جزایر خلیج فارس از مقاصد پرطرفدار علاقه‌مندان سفر در جنوب‌غربی آسیا هستند. خلیج فارس شهرتی جهانی دارد و سفر به جزایر آن هیجان‌انگیز است.
جزایر خلیج فارس متعدد هستند و کشورهایی مانند ایران، بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان و امارات متحده عربی در این خلیج گسترده، جزیره دارند. ایران بیشترین سهم از مرز آبی مشترک با خلیج فارس را در میان همسایگانش دارد. طول کرانه ساحلی ایران با خلیج فارس با احتساب جزایر، ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون در نظر گرفتن آن ۱۴۰۰ کیلومتر است.
تعداد جزایر خلیج فارس در مالکیت ایران، به عدد ۴۰ می‌رسد. این جزایر به جهت موقعیت طبیعی و دریایی و جوی و بسیاری ملاحظات دیگر، یکسان نیستند. برخی بکر، دست‌نخورده و سرشار از سکون و آرامش، بدون تردد یا با تردد کم و بعضی دیگر به جهت ثروت‌های عظیم طبیعی و منابع مورد بهره‌برداری یا موقعیت راهبردی نظامی در رفت و آمد و مرکز توجه هستند. بسیاری از جزایر کوچک در بیشتر زمان‌های سال به‌دلیل پدیده کشند، زیر آب هستند و همین امر آن‌ها را غیر قابل تردد و سکونت می‌کند. بعضی دیگر به‌دلیل تغییرات اقلیمی، پوشیده از گل و لای شده‌اند. دو جزیره «آریایی» و «زرکوه»، در گذشته در مالکیت ایران بوده‌اند که با اهمال دولت قاجار امروزه در تصرف امارات متحده عربی هستند. دولت ایران هم‌چنان درصدد باز پس‌گیری این جزیره‌های غنی است. استان خوزستان، استان بوشهر و استان هرمزگان در خلیج فارس جزیره دارند.
منبع عکس: blog.safarme.co
قشمبزرگترین جزیره خلیج فارس و همین طور بزرگترین جزیره غیر مستقل جهان است. جزیره قشم حدود ۱۵۰ کیلومتر مربع معادل ۲.۵ برابر جزیره بحرین وسعت دارد و از ۲۲ کشور دنیا بزرگ‌تر است. این جزیره از برجسته‌ترین نقاط گردشگری در هرمزگان است که ظرفیت بالایی در جذب مسافران دارد. شهر قشم، بزرگترین شهر جزیره محسوب می‌شود و در شرق جزیره قرار گرفته است.
این جزیره، از شمال به بندرعباس، از شمال شرق به جزیره هرمز، از شرق به جزیره لارک، از جنوب به جزیره هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی محدود می‌شود.
نگاهی اجمالی به نقشه و بررسی موقعیت مکانی این جزیره در آن، موقعیت ویژه راهبردی‌اش را آشکار می‌کند. جزیره قشم در تنگه هرمز موقعیتی حساس دارد.
برای رفتن به قشم می‌توانید از بندرعباس به کمک شناورها یا لنج‌ها و راه آبی اقدام کنید. اگر با ماشین شخصی‌تان سفر می‌کنید، از راه زمینی به بندر پل بروید و به کمک کشتی‌های ماشین‌بر (لندینگ کرافت)، به بندر لافت در غرب جزیره قشم بروید.
آبهای اطراف این جزیره زیستگاه دلفین‌ها هستند. آهوی جبیر نیز از حیوانات موجود در حیات‌وحش منطقه است. بارزترین پدیده طبیعی در جزیره قشم، تنوع پرندگان بومی و مهاجر است. خزندگان و پستانداران در انواع گونه‌ها در جزیره یافت می‌شوند. جزیره قشم بیشترین کرانه را در میان جزایر خلیج فارس در خط ساحلی دارد. تنوع سواحل قشم به‌شکل‌های صخره‌ای، ماسه‌ای و گلی است.
جزایر ناز با جزر و مد آب، در طول روز به جزیره متصل یا از آن جدا می‌شوند. ساحل صخره‌ای و زیبای ریگو پر از لاک‌پشت است و از دیدنی‌ترین سواحل جزیره قشم است.
بزرگترین غار نمکی جهان در جزیره قشم قرار دارد و تنها پارک کروکودیل ایران نیز در این جزیره است.
علاوه بر جاذبه‌های طبیعی بی‌شمار جزیره، بازار قشم نیز بسیار دیدنی و داد و ستد در آن پررونق است. نان تمشی غذای سنتی و محبوب برای گردشگران توسط زنان محلی پخته و به مسافران عرضه می‌شود. در سفر به قشم حتما غذاهای دریایی و محلی را امتحان کنید! پشیمان نخواهید شد.
