‌نشدنی برای بازار ایران توصیف کرده بود. البته او قیمت پراید را ۲،۶۰۰ دلار اعلام کرد که با نرخ امروز (دلار ۱۶ هزار تومانی) تقریبا معادل ۴۲ میلیون تومان است. در سمت دیگر ماجرا، پراید در بازار آزاد با قیمتی درحدود ۶۵ میلیون تومان معامله می‌شود که تقریبا معادل چهارهزار دلار است.

فراتر از ناکارآمدی مدیریتی، یکی از مشکلات بزرگ صنعت خودرو ایران فقدان سرمایه‌گذاری خارجی است. حتی زمانی‌که امکان حضور برندهای خارجی در ایران وجود داشت و تحریم‌های آمریکا با شدت فعلی اعمال نمی‌شد، قوانین سخت و آزاردهنده برای مالکیت افراد یا شرکت‌های غیرایرانی در کشورمان از جذب سرمایه‌گذاران مانع شد. در کشورهایی مثل هند و چین، سرمایه‌گذار خارجی می‌تواند کارخانه‌ای با مالکیت و مدیریت ۱۰۰ درصدی داشته باشد؛ اما این شرایط در ایران فراهم نیست و طرف خارجی هرگز نمی‌تواند بیش از ۵۰ درصد بنگاه تجاری را در ایران سهیم شود.

داستان همکاری مشترک سایپا و سیتروئن با وجود قوانین عجیب کشورمان، در سال ۱۳۹۴ به امضای قرارداد رسید. مدیرعامل سیتروئن اعلام کرد سال ۲۰۱۷، با همکاری سایپا سه خودرو ستروئن را در ایران تولید خواهد کرد. همچنین، مقرر شد سایت مناسب برای خودروسازی آماده شود؛ اما با گذشت بیش از یک سال، نتیجه‌ای حاصل نشد. سال ۱۳۹۵، واگذاری سایت سایپا کاشان به سیتروئن با موانع قانونی مواجه و ادعا شد قیمت این مجموعه با طرف فرانسوی کمتر از ارزش واقعی حساب نشده است.

قرارداد سازمان گسترش نوسازی ایران (ایدرو) با رنو هم به سرانجام نرسید. این نهاد قصد داشت به‌‌واسطه‌ی برداشتن «بن‌رو» در ازای طلبش از سایپا، سهم و آورده‌ی خود در قرارداد با رنو را تأمین کند. به‌مرور‌زمان، سایپا حاضر نشد سایت بن‌رو را واگذار کند. معاون امور صنایع وزارت صنعت، معدن و تجارت از احتمال تغییر سایت بن‌رو سایپا خبر داد و اعلام کرد سهام این سایت به چند شرکت زیرمجموعه‌ی سایپا تعلق دارد؛ اما درنهایت، رنو فرانسه هم مقدمات لازم برای تولید خودرو در ایران را کسب نکرد.

کشور هندوستان یکی از خودروسازان بزرگ دنیا محسوب می‌شود که البته کارخانه‌های زیادی با مالکیت شرکت‌های خارجی دارد. تیراژ و تنوع تولیدات ارزان‌قیمت در خودروسازی هند فراتر از چین و دیگر کشورهای دنیا است. مدل‌های اقتصادی تولید این کشور با قیمتی درحدود چهار تا شش‌هزار دلار فروخته می‌شوند که به‌عقیده‌ی نگارنده، از نظر کیفیت رانندگی، مصرف سوخت، آلایندگی، ایمنی و دیگر شاخصه‌های رضایت مشتری بسیار بهتر از پراید هستند.

بنابر اعلامیه‌ی رسمی اتحادیه‌ی صنف فروشندگان خودرو تهران، قیمت ساینا و تیبا هاچ‌بک به ۸۰ تا ۹۰ میلیون تومان رسیده است. با این وضعیت، می‌توان اطمینان داشت خودروهای اقتصادی هند با قیمت چهار تا شش‌هزار دلار (معادل ۴۶ تا ۹۶ میلیون تومان)، به‌راحتی مشتری ایرانی را جذب کنند.

