ویروس کرونا تأثیرات گستردهای بر اقتصاد در سرتاسر جهان داشته و شاید باعث شود هند، به جایگزین چین در حوزهی تولید انبوه تبدیل شود.
صنعت گوشیهای هوشمند هند اکنون در معرض دو اتفاق بزرگ تاریخی قرار دارد. اولی بهصورت خسارتی تا حدود دو میلیارد دلار در صنعت پیشبینی میشود که بهخاطر شیوع ویروس کرونا، موجب کاهش فروش محصولات شد. اتفاق مهم دوم، احتمال مهاجرت تولیدکنندههای بیشتر از چین به هند است. درواقع در ماههای اخیر، بازیگران بزرگ صنعت به عواقب نامناسب تکیهی بیش از حد روی چین پی بردند و شاید بهدنبال راهکار جایگزین باشند. درنهایت، وضعیت نامناسب کنونی اقتصاد گوشیهای هوشمند در هند، شاید به پیامدهای مثبت بلندمدت بینجامد. دراینمیان نقش سیاستگذاران و افراد مسئول در پیادهسازی استراتژیهای عملیاتی، اهمیت زیادی دارد.
گزارش Counterpoint Research نشان میدهد آمار فروش گوشیهای هوشمند در ماه مارس امسال، نسبت به سال گذشته کاهش ۲۷ درصدی داشت. برای ماه آوریل نیز کاهش ۶۰ درصدی پیشبینی میشود. همین گزارش، کاهش کلی سه درصدی را در کل سال پیشرو پیشبینی میکند که از ۱۵۸ میلیون دستگاه در سال ۲۰۱۹، به ۱۵۳ میلیون دستگاه در سال ۲۰۲۰ کاهش پیدا خواهد کرد. پیشبینیهای مذکور، تنها ۲۱ روز تعطیلی و سیاست قرنطینهی خانگی در هند را در نظر گرفتهاند و با وضعیت کنونی اگر شرایط بحرانیتر شده و تعطیلیها ادامهدار شوند، باید منتظر خسارتهای بیشتری در صنعت گوشی هوشمند هند باشیم. درنهایت، وضعیت عدم قطعیت در شرایط کنونی، هرگونه پیشبینی را برای آینده دشوار و حتی غیرممکن میکند.
باوجود وضعیت نهچندان مناسب فروش و بازار گوشیهای هوشمند در هند و همچنین عدم وجود زیرساخت تولیدی کافی در این کشور، شرکتهایی همچون اپل که در سالهای گذشته در راهاندازی مراکز تولیدی در هند ناموفق بودهاند، تصمیم به راهاندازی مراکز در کشور گرفتند. اکنون پیمانکار تولیدی اپل، فاکسکان، تولید آیفون XR را در منطقهی چنای شروع کرده است و احتمالا کل خانوادهی آیفون 11 را هم بهزودی در هند تولید میکند. باتوجه به پیچیدهتر بودن تولید آیفون XR، میتوان نتیجه گرفت که شرکت تولیدی، به اطمینان خاطر قابلتوجهی در تولید آیفون در هند دست پیدا کرده است.
تولیدکنندههای پیمانکاری بزرگ همچون فاکسکان، فلکس و ویسترون، اکنون در هند فعال هستند. آنها گوشیهای هوشمند را برای انواع شرکتهای بزرگ از شیائومی تا لاوا تولید میکنند. همین سابقهی فعالیت بزرگان تولید، احتمال افزایش حضور تولیدکنندهها را در هند بیشتر میکند.
هند هم مانند بسیاری از کشورهای جهان اکنون در وضعیت تعطیلی و قرنطینهی خانگی بهسر میبرد. تعطیلی سراسری در کشور باعث شده است تا کارخانههای بزرگ، مجبور به تعطیلی مراکز تولیدی خود شوند. ادامهدار شدن شرایط کنونی خسارتهای زیادی به نیروی کار محلی در آن کشور وارد خواهد کرد. خصوصا با نبود سیاستهای حمایت اجتماعی، شرایط بغرنجتر هم میشود. درواقع، پیشبینی خسارت دو میلیارد دلاری به مراکز تولیدی، اکنون مطرح میشود.
