پردازنده های گرافیکی انویدیا GeForce RTX 30 چه رهاوردهایی برای گیمرهای PC دارند؟

پردازنده‌های جدید انویدیا درکنار تأثیرات مهمی که روی بهبود نرخ فریم بازی‌ها و کیفیت نهایی رندر جلوه‌های گرافیکی دارند، دنیای بازی PC را متحول می‌کنند.

انویدیا بالاخره پردازنده‌های گرافیکی سری GeForce RTX 30 را معرفی کرد که از مدت‌ها پیش، کاربران و کارشناسان زیادی منتظرشان بودند. مشخصات فنی و قابلیت‌های خانواده‌ی جدید نشان می‌دهد که با محصولاتی بسیار خارق‌العاده روبه‌رو هستیم. تیم سبز ادعا می‌کند که این پردازنده‌ها، بزرگ‌ترین بهبود و پیشرفت بین‌نسلی را در تاریخچه‌ی محصولات شرکت به‌همراه داشته‌اند. فعلا و روی کاغذ، می‌توان ادعای انویدیا را تأیید کرد، چون RTX 3070 و RTX 3080 و RTX 3090 واقعا مشخصاتی حرفه‌ای دارند.

از زمان رونمایی پردازنده‌های گرافیکی جدید انویدیا، اخبار و مقاله‌های بررسی و مقایسه‌ای متعددی پیرامون آن‌ها منتشر شده است. ازطرفی شاید برای گیمرها، تأثیر مستقیم این خانواده‌ی جدید روی تجربه‌ی بازی اهمیت بیشتری داشته باشد. اگر به‌دنبال پاسخ این سؤال هستید که RTX 30 چه تأثیری بر آینده‌ی گیمینگ در پلتفرم PC دارد، ادامه‌ی مطلب را از دست ندهید.

سرعت بسیار بالا

یکی از انتقادهای مهمی که نسبت به خانواده‌ی قبلی پردازنده‌های انویدیا یعنی RTX 20 مطرح می‌شد، بهبود نه‌چندان زیاد سرعت عملکرد نسبت به نسل قبل بود. ظاهرا انویدیا با دقت به انتقادها گوش کرده است. آن‌ها امروز ادعا می‌کنند که پردازنده‌ی ۵۰۰ دلاری RTX 3070 سرعتی بیش از پردازنده‌ی پرچم‌دار ۱۲۰۰ دلاری نسل قبل، RTX 2080 Ti دارد. همچنین ادعا می‌شود که RTX 3080 با پرچسب قیمتی ۷۰۰ دلاری، نرخ فریم بسیار بالاتری را به کاربر نهایی ارائه می‌کند. درباره‌ی پرچم‌دار ۱،۴۰۰ دلاری خانواده‌ی جدید هم نیازی به اشاره‌ی بیش‌ازحد به مشخصات فنی نبود. انویدیا در معرفی RTX 3090 تنها به این نکته بسنده کرد که با اولین کارت گرافیک با توانایی اجرای بازی‌ها در رزولوشن 8K روبه‌رو هستیم.

نمودارهایی که انویدیا برای مقایسه‌ی پردازنده‌های RTX 30 با نسل قبل منتشر کرد، تفاوتی بسیار عمیق را نشان می‌دهد که قطعا برای گیمرها جذاب خواهد بود.

نکته‌ی مهم و بدیهی اینکه پردازنده‌های جدید سری RTX 30 قطعا در بازی‌هایی که از قابلیت‌های رهگیری پرتو RTX و DLSS پشتیبانی کنند، عملکردی عالی خواهند داشت.

انویدیا می‌گوید هسته‌های بهینه‌ی RT و تنسور در پردازنده‌های گرافیکی جدید مبتنی بر معماری امپر، به‌ترتیب ۱‍/۷ و ۲/۷ برابر سریع‌تر از نسل قبلی هستند. البته درنهایت باید منتظر بررسی‌های عمیق و کارکرد واقعی پردازنده‌ها ماند تا بتوان ادعاهای تیم سبز را تأیید یا رد کرد؛ اما به‌هرحال ادعاها نیز بسیار جذاب هستند.