ساحل ابوموسی، عکاس: امیر غلامی
در جنوب خلیج فارس، در شهرستان ابوموسی، این جزیره با مساحت ۲۵ کیلومتر مربع قرار دارد. ابوموسی از جزایر سه‌گانه ایرانی در جنوبی‌ترین قسمت و نزدیک به خط استوا است، به همین خاطر گرما و رطوبت و شرجی بسیار بالا است و هوا گرچه معتدل‌تر از سایر نقاط هرمزگان است، تنوع آب و هوایی وجود ندارد. بارش، منحصر به فصول سرد می‌شود. نام این جزیره از یکی از سرداران کریم خان پس از ورود به این جزیره گرفته شد و به معنی مکان سبز است.
این جزیره فرودگاه و اسکله دارد، اما تردد گردشگران از طریق شناورها از بندر لنگه است. از بندرعباس و شارجه امارات نیز به این جزیره تردد می‌شود. کشور امارات بر مالکیت این جزیره مدعی است که همین باعث افزایش حضور نظامی ایران در جزیره شده است.
موقعیت جزیره ابوموسی بسیار راهبردی بوده و این جزیره مرکز صدور نفت‌خام با ظرفیت قابل‌توجه است. تسلط ایران بر تنگه هرمز از طریق ابوموسی صورت می‌گیرد. عمق مناسب آب در اطراف ابوموسی و تنب‌ها، آبراه‌های اطراف را به معبری مناسب برای عبور نفتکش‌ها و کشتی‌های بزرگ تبدیل می‌کند.
در این جزیره هفت محوطه تاریخی همراه با سفال‌های مربوط به دوران ساسانی، ایلخانی، تیموری و صفوی در یافته‌های باستان‌شناسی کشف شده است.
مردم بومی به صید ماهی اشتغال دارند. ورود به این جزیره برای عموم مردم مجاز نیست و افراد غیر مقیم نیاز به اجازه تردد یا دعوت از سوی ساکنان دارند. ابوموسی هتل ندارد و گردشگران در خانه‌های بومی و مهمانسراهای دولتی اقامت می‌کنند. این جزیره معتدل‌ترین هوای خلیج فارس را دارد؛ اما به‌دلیل کم بودن اراضی کشاورزی، امکان کشاورزی در آن وجود ندارد.
مرتفع‌ترین قسمت جزیره در بخش شمالی آن و ارتفاع ۱۱۰ متر در کوه حلوا است. از انواع جانوران منطقه می‌توان لاک‌پشت، مارماهی، شاه‌میگو، کوسه و ماهی‌های متنوع را نام برد.
در ۱۹۰۸، بریتانیا جزایر سه‌گانه را اشغال کرد و زیر مجموعه کشور تازه تاسیس امارات قرار داد. در ۱۹۷۱ با پیگیری‌های ایران، سه جزیره به ایران بازگردانده شد؛ اما طبق توافقی کشور امارات پاسگاه کوچکی در بخش جنوبی جزیره احداث کرده است و تعداد محدودی شهروند اماراتی در جنوب ابوموسی زندگی می‌کنند.
کشتی یونانی، منبع عکس: deltaban.com
جزیره کیش بالاترین ظرفیت‌های گردشگری و تفریحی را در میان جزایر خلیج فارس دارد. این جزیره بیضی شکل، در شهرستان بندر لنگه و ۱۲ کیلومتری شیبکوه واقع شده است. کیش ازشرق به تنگه هرمز، از جنوب به کشور امارات و از غرب به بحرین و عربستان منتهی می‌شود.
سالانه بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار گردشگر به کیش می‌روند. کیش تنها جزیره در خلیج فارس است که قنات آب شیرین دارد.
وسعت کیش ۴۴ کیلومتر مربع است و ۳۵ متر بالاتر از سطح دریا است. از بندرعباس ۲۵۰ کیلومتر، از بندر لنگه ۹۰ کیلومتر و از هندرابی ۲۸ کیلومتر فاصله دارد.
نزدیک‌ترین بندر ایران به کیش، بندر آفتاب است که مسیر ورود با ماشین به جزیره (لندینگ کرافت) نیز هست.
کیش مملو از درختان نخل، درختان کهور ایرانی و کنار است. در این جزیره درختان کمیاب «لور» می‌رویند.
از جاذبه‌های تاریخی کیش، ویرانه‌های شهر تاریخی و خالی از سکنه «حریره» است. پیشینه «مسجد خاتم» از دیگر بناهای تاریخی، به دوره قاجار برمی‌گردد. «شهر زیرزمینی کاریز»، با سقف‌های پوشیده از صدف و مرجان، بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد. از عمر «درخت سبز»، قدیمی‌ترین درخت لور منطقه، ۶۰۰ سال می‌گذرد.