در ابتدای مطلب، نگاهی کوتاه به مشخصات مهم ایران و هند جالب است. شاید این مقایسه از بسیاری جهات نادرست باشد؛ چراکه شاخص‌های جمعیتی و جغرافیایی این دو کشور تفاوت‌هایی چشمگیر دارند؛ اما می‌توان با نگاهی کوتاه، متوجه نکات مهمی شد. جمعیت هندوستاندرحدود ۱/۳۶ میلیارد نفر و مساحتش ۳ میلیون و ۲۸۷ هزار کیلومترمربع است. ساکنان این کشور ۱۷ برابر ایران هستند؛ درحالی‌که مساحت هند تقریبا دوبرابر کشور ما است. حدود ۷۹ درصد کل مساحت هندوستان با دسترسی دائمی یا موقتی به آب، مزروعی و سکونت‌پذیر محسوب می‌شود؛ درحالی‌که این رقم برای ایران ۱۹ درصد است. با این اوصاف، سرانه‌ی زمین سکونت‌پذیر یا کشت‌کردنی در هندوستان تقریبا ۱،۹۰۰ مترمربع برای هر شهروند این کشور است، درحالی‌که این رقم برای ایران با فرض جمعیت ۸۰ میلیون نفری، ۲۰ هزار مترمربع خواهد بود. به‌طورکلی ازنظر دسترسی به منابع معدنی (انواع فلزات) و سوخت‌های فسیلی همچون نفت و گاز طبیعی، اوضاع‌واحوال ایران باتوجه‌به جمعیت و مساحت، بهتر از هند ارزیابی می‌شود.

از مجموع مطالب گفته‌شده می‌توان نتیجه گرفت عقب‌ماندگی صنعتی ایران از هند، به‌ویژه در خودروسازی، با کمبود منابع طبیعی یا انسانی مرتبط نیست. به‌بیان‌بهتر، غول‌های خودروسازی ایران دغدغه‌ی پیشرفت و رسیدن به سطح استاندارد مدل‌های اقتصادی ساخت هند و چین را ندارند. درمقابل، امکان ورود سرمایه‌گذار خارجی هم فراهم نیست تا پاسخی منطقی به نیاز بازار ایران دهد.

در ادامه‌ی مطلب، نگاهی کوتاه به خودروسازان بزرگ هند و تولیدکنندگان مدل‌های اقتصادی در این کشور انداخته‌ایم تا با محصولات هم‌قیمت پراید و ساینا و تیبا آشنا شویم.

ماروتی سوزوکی

براساس قرارداد اقتصادی بین دولت هند و خودروسازی سوزوکی ژاپن در سال ۱۹۸۱، گروه ماروتی سوزوکی بنیان نهاده شد. درحال‌حاضر، این شرکت بزرگ‌ترین خودروساز جنوب آسیا است و ۵۳ درصد فروش خودرو در کشور ۱/۳۶ میلیارد نفری هندوستان را دراختیار دارد. تیراژ تولید مدل‌های سواری ماروتی سوزوکی بیش از ۱/۵ میلیون دستگاه در سال است.

آلتو کوچک‌ترین محصول ماروتی سوزوکی و پرفروش‌ترین خودرو بازار هند است. این مدل چهاردر فضای کافی برای چهار سرنشین بالغ را فراهم می‌کند. طول و عرض و ارتفاع این خودرو به‌ترتیب ۳/۵ و ۱/۵ متر و ۱/۵ متر است. آلتو همچنین در فضایی با پهنای ۴/۶ متر دور کامل (یک فرمان) می‌زند.

پیشرانه‌ی آلتو سه سیلندر ۸۰۰ سی‌سی با قدرت ۹۰ اسب‌بخار و گشتاور ۶۹ نیوتن‌متر است. این خودرو ۷۳۰ کیلوگرمی حدودا در ۱۷ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسد. میانگین مصرف سوخت آلتو ۴/۵ لیتر بنزین در هر ۱۰۰ کیلومتر است. این هاچ‌بک شهری با سیستم دوگانه‌سوز و قابلیت مصرف CNG نیز عرضه می‌شود. آستانه‌ی قیمت آلتو با جعبه‌دنده‌ی دستی پنج‌سرعته ۳۰۰ هزار روپیه (معادل ۶۴ میلیون تومان) و با جعبه‌دنده‌ی خودکار و امکانات رفاهی مثل نمایشگر لمسی و ناوبری ماهواره‌ای ۴۳۰ هزار روپیه (معادل ۹۱ میلیون تومان) قیمت دارد.