تأثیر حافظه بر سرعت بازی‌ها

کارت‌های گرافیکی RTX 3080 و RTX 3090 از حافظه‌های فوق سریع GDDR6X بهره می‌برند که با ادعای انتقال داده‌ با سرعتی دوبرابر GDDR6 معرفی شده‌‌اند. نسل قبلی پردازنده‌های سری RTX از حافظه‌های GDDR6 بهره می‌بردند. درنتیجه می‌توان سرعت انتقال داده را هم در خانواده‌ی RTX 30 دوبرابر سریع‌تر از RTX 20 دانست. کارت گرافیک انویدیا RTX 3090 با ۲۴ گیگابایت حافظه عرضه می‌شود که بیشترین سرعت ممکن را در دنیای بازی PC به‌همراه دارد. همین مقدار حافظه، نشان‌دهنده‌ی سرعت عالی اجرای بازی‌ها به‌کمک پردازنده‌ جدید انویدیا خواهد بود، اما برخی از فناوری‌های جدید تیم سبز، بهره‌برداری از حافظه و بخش‌های دیگر همچون پشتیبانی از PCIe 4.0 را وارد سطح جدیدی می‌کنند که باز هم منجر به بهبود سرعت بارگذاری بازی‌ها می‌شوند.

جنسن هوانگ، مدیرعامل انویدیا، جزئیات زیادی از فناوری جدید اعلام نکرد، اما ظاهرا فناوری موسوم به RTX IO با بازدهی بالایی از سرعت حافظه‌های ذخیره‌سازی PCIe 4.0 بهره می‌برد. این فناوری بخشی از داده‌های بارگذاری و بافت بازی‌ها را ازطریق اتصال PCIe 4.0 به پردازنده‌های RTX 30 می‌فرستد تا از حافظه‌های فوق‌سریع آن‌ها در بارگذاری بازی هم بهره‌برداری شود. درواقع این مسیر، جایگزین انتقال داده‌ها به پردازنده‌ی مرکزی می‌شود که در برخی مواقع، کاهش سرعت را به‌همراه دارد. هوانگ در رونمایی فناوری جدید گفت که بازی‌ها به‌کمک این دستاورد، به‌صورت آنی بارگذاری می‌شوند. انویدیا ادعا می‌کند که RTX IO جریان داده‌ای ۱۰۰ برابر بزرگ‌تر را ممکن می‌کند و ۲۰ درصد هم کمتر از نسل‌های قبل، پردازنده‌ی مرکزی را اشغال خواهد کرد.

هنوز سؤال‌های زیادی درباره‌‌ی فناوری RTX IO وجود دارد. به‌عنوان مثال نمی‌دانیم که آیا توسعه‌دهنده‌ها باید پشتیبانی از آن را در بازی‌ها لحاظ کنند یا به‌صورت خودکار فعال خواهد شد. به‌هرحال می‌دانیم که RTX IO مبتنی بر DrectStorage API مایکروسافت مخصوص ویندوز توسعه یافته است. قطعا فراموش نکرده‌اید که مایکروسافت و سونی چه تأکید فراوانی بر سرعت حافظه‌ی ذخیره‌سازی در کنسول‌های نسل بعد دارند. DirectStorage از همان سیستم حافظه‌ با معماری سریع Velocity استفاده می‌کند که در ایکس ‌باکس سری ایکس وجود دارد.

