عصارهی گیاه خوشرنگ و لعاب گل خرزهره که اخیرا بهعنوان داروی کووید ۱۹ مطرح شده، بسیار سمی و کشنده است و هیچ شواهدی دال بر تأثیر آن بر درمان کووید ۱۹ در دست نیست.
مایک لیندل، مدیر اجرایی شرک مایپیلو (My Pillow) ادعا میکند اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ درمانی معجزهآسا برای کووید ۱۹ است. اما هیچ مطالعهای نشان نداده است که این ماده بیخطر یا مؤثر است و درختچهای که این ترکیب از آن حاصل میشود، سمی است.
ادعاهای اثباتنشدهی مسئولان شرکت مایپیلو دانشمندان را نگران کرده است. هیچ مطالعهای، بیخطر بودن یا اثربخشی اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ در درمان کرونا را نشان نداده است. مشخص نیست که درمان ادعاشده چه دوزهایی خواهد داشت؛ اما بهگفتهی کارشناسان، حتی خوردن تکهی کوچکی از این درختچهی سمی که ترکیب مذکور از آن مشتق میشود، میتواند موجب مرگ شود.
اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ از گیاه خرزهره به دست میآید که درختچهی مدیترانهای گلداری است که در مناظر فراوان بوده و مسئول بسیاری از موارد مسمومیتهای تصادفی است. دکتر کاساندرا لیا کوآو متخصص مردمگیاهشناسی پزشکی در دانشگاه اموری گفت اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ مادهی شیمیایی است که موجب مرگبار بودن گیاه میشود. خوردن هر بخشی از گیاه (یا حتی خوردن حلزونی که قبلا برگهای آن گیاه را جویده است) میتواند موجب نامنظمی ضربان قلب و مرگ انسانها و حیوانات شود.
غیرعادی نیست که حتی گیاهان سمی بهعنوان درمانی برای بیماریها مورد توجه قرار گیرند. برای مثال، رابرت هارود، استاد دانشگاه متدیست جنوبی پتانسیل اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ را برای مبارزه با نوعی سرطان خون مورد مطالعه قرار داده است. بااینحال، دکتر هارود گفت که استفاده از اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ برای درمان ویروس کرونا هنوز چیزی بیش از یک ایدهای جذاب نیست.
مؤسسه پژوهش پزشکی بیماریهای عفونی ارتش آمریکا در ماه مه، آزمایشی را برای تعیین این موضوع که آیا اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ میتواند عفونت ویروس کرونا را در سلولها متوقف کند، انجام داد. بهگفتهی لوری سالواتوره، سخنگوی فرماندهی توسعه و تحقیقات پزشکی ارتش، نتایج غیرقطعی بودند و آژانس تصمیم گرفت پژوهش در این زمینه را متوقف کند.
در مطالعهی سلولی دیگری که هنوز در مجلهای علمی منتشر نشده است، دو کارمند شرکت فونیکس بیوتکنولوژی نقش دارند. شرکت مذکور در سنآنتونیوی ایالت تگزاس قرار دارد و آقای لیندل از سهامداران آن است. براساس وبسایت شرکت، آنها ۲۰ سال گذشته را صرف مطالعهی مزایای سلامتی اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ کردهاند. این مطالعه نشان داد که اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ در آزمایشگاه میتواند ویروس کرونا را در سلولهای میمون مهار کند. اما این آزمایشها که در شرایط آزمایشگاهی انجام میشوند، اطلاعات زیادی دراختیار ما قرار نمیدهند. اسکات ویور، ویروسشناس شاخه پزشکی دانشگاه تگزاس در گلوستون و یکی از نویسندگان مطالعه گفت: «آزمایش ترکیبات ضدویروس روی سلولها مرحلهی اول است و نتایج امیدوارکننده باید با آزمایشهای حیوانی دنبال شود. داروهای زیادی وجود دارند که در آزمایشهای آزمایشگاهی اولیه امیدوارکننده بهنظر میرسند؛ اما بعدا به دلایل مختلفی شکست میخورند.»
دکتر ملیسا هالیدی گیتینگر متخصص زهرشناسی و استاد دانشکده پزشکی دانشگاه اموری گفت که مطالعهی سلولی انجامشده سوالاتی درمورد ایمنی دارو ایجاد میکند. حتی مقدار ۰/۰۲ میکروگرم در میلیلیتر اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ میتواند کشنده باشد. این مطالعه مقداری را برای افراد پیشنهاد نمیکند؛ اما برخی از آزمایشهای آزمایشگاهی شامل غلظتهایی بودهاند که به میران قابلتوجهی بالاتر از این حد بوده است.