ورزش‌های ساحلی و آبی در کیش طرفداران زیادی دارند. امکان غواصی درسواحل کیش برای علاقه‌مندان آن مهیا است.
غواصی در سواحل کیش، منبع عکس: irna.ir
کیش چهارمین مقصد گردشگری جنوب غربی آسیا است. دبی و لانکاوی در مالزی، لقب خواهرخوانده‌های کیش را دارند. اتباع خارجی برای ورود به کیش نیازی به ویزا ندارند. برای اقامت در کیش، تنوع مکان‌ها بسیار بالا است و با توجه به سلیقه و بودجه شخصی‌تان می‌توانید آن‌ها را انتخاب کنید.
ساخت‌و‌سازهای سال‌های اخیر و پیشرفت گردشگری در کیش گرچه رونق اقتصادی فراوان ایجاد کرده است؛ اما فضاهای بکر و طبیعی در این جزیره دیگر وجود ندارند.
ساحل لاوان، منبع عکس: blog.shab.ir
جزیره مرجانی و زیبای هرمزگان، معروف به مروارید خلیج فارس، جزیره لاوان است. این جزیره در مقابل منطقه گاوبندی (پارسیان) و شیبکوه قرار دارد. از شمال به بندر مقام و از شرق به جزیره شیدور (مارو)، منتهی می‌شود. لاوان در ۲۸ کیلومتری غربی نخیلوه قرار گرفته است. این جزیره با مساحت ۸۱ کیلومتر مربع، دومین جزیره بزرگ خلیج فارس پس از قشم است. این جزیره در ۱۱۷ کیلومتری عسلویه و ۱۴۷ کیلومتری بندر لنگه قرار دارد. در گذشته لاوان قطب صید مروارید بود.
جبیر (نوعی آهو) و گوسفندهای وحشی در طبیعت جزیره دیده می‌شوند و لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی و سبز در سواحل آن تخم‌گذاری می‌کنند.
امروزه به‌دلیل فعالیت‌های شرکت نفت لاوان و سکوهای متعدد نفتی، لاوان موقعیت راهبردی قابل توجهی دارد.
راه رسیدن به جزیره لاوان از طریق بندر مقام و با کشتی و قایق است. برای رسیدن به بندر مقام نیز می‌توانید از بندرعباس یا بندر عسلویه حرکت کنید.
برای اقامت در لاوان، اقامتگاه‌های بومی مناسبی در سواحل می‌توان یافت؛ البته چادر زدن در سواحل و گذراندن شبی در طبیعت نیز برای بسیاری از گردشگران جذابیت دارد.
ساحل هندرابی، منبع عکس: irannihon.com
هندرابی از توابع بخش کیش بندر لنگه است و در حد‌فاصل جزیره کیش تا لاوان قرار دارد. این جزیره مسکونی با وسعت حدود ۲۳ کیلومتر مربع، ۲۸ کیلومتر از کیش و ۳۲۵ کیلومتر از بندرعباس فاصله دارد. این جزیره مسطح است و جز رشته‌کوهی کوتاه که هندرابی را با شیبی بسیار ملایم به دریا وصل می‌کند، مشخصه طبیعی دیگری ندارد. موقعیت هندرابی راهبردی نیست و بهره‌برداری از معادن صورت نمی‌گیرد، در نتیجه، صنعت در هندرابی رونقی ندارد.
جانوران در این جزیره گونه‌های محدودی هستند که از انواع پرندگان می‌توان به باز و شاهین اشاره کرد. خزندگان کمی نیز درخاک جزیره وجود دارند. فعالیت اهالی هندرابی به صیادی و غواصی محدود می‌شود.
در نزدیکی روستایی در جزیره به همین نام، خرابه‌های قریه تاریخی «الدورات»، جلب توجه می‌کند.
از سال ۱۳۹۲ روی توسعه گردشگری هندرابی تمرکز بیشتری شده است و در این راستا در سال ۱۳۹۶ بندر و فرودگاه هندرابی تاسیس شد؛ اما تردد گردشگران به جزیره بیشتر از طریق دریایی و از جزیره کیش، با شناور صورت می‌گیرد. برای بازدید از این جزیره برنامه سفر یک روزه کفایت می‌کند.
ساحل شیدور، منبع عکس: asre-eghtesad
این جزیره بکر و دست‌نخورده که غیر قابل سکونت است، در گذشته زیستگاه مارهای بی‌شماری بوده است؛ گرچه امروز خبری از مارها نیست. این منطقه حفاظت شده، زیستگاه اصلی عقاب دریایی دم سفید و لاک‌پشت‌های پوزه عقابی رو به انقراض و محل تخم‌گذاری آن‌ها است. به همین جهت، حفظ اکوسیستم منطقه بسیار اهمیت دارد. در آبهای ساحلی نیز دلفین‌ها و انواع ماهی‌ها زندگی می‌کنند.