سیستم خنک‌کننده جدید، طراحی جدید پین و منبع تغذیه جدید

نرخ فریم و سرعت بالای پردازش گرافیکی در پردازنده‌های RTX 30 به‌راحتی به‌دست نمی‌آید. پردازنده‌ی گرافیکی RTX 3080 نیاز به ۳۲۰ وات توان دارد که حتی از پرچم‌دار نسل قبلی، RTX 2080 Ti (با توان مصرفی ۲۶۰ وات) هم بیشتر است. پرچم‌دار جدید، RTX 3090 توان بیشتری نیاز دارد و در مشخصات آن، عدد ۳۵۰ وات دیده می‌شود. درنتیجه احتمالا گیمرها برای استفاده از پردازنده‌های جدید نیاز به منبع تغذیه‌ی جدید هم خواهند داشت. البته انویدیا می‌گوید یک منبع تغذیه‌ی ۷۵۰ واتی برای ترکیب کارت‌های جدید در یک کیس کامپیوتری کافی خواهد بود. البته اگر قصد ترکیب پرچم‌دارها و استفاده از پردازنده‌ی مرکزی اورکلاک‌شده‌ای همچون Core i9-10900K را دارید، بهتر است منبع تغذیه‌ی بزرگ‌تری انتخاب کنید.

انویدیا برای راه‌اندازی سیستم حرفه‌ای جدید، نیاز به مهندسی دوباره‌ی کل طراحی در کارت‌های گرافیکی داشت. کارت‌های RTX 3080 و RTX 3090 از طراحی جدید ۱۲ پینی کوچک بهره می‌برند که توان کانکتورهای هشت پینی دوگانه را در یک درگاه ترکیب می‌کند. درنتیجه سیستم جدید پین‌ها در یک PCB اولترا کامپکت داخل کارت‌ها جانمایی می‌شود. PCB جدید به‌خاطر نیاز به سیستم‌های خنک‌کننده‌ی جدید طراحی شد که از فن‌های مستقل بهره می‌برد و برای تنظیم بهتر خنک‌کنندگی، از کمک فن‌های پشت کیس هم بهره خواهد برد.

با وجود پیاده‌سازی سیستم خنک‌کننده‌ی مدرن، کارت‌های Founders Edition انویدیا با دمای عملکردی ۹۳ درجه‌ی سانتی‌گراد معرفی شدند که بیش از ۸۹ درجه‌ی کارت‌های نسل قبل RTX 20 خواهد بود. درنهایت هوانگ می‌گوید GeForce RTX 3080 در دمایی ۳۰ درجه خنک‌تر نسبت به نسل قبلی RTX Titan فعالیت می‌کند.

خداحافظی با SLI

پیکربندی کارت‌های گرافیکی با چند پردازنده‌ی گرافیکی دستاوردهای زیادی به‌همراه نداشت و آن‌چنان موفق نشد. یکی از مشکلات اصلی، عدم پشتیبانی مناسب از پیکربندی چندگانه در موتورهای بازی‌سازی بود. انویدیا در کارت‌های گرافیکی RTX 10، ترکیب SLI را از چهار به دو کارت گرافیک کاهش داد. اکنون و در نسل جدید RTX 30 شاهد حذف تقریبا کامل پشتیبانی از این قابلیت هستیم.

کارت گرافیک ۱،۵۰۰ دلاری GeForce RTX 3090 تنها کارت از خانواده‌ی جدید است که با یک کانکتور NVLink برای SLI عرضه می‌شود. حتی RTX 3080 هم که نقش پرچم‌دار دوم خانواده را ایفا می‌کند، مجهز به این قابلیت نخواهد بود. البته حذف پشتیبانی، برای اکثر کاربران تأثیر زیادی ندارد، خصوصا اینکه کارت‌ها به‌تنهایی توانایی ارائه‌ی نرخ فریم تا ۱۴۴ فریم‌برثانیه و رزولوشن 4K را دارند. به‌هرحال آن دسته از گیمرهایی که هیچ نگرانی از بابت هزینه‌ی تجهیزات ندارند، شاید خود را برای پرداخت سه هزار دلار هزینه و کیفیت بسیار بالاتر در رندر 8K روی یک تلویزیون غول‌پیکر، آماده کرده باشند.

