بدن انسان نسبت به قرن گذشته سردتر شده است

بیش از یک قرن است که دمای ۳۷ درجه‌ی سانتیگراد به‌عنوان یکی از شاخص‌های سلامت انسان استفاده می‌شود اما برخی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند که شاید نیاز باشد این عدد تصحیح شود.

با اینکه کارل رینهولد اوت واندرلیچ، پزشک آلمانی برای تعیین میانگین درجه حرارت بدن در سال ۱۸۵۱ از ابزارهای پرزحمتی استفاده کرد، احتمالا او کار خود را درست انجام داده بود. درواقع، بدن ما شاید از آن زمان سردتر شده باشد. جولی پارسونت، پژوهشگر پزشکی دانشگاه استنفورد آمریکا می‌گوید:

دمای بدن ما همان چیزی نیست که مردم تصور می‌کنند. ما در کتاب‌های درسی یاد می‌گیریم که دمای طبیعی بدن ۳۷ درجه است، اما این درست نیست.

واندرلیچ میلیون‌ها اندازه‌گیری از هزاران بیمار گرفت. پارسونت با اشاره به اینکه ابزارهای اندازه‌گیری دما در آن زمان به دقت ابزارهای امروزی نبودند، می‌گوید:

در قرن ۱۹، دماسنجی تازه شروع شده بود.

از آن زمان، چندین مطالعه از اندازه گیری واندرلیچ انتقاد کرده و خواستار کاهش آن به اندازه‌ی کسری از یک درجه‌ی سانتیگراد شده‌اند. پارسونت و همکارانش درمورد اینکه آیا اندازه‌گیری‌های متضاد ناشی‌از پیشرفت فناوری بوده یا نشان‌دهنده‌ی تغییرات فیزیولوژی ما هستند، کنجکاو بودند. آن‌ها برای بررسی این موضوع، سوابق پزشکی حدود ۲۴ هزار کهنه‌سرباز ارتش اتحادیه‌ی آمریکا را به دقت مورد بررسی قرار دادند تا بدانند که دمای بدن انسان درحدود یک قرن پیش چقدر بوده است. این اعداد سپس با حدود ۱۵ هزار اندازه‌گیری دمای بدن که مربوط به اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ بود و نیز ۱۵۰ هزار رکورد از داده‌های بالینی استنفورد که مربوط به اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ بود، مورد مقایسه قرار گرفت. پژوهشگران درمجموع، جزئیات مربوط به دمای بدن بیش از نیم میلیون نفر را در اختیار داشتند. تفاوت آشکار و معنی‌داری در طول زمان مشاهده شد. دمای بدن کسانی که در پایان قرن ۱۹ زندگی می‌کردند، اندکی گرم‌تر بود.

مردان متولد دهه‌ی ۲۰۰۰ نسبت‌به مردانی که در اوایل دهه‌ی ۱۸۰۰ متولد شده بودند، ۰/۵۹ درجه‌ی سانتیگراد سردتر بودند که کاهش پیوسته‌ی ۰/۰۳ درجه سانتیگرادی در هر دهه را نشان می‌دهد. این کاهش در زنان نیز مشاهده شد و از دهه‌ی ۱۸۹۰ به بعد، کاهش ۰/۳۲ درجه‌ی سانتیگرادی دیده می‌شد. پژوهشگران با تأیید این تفاوت، به اختلاف‌های درون هر یک از گروه‌ها توجه کردند و فرض کردند که دمای هر گروه با ابزاری با دقت نسبتا مشابه اندازه‌گیری شده است. چند دهه رکورد مربوط به هزاران کهنه‌سرباز جنگ داخلی آمریکا، نشان‌دهنده‌ی کاهش تدریجی درجه حرارت بدن بود که با روند مبتنی‌بر مقایسات اولیه‌ی پژوهشگران تطابق داشت.

 از آن‌جایی که بعید است پیشرفت در فناوری‌ها یا روش‌های اندازه‌گیری دما بتواند این کاهش پیوسته در دمای بدن را توجیه کند، می‌توان این سؤال را مطرح کرد که چه علت محیطی یا فیزیولوژی موجب شده است که دمای بدن انسان کاهش پیدا کند. پارسونت می‌گوید:

ازنظر فیزیولوژیکی، ما با چیزی که در گذشته بودیم تفاوت داریم. محیط زندگی ما از‌جمله دمای خانه‌ها، تماس با میکروارگانیسم‌ها و غذاهایی موجود تغییر کرده است. همه‌ی این موارد بدین معنا است که برخلاف تصور، انسان ازنظر فیزیولوژیکی در طول زمان تغییر کرده است.

بهبود در سلامتی و تغذیه می‌تواند محل مناسبی برای یافتن یک توضیح باشد. افزایش در توده‌ی بدنی انسان باعث شد که متابولیسم افزایش پیدا کند، اما التهاب نیز ارتباط نزدیکی با تغییر در درجه حرارت بدن دارد و کاهش در عفونت‌های مزمن ممکن است توضیح دهد که چرا انسان کمتر تب‌آلود است.

تغییرات گذشته همچنین بینشی به‌سمت آینده مهیا می‌کند، زیرا ما در آستانه‌ی ورود به دنیایی با تغییرات محیطی و اجتماعی شدید هستیم. دنیای گرم‌تر ممکن است معادل بازگشت به افزایش دمای بدن باشد مخصوصا اگر با بیماری‌های جدید و کاهش سلامتی همراه باشد.

پژوهشگران می‌گویند ازنظر بیولوژیکی، دلایل احتمالی زیادی وجود دارد که چرا آمریکایی‌ها امروزه سردتر شده‌اند. یکی از تئوری‌ها آن است که چون انسان اکنون کمتر دچار عفونت می‌شود، بدن به‌خاطر واکسیناسیون و بهداشت، التهاب مزمن کمتری دارد. ما همچنین در ساختمان‌ها و خانه‌های خود ابزارهای گرمایشی و سرمایشی قابل اطمینانی داریم و در این صورت نیازی نیست که بدن برای حفظ هموستازی به‌سختی تلاش کند.

کاهش در میانگین درجه حرارت بدن می‌تواند با کاهش نرخ متابولیسم یا مقدار انرژی مصرفی توضیح داده شود. فرض دانشمندان بر این است که این کاهش ممکن است ناشی‌از کاهش در التهابی باشد که در سطح جمعیت وجود دارد: در اثر التهاب، انواع پروتئین‌ها و سیتوکین‌هایی که موجب افزایش نرخ متابولیسم و افزایش دمای بدن می‌شود، تولید می‌شوند. سلامت عمومی در طول ۲۰۰ سال گذشته به دلیل پیشرفت در درمان‌های پزشکی، بهداشت بهتر، دسترسی بیشتر به غذا و بهبود استانداردهای زندگی به‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است.

نویسندگان همچنین فرض می‌کنند که زندگی راحت در دمای محیط ثابت در متابولیسم پایین‌تر نقش دارد. خانه‌ها در قرن ۱۹ گرمای نامنظمی داشت و از سیستم سرمایشی برخوردار نبود؛ امروزه گرمایش مرکزی و تهویه‌ی هوا امری عادی است. محیط ثابت‌تر نیاز به صرف انرژی برای حفظ دمای ثابت بدن را برطرف می‌کند.

پارسونت و پژوهشگران دیگر استدلال کرده‌اند که چون دمای بدن انسان به‌راحتی در طول روز تغییر می‌کند و از فردی به فرد دیگر متغیر است، نیاز به تغییر عددی که واندرلیچ تعیین کرده، نیست.

نتایج این مطالعه در مجله‌ی eLIFE منتشر شده است.