کل شیدور بر تپه‌ای واقع شده است که بالای تپه به کل مساحت یک کیلومتر مربع آن، مشرف است. تردد روزمزه و منظم به این جزیره وجود ندارد و برای رسیدن به آن باید به کمک قایق‌داران محلی جزیره لاوان به شیدور بروید. دقت کنید که برای برگشت با همان قایقی که می‌روید هماهنگ شوید.
برای علاقه‌مندان طبیعت‌گرد و ماجراجو، گذراندن شبی درساحل آرام و بی‌هیاهوی شیدور و تماشای آسمان می‌تواند هیجان‌انگیز باشد. در شیدور هیچ‌گونه امکانات رفاهی وجود ندارد، پس هرآنچه نیاز دارید با خود ببرید.
ساحل درخشان لارک، منبع عکس: shabakekhabar.ir
لارک با مساحت تقریبی هفت و نیم کیلومتر مربع، در جنوب قشم و در تنگه هرمز قرار دارد. بیشتر بومیان لارک به صیادی و غواصی می‌پردازند. لارک از کوه‌های آتشفشان مخروطی تشکیل شده است.
برای رفتن به لارک بهترین راه جزیره قشم است. گردش یک روزه در لارک می‌تواند بسیار لذت‌بخش باشد. این جزیره مرجانی از هرمز و به‌وسیله قایق محلیان نیز دسترسی دارد. سواحل لارک مرجانی، بکر و مناسب برای پیاده‌روی و گردشگری هستند.
جزیره هرمز با مساحت ۴۲ کیلومتر مربع در هشت کیلومتری بندرعباس قرار گرفته است. این جزیره بیضی شکل، گنبدی نمکی است و خاکی سرخ و سواحلی نقره‌فام دارد. در جزیره هرمز کوه‌هایی با رنگ سفید، زرد و سرخ وجود دارند. مردم محلی از خاک سرخ کوه «گلک» به‌عنوان ادویه استفاده می‌کنند.
هرمز تپه‌ها و کوه‌های آتشفشانی و نمکی دارد و به‌دلیل تنوع خاک منطقه به بهشت زمین‌شناسان معروف است.
برای رفتن به هرمز هم از قشم و هم از بندرعباس شناورهایی مخصوص در اسکله‌ها وجود دارند. ویژگی‌های خاص طبیعی در هرمز این جزیره را به محلی بسیار جذاب برای گردشگران تبدیل می‌کند. این جزیره مسکونی به‌دلیل نزدیکی به تنگه هرمز بسیار راهبردی است.
برای بازدید از این جزیره می‌توانید یک روز را اختصاص دهید و اگر جاذبه‌های بی‌شمار این جزیره رهایتان نکرد، با اقامت در خانه‌های محلی زمان بیشتری برای گشت‌وگذار در جزیره بگذارید. سواحل بکر هرمز برای اقامت در طبیعت گزینه‌هایی عالی هستند. غذاهای محلی در جزیره بسیار باکیفیت تهیه می‌شوند! حتما آن‌ها را امتحان کنید.
دلفین‌های جزیره هنگام، منبع عکس: life.irna.ir
جزیره هنگام در دو کیلومتری جنوب شرقی قشم، در حدود ۵۰ کیلومتر مربع وسعت دارد. این جزیره کوچک به دو روستای هنگام کهنه و هنگام نو تقسیم می‌شود که همه ساکنان آن‌ها خویشاوند هستند. هنگام، کم‌جمعیت‌ترین جزیره هرمزگان است که امروزه مردم آن به‌جز ماهی‌گیری، با ساختن صنایع دستی کوچک و عرضه آن‌ها به گردشگران و همین طور پذیرایی از مسافران، درآمدهای جدید به دست آورده‌اند. زنان روستایی در اطراف اسکله مشغول طبخ نان‌های محلی و سمبوسه‌های خوش عطر و طعم برای عرضه به مسافران هستند.
گردشگران از طریق سواحل قشم و قایق‌های تندرو به دیدن این جزیره می‌روند؛ اما جذاب‌ترین بخش این سفر دریایی کوتاه تماشای شنا و پرش‌های دسته‌جمعی دلفین‌های اطراف جزیره هنگام است. از دیگر جاذبه‌های برجسته طبیعی هنگام سواحل نقره‌ای، آبهای زلال ساحل و شنای ماهیان، گونه‌های آهو و آفتاب‌پرست در منطقه است.