فراتر از سخت‌افزار

انویدیا در رونمایی کارت‌های گرافیکی RTX 30، با اضافه‌کردن بخش‌هایی به‌جز سخت‌افزار، رویداد خود را جذاب‌‌تر کرد. همه به یاد داریم که درکنار RTX 20، هیچ بازی با پشتیبانی از رهگیری پرتو معرفی نشد. تیم سبز از دو سال پیش تاکنون تلاش می‌کند تا بازی‌هایی با پشتیانی از RTX و DLSS هرچه بیشتر به بازار عرضه شوند. در رونمایی اخیر، یک اتفاق مهم افتاد تا علاقه و تمایل کاربران به فناوری رهگیری پرتو، بیش از همیشه تقویت شود. انویدیا در رویداد خود اعلام کرد که فورت‌نایت به‌زودی از رهگیری پرتو در بخش‌های سایه و نورپردازی پشتیبانی می‌کند. با اضافه شدن فورت‌نایت به ماین‌کرفت که از ابتدای سال جاری از رهگیری پرتو پشتیبانی می‌کند، اکنون دو عنوان اصلی و پرطرفدار دنیای گیمینگ PC با قابلیت خارق‌العاده‌ی نورپردازی رهگیری پرتو دراختیار کاربران قرار دارند.

درکنار انتشار اخبار پیرامون بازی‌ها، نرم‌افزارهای جدیدی هم در رویداد انویدیا معرفی شدند که استفاده از پردازنده‌های گرافیکی جدید و بهره‌برداری هرچه بیشتر از توانایی آن‌ها را برای کاربران آسان‌تر می‌کنند. محصول جدید شرکت به‌نام Nvidia Reflex، ترکیبی از فناوری‌های نرم‌افزاری و نمایشگر G-SYNC و GPU را به کاربر ارائه می‌کند که در مجموع، تأخیر سیستمی را در باز‌ی‌های رقابتی کاهش می‌دهد. البته برای تأیید ادعای انویدیا باید منتظر اولین بررسی‌های عمیق توسط کارشناسان باشیم. به‌هرحال تیم سبز ادعا می‌کند ابزارهای جدید، نرخ تأخیر کلیک تا نمایش را در بازی‌ها به‌میزان ۳۳ درصد کاهش می‌دهند که در برخی موارد به ۵۰ درصد هم می‌رسد. چنین بهبودی قطعا در بازی‌های آنلاین که میلی‌ثانیه‌ها هم اهمیت پیدا می‌کنند، کارساز خواهد بود.

بازی‌‌های Call of Duty Warzone, Valorant, Fortnite و Destiny 2، اولین عناوینی هستند که از Nvidia Reflex پشتیبانی می‌کنند. انویدیا می‌گوید پشتیبانی از فناوری به بازی‌های Call of Duty: Modern Warfare, Call of Duty: Black Ops Cold War و Apex: Legends هم اضافه خواهد شد.

انویدیا برای استریمرها نیز ابزارهای جدیدی معرفی کرد. Nvidia Broadcast که در ماه جاری عرضه می‌شود، برای گیمرهای حرفه‌ای که استریم زنده انجام می‌دهند، ترکیبی عالی را به‌‌‌همراه دارد. ابزار جدید، از هسته‌های هوش مصنوعی تنسور در پردازنده‌ی گرافیکی استفاده می‌کند تا کیفیت محتوای استریم را هرچه بیشتر افزایش دهد. ترکیب نرم‌افزاری جدید تیم سبز، شامل قابلیت حرفه‌ای حذف نویز RTX Video می‌شود که درکنار مواردی همچون مات کردن قابل تنظیم پس‌زمینه، تعویض پس‌زمینه با حالتی شبیه به پرده‌ی سبز و جلوه‌های دنبال کردن سر در ویدئو، مجموعه‌ای عالی را به استریمرها ارائه خواهد کرد.

محصولات جدید انویدیا در خانواده‌ی RTX 30 مجموعه‌ای از قابلیت‌های حرفه‌ای را به گیمرهای PC ارائه می‌کنند که به‌نظر بسیاری از کارشناسان، آن‌ها را بسیار زود برای رقابت با کنسول‌های بازی نسل بعد آماده می‌کند.