روش پرتودرمانی معمول زمان زیادی میبرد و میزان آسیب به سلولهای سالم در آن بالا است. پژوهشگران روش جدیدی برای کاستن از آسیب ناشیاز این روش درمان طراحی کردهاند.
در حال حاضر، پرتودرمانی بهترین ابزار ما در درمان سرطان است اما روش درمان کامل و بیعیبی نیست. این درمان به هفتهها یا حتی ماهها زمان نیاز دارد و در جریان آن سلولهای سالم نیز اغلب دچار آسیب میشوند. اما اگر بتوان کل دورهی درمان را طی یک ثانیه انجام داد، چه؟ پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا نشان دادهاند که این کار امکانپذیر است.
بهکمک ابزارهای مناسب، کشتن سلولهای سرطانی چندان دشوار نیست. اشعه یا داروها میتوانند نسبتا بهآسانی برای کشتن آنها مورد استفاده قرار گیرند. مشکل اینجا است که تومورها در میان سلولهای سالم پنهان میشوند و هر اسلحهای که ما بهسمت آنها بگیریم، به سلولهای سالم اطراف آنها نیز اصابت میکند. ازآنجاکه پرتودرمانی چندین هفته طول میکشد، فرصت زیادی وجود دارد که سلولهای سالم نیز تحتتأثیر قرار گیرند و حتی اگر سرطان تخریب شود، منجر به بروز مشکلات مختلفی شوند. این همان جایی است که پرتودرمانی FLASH وارد عمل میشود. این نوع درحال ظهور از درمان شامل تحویل مقدار مشابهی از اشعه که بهطور معمول طی چندین هفته تحویل بیمار میشود، طی یک ثانیه است. آزمایشهای قبلی نشان دادهاند که اثرات این دور روش در مورد خود سرطان اساسا یکسان است اما در روش جدید، میزان آسیب به بافتهای سالم بهشدت کاهش مییابد.
شکل جدیدی از پرتودرمانی FLASH که ارزش پرتودهی چندین هفته را در یک ثانیه به بیمار سرطانی تحویل میدهد، میتواند با استفاده از تجهیزات موجود انجام شود
برای مطالعهی جدید، پژوهشگران دانشگاه پنسیلوانیا دریافتند که با تغییر نوع ذرات بنیادی مورد استفاده میتوانند پرتودرمانی FLASH را کارآمدتر کنند. بهطور معمول، الکترونها ذرات انتخابی برای این روش هستند، اما بهطور عمیق در بدن نفوذ نمیکنند. این بدان معنا است که آنها فقط برای انواع سرطانهای کمعمقی مانند سرطان پوست مفید هستند. در این مورد، پژوهشگران از پروتونها استفاده کردند و نشان دادند که شتابدهندههای خطی که در حال حاضر در بیمارستانها مورد استفاده قرار میگیرند، میتوانند برای تولید این ذرات نیز به کار روند. از آنجایی که این ذرات میتوانند بهطور عمقیتر وارد بدن شوند، باید دربرابر انواع مختلفی از تومورها مفید باشند.
پژوهشگران این روش را روی موشهای دارای تومور لوزالمعده امتحان کردند و دریافتند که این روش رشد سرطانها با همان کارآیی پرتودرمانی معمول را مهار میکند. مهمتر اینکه، میزان آسیب به سلولهای سالم در پروتوندرمانی FLASH کمتر است و منجر به فیبروز روده میشود که یک عارضهی شایع از پرتودرمانی است. جیمز ام متز، نویسندهی مطالعه میگوید:
این نخستینباری است که نتایجی منتشر میشود که نشاندهندهی امکان استفاده از پروتونها (بهجای الکترونها) برای تولید دوزهای FLASH با شتابدهندهای است که درحال حاضر برای درمانهای بالینی استفاده میشود.
پژوهشگران درحال کار روی این مسئله هستند که این روش درمان را در آزمایشهای بالینی مورد آزمایش قرار دهند. برای این کار باید سیستمی طراحی شود که بتواند پرتوهای پروتون را به انسانها تحویل دهد.
این پژوهش در مجلهی International Journal of Radiation Oncology, Biology, and Physics منتشر شده است.
پاسخ ها