منبع عکس: naznews.ir
تنب بزرگ با ۱۱ کیلومتر مربع مساحت، در غرب کشور عمان، شرق تنب کوچک و شمال ابوموسی قرار گرفته و از توابع شهرستان ابوموسی است. جزیره قشم تا این جزیره دایره‌ای شکل، ۳۱ کیلومتر فاصله دارد. کلمه تنب در اصل «تمب» و به معنی تپه و تل، به‌دلیل ساختار جزیره نام‌گذاری شده است. خاک این جزیره شنی و خشک و پوشش گیاهی منطقه فقیر است. در جزیره، مارهای سمی فراوان یافت می‌شوند و انواع ماهی‌های خوراکی و غیر خوراکی اطراف تنب بزرگ وجود دارند.
جزیره کاملا نظامی است و در شهرک ساحلی برای خانواده‌های نظامیان، خانه‌های مسکونی و امکانات ساخته‌اند. گرچه در این جزیره فرودگاه و اسکله وجود دارد، تردد به تنب بزرگ جز برای ساکنان، مجاز نیست. تنب بزرگ موج‌شکن‌های بزرگ و معادن خاک سرخ دارد.
تنب کوچک، منبع عکس: shahrmajazi.com
تنب یا تمب کوچک، با حدود دو کیلومتر مربع مساحت در ۱۳ کیلومتری غرب تنب بزرگ قرار دارد. خاک این جزیره شنی و در بعضی نقاط ماسه‌ای و مانند تنب بزرگ ساختارش تپه‌ای است. بلندترین تپه در این جزیره با ارتفاع ۳۵ متر، با نام «تپه زهرا»، شناخته می‌شود.
تنب کوچک در کنار تنب بزرگ و ابوموسی به‌دلیل عمق زیاد آبهای اطراف، محل تردد نفتکش‌ها و کشتی‌های تجاری عظیم هستند و به همین جهت موقعیت راهبردی قابل توجهی به دست آورده‌اند. ترافیک کشتی در اطراف این جزایر جالب توجه است.
این جزیره نیز نظامی و غیر‌قابل تردد برای عموم است. اسکله و باند فرودگاهی کوچک در این جزیره برای مصارف نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جزیره سیری، منبع عکس: mizboon.com
جزیره سیری به‌شکل ذوزنقه و با وسعت ۱۷ کیلومتر مربع در شمال غربی ابوموسی قرار گرفته است. نام پارسی این جزیره «راز»، در زبان محلیان عرب‌زبان اطراف به معنی سری و با گذشت زمان به سیری تغییر کرده است.
جزیره شکلی کاملا مسطح و در بالاترین نقطه‌اش ۲۴ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. سواحل این جزیره بسیار بکر و زیبا هستند. در فصل زمستان هوای جزیره سیری بسیار مطلوب می‌شود. گونه‌های محدودی از جانوران مانند آهو، گربه، مار، آفتاب‌پرست و کلاغ‌ها در جزیره زندگی می‌کنند. پوشش گیاهی محدودی وجود دارد و درختان نخل در بعضی نقاط، خرمای مورد نیاز ساکنان را تامین می‌کنند. سیری معادن خاک سرخ دارد.
جزیره کاملا صنعتی و نظامی است و منازل مسکونی کارکنان و تاسیسات در کرانه شمالی این جزیره قرار دارند. تمامی کارکنان جزیره، آقایان هستند. هیچ بانویی در این جزیره زندگی نمی‌کند و امکان سفر به جزیره سیری به‌جز برای کارکنان وجود ندارد.
فارور بزرگ، عکاس: حسین تهوری
جزیره فرور (فارور) بزرگ در شمال جزیره سیری و جنوب غربی بندر لنگه و در نزدیکی جزیره ابوموسی قرار دارد. این جزیره با مساحت ۲۶ کیلومتر مربع، غیرمسکونی و در اختیار نیروهای دولتی و نظامی است. ورود به این جزیره برای عموم مجاز نیست.
کوهستان‌های آتشفشانی بلند با دره‌های پردرخت و سرسبز و تپه ماهورها، این جزیره را پوشانده‌اند. در قسمت جنوبی جزیره، دشتی فراخ در جوار تپه ماهورها خودنمایی می‌کند. فرور بزرگ روی کمربند زلزله‌خیز قرار گرفته است.
بقایای خرابه‌هایی از یک فانوس دریایی، زمین‌های کشاورزی بایر و چاه‌های آب، وجود سکنه در گذشته دور را نشان می‌دهد.