شرکتهایی همچون شیائومی و ریلمی از دولت هند تقاضا کردهاند تا آنها را در فهرست کسبوکارهای ضروری قرار دهد. شیائومی میگوید ادامهدار شدن فعالیتش در هند با هدف افزایش درآمد نیست، بلکه هدف آنها قرار داد ابزاری ضروری در دست مردم در مواقع اضطراری است. باتوجه به آماری که ادعا میکند ۴۰ درصد از خریداران گوشی هوشمند در هند، اولین گوشی هوشمند خود را خریداری میکنند، چنین توجیهی تقریبا منطقی بهنظر میرسد. بههرحال ظاهرا دولت هند پاسخ مثبتی به درخواست شیائومی و شرکتهای دیگر نخواهد داد.
هند سال گذشته تلاش بسیار زیادی انجام داد تا تولید گوشیهای هوشمند را به جنوب آسیا منتقل کند. آنها با ارائهی مزایایی همچون نیروی کار ارزان، بازار داخلی وسیع و فرصت مناسب حذف تعرفههای واردات، شرکتهای فروشنده و تولیدکنندهی گوشی هوشمند را به بازار خود جذب کرد.
دوران پس از بحران ویروس کرونا، اهمیت زیادی برای هند خواهد داشت. احتمالا بسیاری از تولیدکنندهها از شرایط کنونی پیشآمده درس میگیرند و بهدنبال جایگزینی برای چین خواهند بود. بهعنوان مثال شرکتهای مونتاژ آیفون همچون پگاترون بهدنبال راهاندازی مراکز جدید در هند هستند. از شرکتهای تولیدی دیگر میتوان به Meiloon اشاره کرد که برای شرکتهایی همچون Harman، اسپیکر تولید میکند. آنها نیز بهدنبال راهاندازی مراکز تولید جایگزین در کشورهایی دیگر هستند.
تحلیلهای بالا را باید با دقت زیادی مورد بررسی قرار داد. قطعا هیچ کشوری با سرعت بالا نمیتواند جایگزین چین شود و هند را هم نمیتوان به آسانی جایگزینی مناسب دانست. ازطرفی نمیتوان پیشبینی مستحکمی برای پنج سال آینده داشت. شاید سیاستهای دولتی صحیح، افزایش نیروی محرکهی تولید و همچنین بهبود زیرساختها در کنار تربیت نیروی کار ماهر، بتواند هند را به دنیای جدید تولید محصولات فناورانه تبدیل کند.
درنهایت شاید ویروس کرونا بهانهای باشد تا هند به انتخاب قابلتوجه تولیدکنندهها تبدیل شود. تولیدکنندههایی که تصمیم دارند ریسک وابستگی بیشازحد به چین را کاهش دهند. گزارش اخیر UBS ادعا میکند که هند، اولین جایگزین چین برای شروع تولید خواهد بود، چون سرمایهگذاری خارجی در این کشور، در سال ۲۰۱۹، دوبرابر شد. ازطرفی سرمایهگذاریها محدود به تولید گوشیهای هوشمند یا دیگر محصولات الکترونیکی نبود و شامل صنایع دیگر و حتی غذا و دارو هم میشد.
در گزارش اخیر UBS میخوانیم:
باتوجه به مزیتهای هند در حوزههایی همچون زیربنا و دسترسی به نیروی انسانی، صادرات همیشه نقطهی امیدواری بزرگی برای کشور بوده است، اما اکنون تغییر مسیری جدید در کشور مشاهده میشود و تولیدکنندههای بزرگ جهان بهدنبال جایگزین کردن چین هستند. هند، مزیت مقیاسدهی دارد و فاکتورهای موفقیتآمیز محلی آن نیز درحال بهبود هستند.
پیشبینی وضعیت آیندهی هند و چین در شرایط کنونی آنچنان آسان نیست. هرچند تغییر وضعیت از چین به هند رؤیایی جذاب بهنظر میرسد، اما چین قطعا در آینده و پس از دوران بحران کرونا هم زیرساخت تولید و توزیع قدرتمند خود را خواهد داشت. دراینمیان اگر هند میخواهد به جایگزینی قابلتوجه تبدیل شود، باید از فرصت کنونی برای توسعهی زیرساخت استفاده کند.
پاسخ ها