بوئینگ ۷۴۷ هنوز به کمک فلاپی دیسک به روزرسانی دریافت می کند

بوئینگ ۷۴۷، هواپیمای ۲۰ ساله‌ی بوئینگ که یکی از محبوب‌ترین هواپیماهای مسافربری جهان است، نکات فنی و تعمیر-نگه‌داری جالب‌توجهی دارد.

هواپیمای بوئینگ ۴۰۰-۷۴۷ که در سال ۱۹۸۸ معرفی شد، هنوز به‌روزرسانی‌های حیاتی خود را ازطریق فلاپی دیسک دریافت می‌کند. گزارش جدید رسانه‌های فناوری، نگاهی عمیق به این هواپیما داشته است که نکات جالب‌توجهی را از نحوه‌ی کارکرد و مدیریت آن نشان می‌دهد. هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ متعلق به شرکت هوایی بریتیش ایرویز، در یک بررسی عمیق دراختیار محققان شرکت امنیتی Pen Test Partners قرار گرفت تا بخش‌های گوناگون آن را تحلیل کنند. بریتیش ایرویز به‌خاطر کاهش شدید سفرها در دوران شیوع ویروس کرونا تصمیم به بازنشستگی ناوگان خود گرفت که فرصت را برای محققان امنیتی فراهم کرد. آن‌ها امکان داشتند تا کابین خلبان را به‌طور دقیق بررسی کنند و نکات جالبی هم درباره‌ی آن منتشر کردند.

یکی از کشفیات جالب گروه امنیتی در کابین خلبان بوئینگ ۷۴۷، درایو فلاپی دیسک بود که در یکی از ماژول‌های کنترلی مشاهده شد. ظاهرا این درایو برای بارگذاری دیتابیس‌های ناوبری مهم استفاده می‌شود. دیتابیس مذکور، هر ۲۸ روز یک بار به‌روزرسانی می‌شود تا اطلاعات کاملی دراختیار خدمه‌ی پرواز قرار بگیرد. مهندسان هر ماه با جدیدترین به‌روزرسانی‌ها، اطلاعات را ازطریق فلاپی دیسک به هواپیما منتقل می‌کنند.

شاید در نگاه اول استفاده از فلاپی دیسک‌های ۳/۵ اینچی در فناوری‌های امروزی عجیب به‌نظر برسد. جالب است بدانید هواپیماهای بوئینگ ۷۳۷ نیز تا سال‌ها از فلاپی دیسک برای بارگذاری نرم‌افزارهای هوایی بهره می‌بردند. ازطرفی دیتابیس‌هایی که وارد فلاپی دیسک می‌شد، روز‌به‌روز بزرگ‌تر و حجیم‌تر شدند. برخی از ایرلاین‌ها، به‌مرور فناوری‌های جدید ذخیره‌سازی و انتقال داده را در هواپیماها پیاده‌سازی کردند، اما در برخی دیگر، شاهد استفاده از همان فناوری سنتی هستیم. در چنین مواردی، مهندسان هر ماه باید با تعدادی فلاپی دیسک شامل دیتابیس پرواز، هواپیما را به‌روزرسانی کنند.

گزارش و اطلاعات اخیر پیرامون هواپیمای بوئینگ ۷۴۷، در جریان رویداد مجازی Def Con امسال منتشر شد. این رویداد که به‌عنوان بزر‌گ‌ترین کنفرانس هکرها در ایالات متحده شناخته می‌شود، همیشه صحنه‌ی رونمایی از جدیدترین دستاوردهای امنیتی بوده است. یکی از نکات مهمی که در رویداد امسال مطرح شد، به سیستم امنیتی هواپیماها مرتبط بود. با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌‌های هواپیمایی، چگونگی جلوگیری از مداخله‌ی مسافران در سیستم‌های پرواز، برای محققان امنیتی اهمیت پیدا می‌کند.

در سیستم‌های سرگرمی پروازی، امنیت به موضوعی مهم تبدیل شده است. یک محقق امنیتی سال گذشته آسیب‌پذیری مهمی را در یک پرواز خطوط بریتیش ایرویز کشف کرده بود. او با استفاده از یک ماوس USB توانسته بود متون طولانی را به یک اپلیکیشن پیام‌رسان داخل پرواز تزریق کند. با این کار، عملکرد کل سیستم سرگرمی پرواز مختل شده بود. محققان، هنوز به‌دنبال راه‌هایی هستند که امکان مداخله و نفوذ به سیستم پروازی را ازطریق سیستم‌‌های کامپیوتری عمومی دردسترس مسافران فراهم کند.

جدیدترین هواپیماهای مسافربری، نیاز به تمرکز بسیار بیشتر روی سیستم‌های امنیتی دارند. هواپیماهای مدرن مانند بوئینگ 77X و 787 از شبکه‌های فیبر نوری در ساختار داخلی بهره می‌برند. تمامی ساختارهای پروازی به شبکه‌ی فیبر نوری متصل شده و از آنجا به کامپیوترهای کنترلی وصل می‌شوند. چند کامپیوتر مرکزی، وظیفه‌ی کنترل کل ساختار نرم‌افزار هواپیما را برعهده دارند. شبکه‌ی مذکور را می‌توان به یک شبکه‌ی سنتی حاضر در دفاتر کاری تشبیه کرد. برخی از جدیدترین خطوط هوایی نیز حتی به‌روزرسانی را ازطریق سیستم‌های بی‌سیم دریافت می‌کنند. ازطرفی نرم‌افزاری که هواپیماهای مدرن را کنترل می‌کند، همیشه قابل اعتماد نیست. از رخدادهای مهم در ارتباط با همین عدم اعتماد می‌توان به مشکلات نرم‌افزاری در هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ مکس اشاره کرد که منجر به سقوط مرگ‌بار دو هواپیما و مرگ مجموع ۳۴۶ نفر شد.

با وجود پیشرفت‌های متعددی که در فناوری‌های ارتباطی و ذخیره‌سازی اطلاعات صورت گرفته است، فلاپی دیسک‌ها با ظرفیت بسیار پایین ذخیره‌سازی، هنوز در صنایع گوناگونی کاربرد دارند. برخی از سازمان‌های نظامی برای تبادل داده هنوز از فلاپی دیسک استفاده می‌کنند و در ایستگاه فضایی بین‌المللی نیز تعداد زیادی فلاپی دیسک برای جابه‌جایی داده‌ها دیده می‌شود.