آقای لیندل در مصاحبه با سیانان بارها بیان داشت که در مطالعهای روی هزار نفر نشان داده شده است که اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ بیخطر است. اما هیچ مطالعهی شناخته شدهای درمورد بیخطر بودن اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ بهعنوان درمانی برای ویروس کرونا یا هر چیز دیگری در چنین گروه بزرگی انجام نشده است. اندرو ویتنی، نایب رئیس و مدیر شرکت فونیکس بیوتکنولوژی با اشاره به اینکه آقای لیندل موضوع را درست بیان نکرده است، گفت: «شرکتی برای هزار بیمار سرطانی در هندوراس دارویی حاوی اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ را براساس روش دلسوزانه تهیه کرد.» این یک مطالعهی کنترلشده نبود.
آقای ویتنی اظهار داشت وی متقاعد شده است که اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ میتواند بهطور بیخطری ویروس کرونا را درمان کند زیرا دو کارآزمایی پیشین که هر دو از ترکیب شرکت فونیکس استفاده کردند، نشان دادند این ترکیب میتواند بهطور بیخطر بیماران سرطانی را درمان کند. اگرچه مطالعات یادشده کوچک بودند و هر کدام شامل ۵۰ نفر میشدند و اثربخشی دارو را اثبات نکردند. بااینحال آقای ویتنی گفت بهعلت دادههای قانعکننده در انسانها، او کاملا اطمینان دارد که اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ در درمان عفونت ویروس کرونا مؤثر است. او گفت هنوز برای گفتن جزئیات خیلی زود است اما به مطالعهای اشاره کرد که بهوسیلهی دکتر کیم دان متخصص بیماریهای داخلی بهطور خصوصی در هیوستون انجام شده است.
مطالعهی دکتر دان یک کارآزمایی بالینی کنترلشدهی دقیق نبود. دکتر دان در مصاحبهای بیان داشت که شرکت فونیکس بیوتکنولوژی حدود ۲۰۰ نمونه از مکملی با مقادیر بسیار کم اوﻟﺌﺎﻧﺪرﻳﻦ را مهیا کرده است تا به حدود ۸۰ نفر که یا به عفونت کرونا مبتلا بوده یا با افراد عفونی زندگی میکردند، داده شود. او گفت از دانشجویان رشتهی پزشکی خواسته شد تا به کمک مشاوران مؤسسهی شول اثر آن را روی سیستم ایمنی داوطلبان بررسی کنند. دکتر دان گفت من هنوز نمیدانم آنها چه چیزی پیدا کردند و افزود تاکنون عوارض جانبی مشاهده نشده است.
آقای ویتنی امیدوار است که فونیکس بیوتکنولوژی بتواند دارو را در بین مبتلایان به ویروس کرونا در بیمارستانها آزمایش کند. او همچنین بهدنبال فروش این عصاره بهعنوان یک مکمل رژیمی بدون نسخه است. ویتامینها، قرصهای لاغری، ملاتونین و دیگر مکملهای رژیمی نیازی ندارند که فرایند بازبینی آزمایش داروی سازمان غذا و دارو را بگذرانند. اگر فونیکس بیوتکنولوژی این محصول را بدون نسخه بفروشد، نباید روی آن از برچسب درمان کووید ۱۹ استفاده کند. اما دانشمندان بهخصوص باتوجهبه ارتباطات شرکت با دولت ترامپ، هنوز نگران هستند که مردم باور کنند که ترکیب مذکور در درمان کرونا مؤثر است.
البته این اولینبار نیست که آقای لیندل بهخاطر اغراق درمورد شایستگی علمی یک محصول مورد انتقاد قرار میگیرد. پیش از این، شرکت او ادعا کرده بود که بالشتهایی دارد که میتواند بیخوابی و آپنه خواب را درمان کند درحالیکه مشخص شد این ادعاها بیاساس بوده است. مطالعهای که آنها با استناد به آن درمورد بالشهای خود ادعا میکردند، از کنترل دارونما استفاده نکرده بود و ازنظر علمی مورد بازبینی قرار نگرفته بود. شواهدی وجود نداشت که نشان دهد بالشهای آقای لیندل میتواند اختلالات خواب را درمان کند.
پاسخ ها