در این جزیره گونه‌های مختلف پرندگان از قبیل عقاب ماهی‌گیر، طوطی، قمری و پرستو و بسیاری گونه‌های دیگربه همراه پستانداران متنوع و خزندگانی خطرناک از جمله انواع مارها و عقرب‌ها زندگی می‌کنند. فارور بزرگ تنها نقطه ایران است که آهوی کوهی دارد. تنوع ماهی‌ها در آبهای اطراف جزیره، محیط مناسبی برای صیادی ایجاد می‌کند. عمق زیاد در این نقاط، آب را سیاه نشان می‌دهد.
فارورگان، منبع عکس: irna.ir، عکاس: نادر ناصری
فرور کوچک یا فارورگان مانند همسایه هم‌نامش غیرمسکونی است. این جزیره در شمال غربی ابوموسی قرار دارد و از توابع بندر لنگه است. مساحت تقریبی فارور کوچک حدود پنج کیلومتر مربع است و ارتفاع بلندترین نقطه آن به ۳۶ متر می‌رسد.
پرندگان بومی در گونه‌های متفاوت در فرور کوچک زیست می‌کنند و پرندگان مهاجر در فصل سرد به این جزیره می‌آیند. این جزیره بسیار بکر است و ساختار اکوسیستم منطقه به خاطر پناهگاه گونه‌های جانوری بودن، اهمیت فراوان دارد.
منبع عکس: safarmarket.com
جزیره مینو با مساحت حدود هشت کیلومتر مربع و ارتفاع ۱۰ متر از سطح دریا بین دو شهر آبادان و خرمشهر و در ۱۰ کیلومتری بندر خرمشهر واقع شده است. جزیره مینو دورترین جزیره از مرکز خلیج فارس است. دو شاخه «اروند‌رود» این جزیره را در بر می‌گیرد.
«مینوشهر»، شهر کوچک این جزیره، بزرگترین آبادی آن محسوب می‌شود و ۱۲۰۰۰ نفر جمعیت دارد. بیشتر مردم این جزیره به کشاورزی و دامداری مشغول هستند. پنج نهر معروف در جزیره مینو جریان دارد. سیستم آبیاری در این جزیره بدون نیاز به تجهیزات فنی و تلمبه است. پدیده کشند، به‌صورت کاملا طبیعی آبیاری را انجام می‌دهد.
جزیره مینو مملو از درختان نخل است. پوشش گیاهی و نیزارهای انبوه این جزیره اکوسیستمی مناسب برای اقامت پرندگان مهاجر و حیوانات وحشی ایجاد می‌کند.
بسیاری از ساکنان جزیره مینو از اعراب هستند و زبان متداول در جزیره زبان عربی است. این جزیره محل تفرج و تفریح برای مردم شهرهای آبادان و خرمشهر محسوب می‌شود. از آبادان کمتر از نیم ساعت و از خرمشهر کمتر از ۱۵ دقیقه مسیر رسیدن به جزیره مینو است. تنها راه دسترسی به این جزیره پلی در ضلع جنوبی رودخانه «جرف» است.
مضیف در جزیره مینو، منبع عکس: seeiran.ir
برای اقامت در جزیره مینو چند «مضیف» وجود دارد. مضیف اقامتگاه سنتی اعراب جزیره است و از نی ساخته می‌شود که با توجه به موقعیت طبیعی منطقه مناسب‌ترین ابزار ساخت کلبه برای آب و هوای جزیره است. رستوران‌ها و چای‌خانه‌های سنتی فراوانی در مضیف‌ها ساخته شده‌اند. غذاهای متداول این منطقه، خوراک‌های خوش عطر و بوی عربی هستند که چشیدن طعم آن‌ها برای گردشگران جذابیت فراوان دارد.
منبع عکس: fa.tripyar.com
خور به‌معنای دریای داخل شده به خشکی است. در حقیقت محدوده‌ای نیمه بسته، که با دریای آزاد ارتباط دارد. نام موسی هم از ناخدایی پرآوازه در گذشته در این منطقه گرفته شده است. خورموسی مثلثی شکل است و در انتهایی‌ترین نقطه در شمال غربی خلیج فارس قرار دارد و از شمال به بندر ماه‌شهر، سربندر و بندر امام خمینی می‌رسد.
خور موسی به جهت موقعیت راهبردی ویژه است و از نظر موقعیت جغرافیای طبیعی، ظرفیت‌های گردشگری بالایی دارد. عمق آبهای اطراف این کانال عریض و طویل بین ۲۰ تا ۵۰ متر است و در عمیق‌ترین نقطه به ۷۳ متر می‌رسد و همچنین پهنای دهانه آن بین ۳۷ تا ۴۰ متر است. عمق زیاد آب و قطر مناسب دهانه کانال خور، موقعیت مناسبی برای تردد کشتی‌های مسیر بندر امام خمینی، ایجاد می‌کند.