تاتا

فعالیت تجاری گروه صنعتی تاتا بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد. در سال ۱۸۶۸، جمشیدجی نوشروانجی تاتا این مجموعه را بنیان نهاد. یکی از زیرمجموعه‌های گروه تاتا خودروسازی تاتاموتورز است که امروزه با مالکیت شرکت‌های بزرگ دنیا، مثل جگوارلندرور و سانگ‌یانگ شهرت دارد. تاتاموتورز انواع خودروهای سواری، تجاری، اتوبوس و کامیون برای استفاده‌ی عمومی، نظامی و... تولید می‌کند.

بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸، کوچک‌ترین محصول تاتا با نام نانو همواره در فهرست خودروهای پرفروش‌ هند بود. این خودرو با ظاهری شبیه به ماتیز، حدود ۲،۸۰۰ دلار قیمت داشت. پیشرانه‌ی تاتا نانو دو سیلندر ۶۰۰ سی‌سی با قدرت ۴۰ اسب‌بخار و گشتاور ۵۱ نیوتن‌متر بود و معمولا نمی‌توانست به سرعتی بیش از ۱۰۰ کیلومتربرساعت برسد. میانگین مصرف سوخت این خودرو چهار لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر بود.

شرکت تاتا از سال ۲۰۱۵، تولید تیاگو را آغاز کرد و تا امروز ادامه داد. این هاچ‌بک چهاردر ۳/۷۴۶ متر طول و ۱/۶۴۷ متر عرض دارد. نسخه‌ی پایه مجهز به پیشرانه‌ی ۱/۲ لیتری بنزینی ۸۴ اسب‌بخار قدرت و ۱۱۴ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند و سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت آن ۱۶ ثانیه و نهایت سرعتش ۱۵۰ کیلومتربرساعت و میانگین مصرف سوختش چهار لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است.

تاتا تیاگو با جعبه‌دنده‌ی دستی ۶ هزار دلار و نسخه‌ی آپشنال مجهز به گیربکس ‌اتوماتیک، ناوبری ماهواره‌ای، نمایشگر لمسی، کیسه هوای ردیف جلو و سان‌روف درحدود ۸ هزار دلار قیمت دارد.

داتسون ایندیا

خودروسازی داتسون همچنان زیرمجموعه‌ی نیسان ژاپن محسوب می‌شود؛ اما کارخانه‌ای در این کشور ندارد. داستون به‌عنوان برند مخصوص خودروهای اقتصادی، خطوط تولید متعددی در هندوستان و چند کشور دیگر دارد و محصولات خود را به روسیه، اندونزی، آفریقای‌جنوبی و کشورهای ناحیه‌ی قفقاز صادر می‌کند. خطوط تولید داستون در هند مهم‌ترین مراکز مونتاژ این برند در دنیا هستند.

داتسون گو (Go) نخستین محصول مدرن شرکت سازنده پس از شروع به کار خط‌تولید هندوستان محسوب می‌شود. عرضه‌ی این خودرو از سال ۲۰۱۴ تا امروز ادامه دارد. ابعاد داتسون گو مشابه تاتا تیاگو است و از نظر مشخصات فنی هم، به‌لطف پیشرانه‌ی ۱/۲ لیتری طراحی نیسان، ۶۸ اسب‌بخار قدرت و ۱۰۴ نیوتن‌متر گشتاور فراهم می‌کند و سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت آن ۱۳/۵ ثانیه و میانگین مصرف سوختش پنج لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است.

قیمت داتسون گو ۶ هزار دلار است؛ اما در ارزان‌ترین مدل هم با دو کیسه‌هوا، ورود بدون کلید، ترمز ABS و EBD و حسگر عقب تولید می‌شود. نسخه‌ی کامل‌تر با جعبه‌دنده‌ی CVT، پیشرانه‌ی ۷۷ اسب‌بخاری، نمایشگر لمسی هفت اینچ و تزیینات اضافی ۸ هزار دلار قیمت دارد.

