جدال اتحادیه اروپا با اپل و گوگل بر سر توسعه فناوری ردگیری ویروس کرونا

اپل و گوگل در تکاپو برای توسعه‌ی فناوری مشترکی هستند که ردگیری مبتلایان به ویروس کرونا را تسهیل می‌کند،‌ اما با موانع دولتی روبه‌رو شده‌اند.

اپل و گوگل در ابتدای ماه جاری اعلام کردند که توسعه‌ی فناوری مشترک چندپلتفرمی سیستمی را برای ردگیری تماس و ابتلا به ویروس کرونا در دستور کار خود قرار داده‌اند. روشی که طبق ادعای کارشناسان متعدد، در کاهش اثر همه‌گیری کووید ۱۹ بسیار کارآمد خواهد بود. راهکارهای مشابهی در کشورهای گوناگون سرتاسر جهان اجرا می‌شود تا شانس انتقال ویروس کرونا از فردی به فرد دیگر، به حداقل برسد. دراین‌‌میان بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا، مخالف توسعه‌ی فناوری ردگیری توسط غول‌های دنیای فناوری هستند. البته موافقت آن‌ها در سطح بنیادی نیست و بیشتر، نحوه‌ی پیاده‌سازی فناوری را به چالش می‌کشند.

خبرگزاری رویترز چند روز پیش گزارش داد که تنش‌ها بین اپل و گوگل و کشورهای اروپایی، پس از ارسال درخواستی ازسوی کشورهای فرانسه و آلمان شدت گرفت. مقام‌های دولتی در این کشورها از غول‌های فناوری درخواست کردند تا به‌نوعی سخت‌گیری‌ها پیرامون حفاظت از حریم خصوصی کاربران را کاهش دهند.

مقاومت اپل و گوگل در برابر درخواست‌های دولتی، از زیرساخت‌های فناوری در سیستم‌عامل نشأت می‌گیرد. یکی از فاکتورها به سیستم‌عامل iOS ارتباط دارد که قابلیت‌های امنیتی آن، تبادل داده را دشوار می‌کند. قابلیت امنیتی سیستم‌عامل موبایلی اپل،‌ امکان ارسال داده ازطریق بلوتوث درحالت اجرای این اتصال کوتاه‌برد در پس‌زمینه را ممنوع می‌کند. بدون امکان ارسال داده در حالت پس‌زمینه ازطریق بلوتوث،‌ کاربران ملزم هستند تا همیشه اپلیکیشن را اجرا کرده و گوشی خود را نیز از حالت قفل خارج کنند. مقام‌های فرانسوی ابتدا از اپل درخواست کردند تا قابلیت امنیتی مذکور را برای اجرایی شدن طرح جدید مورد نظر خودش، غیرفعال کند.

سیستم ردگیری ابتلایی که گوگل و اپل در پی توسعه‌ی آن هستند، برای شناسایی احتمال تماس کاربر با فردی مبتلا به کووید ۱۹، نیاز به استفاده از بلوتوث در پس‌زمینه دارد. فناوری نهایی، فریمورکی خواهد بود که سازمان‌های سلامتی هم می‌توانند اپلیکیشن‌های اختصاصی خود را روی آن توسعه دهند. ازطرفی اپل و گوگل از توسعه‌دهنده‌ها درخواست می‌کنند تا داده‌های جمع‌آوری شده از کاربران را در روندی غیرمتمرکز مدیریت کنند. به بیان دیگر، هیچ اطلاعاتی تا زمان دریافت پیام شناسایی مورد مثبت کووید ۱۹، از دستگاه کاربر خارج نمی‌شود. هردو شرکت تمایلی به تغییر پروتکل‌‌‌های موردنظر خود ندارند.

گری دیویس، مدیر کل بخش حریم خصوصی اپل در مصاحبه‌ای پیرامون چالش ایجاد شده می‌گوید:

اصول حریم خصوصی ما به‌هیچ‌وجه تغییر نخواهد کرد. درواقع اصول حریم خصوصی پایه‌ای هستند که برای اجرایی شدن این طرح، به آن‌ها نیاز داریم.

سوی دیگر تقابل اتحادیه‌ی اروپا با غول‌های فناوری، در برنامه‌ی موردنظر فرانسه، آلمان و بریتانیا برای توسعه‌ی فناوری ردگیری دیده می‌شود. سه کشور ظاهرا تصمیم دارند تا راهکاری برای ردگیری مبتلایان با ساختاری متمرکز توسعه دهند که داده‌های کاربران را در سروری مرکزی نگه‌داری می‌کند. به‌خاطر همین رویکرد، آن‌ها توانایی استفاده از رابط API گوگل و اپل را نخواهند داشت. درنهایت، اپلیکیشن‌های موردنظر سه کشور مذکور نیز مجددا با چالش استفاده از بلوتوث در پس‌زمینه روبه‌رو می‌شوند. به‌هرحال بدون استفاده از قابلیت‌های کلیدی، نمی‌توان امید زیادی به بازدهی روش‌های ردگیری ارتباط دیجیتال داشت.

مقام‌های اروپایی از وضعیت پیش‌آمده اصلا راضی نیستند و نگرانی خود را به شدیدترین وجه ممکن اعلام کرده‌اند. یک سیاست‌مدار فرانسوی گفته بود که دولت‌های اروپایی به‌نوعی گروگان اپل و گوگل شده‌اند. به‌هرحال درگیری‌ها هنوز ادامه دارد، اما دو شرکت مذکور چند روز پیش اطلاعاتی تکمیلی از فناوری درحال توسعه منتشر کردند که ظاهرا در تاریخ ۲۸ آوریل رونمایی می‌شود. هنوز نمی‌توان هیچ نتیجه‌گیری نهایی از کارآمد بودن فناوری اشتراکی داشت، اما به‌هرحال تلاش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که حتی بزرگ‌ترین رقبای دنیای فناوری،‌ عزمی راسخ برای کمک کردن به تقابل با همه‌گیری ویروس کرونا دارند.