در دهانه خور سه جزیره به نام‌های «دارا»، «قبر ناخدا» و «بونه» وجود دارند. داخل خور جزیره‌های زیادی پوشیده از گل ولای و باتلاقی وجود دارند که مسکونی نیستند و به برخی امکان تردد نیست.
اطراف جزیره‌ها منابع عظیم نفت نهفته است که اکتشاف و استخراج نفت و تردد نفتکش‌ها در منطقه و نزدیکی به منطقه ویژه اقتصادی پالایشگاه بندر ماه‌شهر، در کنار شاه‌راه ارتباطی بندر امام خمینی بودن، اهمیت خور موسی را دوچندان می‌کند؛ گرچه فعالیت صنایع در این محدوده، آلودگی‌های محیطی فراوان ایجاد کرده است. در حال حاضر خور موسی یکی از آلوده‌ترین نقاط خلیج فارس است.
منبع عکس: iribnews.ir
گونه‌های متنوع جانوری در خور موسی زندگی می‌کنند که به گردشگری در منطقه رونق بخشیده‌اند. دلفین‌های گوژپشت، فلامینگوها و پرستوهای دریایی از نمونه جانوران منطقه هستند. آبهای اطراف خور، محل تخم‌ریزی میگوها است. انواع غذاهای دریایی در این محدوده که محصول تنوع آبزیان هستند، طبخ می‌شود.
برای گشت‌وگذار در خور موسی و رفتن به جزیره‌های آن به بندر ماه‌شهر بروید و به کمک تورهای محلی یک روزه از بازدید و گردش در خور موسی لذت ببرید.
این منطقه تحت کنترل سازمان حفاظت محیط زیست است و به‌خصوص در ایام نوروز و تعطیلی‌ها، کشتی‌های تفریحی خورپیما، گردشگران را به گردش و تفرج در منطقه می‌برد. بهترین زمان برای سفر به این خطه، اسفند ماه و زمان مهاجرت دسته‌های پرندگان مهاجر به خور موسی است.
منبع عکس: khoorna.com
جزیره کوچک قبر ناخدا، با مساحت پنج کیلومتر مربع، در دهانه خور موسی قرار گرفته است و از شرق به خور موسی و از غرب به خور «غزلان» محدود می‌شود.
نام جزیره برگرفته از داستانی واقعی در گذشته مبنی بر مدفن دختر ناخدایی معروف در این جزیره، گرفته شده است. در حوالی جزیره قبر ناخدا به‌دلیل پدیده کشند در آبهای اطراف و رسوب رودخانه‌ای، چند جزیره کوچک و بزرگ از جمله «واسطه کوچک» و «واسطه بزرگ»، پدید آمده‌اند. قسمت‌های غربی و جنوبی جزیره کم عمق هستند و سطح جزیره پوشیده از گل و لای و صدف‌های آهکی است. در حاشیه این جزیره برآمدگی‌های صدفی به‌صورت نواری ممتد دیده می‌شود. پرستوهای دریایی در این جزیره پناه می‌گیرند و تخم‌گذاری می‌کنند.
برای بازدید از این جزیره و جزیره‌های اطراف، از بندر ماه‌شهر با قایق‌های خورپیما به این منطقه بروید. آرامگاه دختر ناخدا امروزه پر از گل و لای شده است و در دسترس نیست.
منبع عکس: khoorna.com
این جزیره کوچک در جوار جزیره‌های دارا و قبر ناخدا در دهانه خور موسی و غرب «دماغه تنوب» قرار دارد. آب این جزیره بسیار گوارا است. از معروف‌ترین گونه پرندگان در آن می‌توان به «سلیم خرچنگ خور» اشاره کرد. در این جزیره نیز مانند دیگر جزایر بکر منطقه، پرستوهای دریایی تخم‌گذاری می‌کنند.
برای بازدید از این جزیره باید از طریق شناورهای خورپیما، از بندر ماه‌شهر راهی شوید و در خور موسی به این جزیره برسید.
منبع عکس: irandeserts.com
دارا جزیره کوچک دیگر در دهانه خور موسی است. در این جزیره نیز، پرستوهای دریایی آرام می‌گیرند. جزیره دارا آب شیرین ندارد.
راه دسترسی به این جزیره مانند جزیره‌های بونه و قبر ناخدا به‌وسیله کشتی‌های تفریحی خورپیما و از بندر ماه‌شهر است.