ردی گو (Datsun redi-Go) دیگر محصول اقتصادی داتسون است که از سال ۲۰۱۶ در بازار هند فروخته می‌شود. طول این هاچ‌بک شهری ۳/۴۳۰ متر است و در دو نسخه با پیشرانه‌های ۸۰۰‌ سی‌سی ۵۴ اسب‌بخار و یک لیتری ۶۷ اسب‌بخار دردسترس قرار دارد. برای ارزان‌ترین مدل ردی گو ۳،۳۰۰ دلار و برای نسخه‌ی مجهز به جعبه‌دنده‌ی دستی اتوماتیک (AMT) با پیشرانه‌ی یک‌لیتری، ۵ هزار دلار باید پرداخت کرد.

رنو ایندیا

کارخانه‌های رنو در هندوستان هم متعلق به شرکت فرانسوی هستند؛ اما مطابق نیاز بازار هند، مدل‌های اقتصادی تولید می‌کنند. رنو ایندیا از سال ۲۰۰۵ فعالیت خود را آغاز کرد و حالا چهار مدل شامل انواع داستر، کپچر، تریبر و کوئید را عرضه می‌کند. دفتر طراحی رنو ایندیا در بمبئی است و همکاری نزدیکی با نیسان ایندیا و داتسون ایندیا دارد.

در کلاس کراس‌اورهای کوپک اقتصادی، کوئید موفق‌ترین محصول رنو ایندیا تا امروز محسوب می‌شود. این خودرو مخصوص بازار هند طراحی شد؛ اما به کشورهای اندونزی و برزیل هم راه پیدا کرد. مشابه داتسون ردی گو، رنو کوئید نیز با پیشرانه‌های ۸۰۰‌ سی‌سی و یک‌لیتری عرضه شد تا در بهترین حالت، سرعت‌گیری صفر تا ۱۰۰ کیلومتربرساعت ۱۶ ثانیه‌ای و میانگین مصرف سوخت چهار لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر داشته باشد.

نسل جدید رنو کوئید حدودا ۳،۸۰۰ دلار قیمت دارد. نسخه‌های مجهز به جعبه‌دنده‌ی دستی اتوماتیک (AMT) و امکانات الکترونیک مثل نمایشگر لمسی با قابلیت ارتباط بین گوشی همراه و سیستم سرگرمی، تقریبا ۶ هزار دلار فروخته می‌شود.

هیوندای ایندیا

کارخانه‌های خودروسازی هیوندای در هندوستان هم ازنظر سرمایه‌گذاری و عملکرد تجاری زیرمجموعه‌ی شرکت اصلی در کره‌جنوبی هستند. این مجموعه با ۲۳ سال سابقه، یکی از شرکت‌های خودروسازی خارجی قدیمی در هند محسوب می‌شود. هیوندای موتور ایندیا لیمیتد با تیراژ تولید نزدیک به ۸۰۰ هزار دستگاه در سال، ۱۰ مدل مختلف از خودروهای هیوندای شامل انواع الانترا و توسان را تولید می‌کند.

سانترو محصول ویژه‌ی هیوندای برای بازار هند است و تنها در این کشور مونتاژ می‌شود. این مدل با ۳/۶ متر طول کوچک‌ترین خودرو چهاردر تولید هند است. سانترو با پیشرانه‌ی ۱/۱ لیتری بنزینی، ۶۹ اسب‌بخار قدرت و ۱۰۰ نیوتن‌متر گشتاور تولید می‌کند. این هاچ‌بک ۹۳۵ کیلوگرمی، در ۱۴/۵ ثانیه به سرعت ۱۰۰ کیلومتربرساعت می‌رسد و نهایت سرعتش ۱۵۰ کیلومتربرساعت و میانگین مصرف سوخت آن پنج لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است.

قیمت هیوندای سانترو دنده‌دستی در بازار هند حدود ۶ هزار دلار و مدلی با امکانات کامل شامل گیربکس‌ اتوماتیک و تجهیزات جدید ۷۵۰۰ دلار است.