منبع عکس: irna.ir
جزیره خارک یا خارگ با مساحت ۲۰ کیلومتر مربع، در ۳۸ کیلومتری ساحل بندر گناوه و ۴۶ کیلومتری غرب بندر بوشهر، در ارتفاع سه متر از دریا قرار دارد. این جزیره طاقدیسی ملایم با شیب کم است. در قسمت غربی خارک چهار کوه با نام‌های «تخت»، «لشکری»، «دیده‌بان» و «گردن اشتر» قرار دارند. در گذشته کوه دیده‌بان جایگاه فانوس دریایی در جزیره بوده است.
جزیره خارک بزرگترین جزیره در غرب خلیج فارس است و به‌لحاظ راهبردی و تاریخی ویژگی‌های برجسته‌ای دارد. این جزیره یکی از مهم‌ترین پایانه‌های صادرات نفت جهان محسوب می‌شود. بیشتر خاک این جزیره مورد بهره‌برداری شرکت ملی نفتکش است.
در سنگ نوشته‌ای تاریخی در خارک نام خلیج فارس ثبت شده است. خارک دیدنی‌ها و اماکن تاریخی زیادی دارد که می‌توان به مواردی مانند قلعه هندی‌ها، گورستان اسلامی و دخمه‌های آن اشاره کرد.
دسترسی به این جزیره برای غیر ساکنان آن، تنها با مجوز دولتی و از طریق بندر گناوه و بندر بوشهر صورت می‌گیرد.
منبع عکس: anahitatours.ir
این جزیره کوچک در پنج کیلومتری جزیره خارک واقع شده است و هنوز تاسیساتی مانند اسکله و ساختمان‌هایی از زمان حضور نظامیان در جزیره در زمان جنگ ایران و عراق، در جزیره باقی مانده است. این جزیره به سبب ویژگی‌های زیست محیطی و پدیده‌های طبیعی ارزشمند، با عنوان «اثر طبیعی ملی جزیره خارکو»، به ثبت رسیده است. جزیره خارکو در مسیر آبی بین بندر گناوه تا جزیره خارک قرار دارد.
منبع عکس: sahebnews.ir
فارسی با مساحت هفت و نیم کیلومتر مربع در قسمت مرکزی خلیج فارس قرار دارد و نزدیک‌ترین جزیره به «خلیج عربی» است. این جزیره به‌دلیل قرار گرفتن در مرز آبی ایران و عربستان و حضور تاسیسات نفتی در جزیره موقعیت کاربردی حساسی دارد. کنترل مسیر تردد کشتی‌ها به غرب و جنوب غربی خلیج فارس از طریق این جزیره است. اطراف جزیره فارسی را منابع نفت و گاز پوشانده‌اند.
وجود یک ایستگاه هواشناسی برای مخابره وضعیت جوی به تمام نفتکش‌ها بر اهمیت جزیره فارسی افزوده است.
گونه‌های خاصی از حشرات و بندپایان در جزیره به‌دلایل علمی، ناشناس باقی مانده‌اند. امکان تردد به جزیره جز برای نظامیان میسر نیست.
منبع عکس: tasnimnews.com
در شمال بندر بوشهر، در انتهای «تالاب حله»، جزیره شیف قرار دارد. به هم پیوستن رودخانه‌های «شاپور» و «دالکی»، تالاب حله را پدید آورده‌اند. این جزیره در ۶ کیلومتری شمال بندر بوشهر است. روستای شیف با ۳۷۰۰ نفر جمعیت در این جزیره قرار دارد. مردم این روستا به زبان عربی با لهجه‌ای خاص صحبت می‌کنند. شیف در گذشته به «شیخ سعد» به‌دلیل وجود مزار ایرانی جنگجویی به همین نام، معروف بود و بندر حمل و نقل کالاهای وارداتی و صادراتی در این جزیره وجود داشت. این جزیره کم ارتفاع و معمولا آب گرفته است. شیف از طریق جاده، راه خشکی به بندر بوشهر دارد.
منبع عکس: safarson.com
این جزیره خالی از سکنه حدود ۱۵ کیلومتر مربع مساحت دارد. عباسک در جوار جزیره نگین و بین جزیره شیف و بندر بوشهر قرار دارد. زمین این جزیره ماسه‌ای است و به‌دلیل پهنه گل‌آلودش مناسب کشاورزی نیست. در سال‌های اخیر به گسترش امکانات، برای توسعه گردشگری، توجه ویژه‌ای شده و در راستای آن موزه بزرگ خلیج فارس و دهکده گردشگری، در حال ساخت است. بندر بوشهر مسیر دسترسی مناسبی به این جزیره دارد.
منبع عکس: henza-co.com
این جزیره کوچک در خلیج فارس، ۳۰ هکتار مساحت دارد، اما به‌دلیل قرار گرفتن حوضچه‌های مناسب کشتیرانی در اطرافش، موقعیت راهبردی ویژه‌ای دارد. امکان دسترسی به بزرگراه بوشهر-برازجان از این جزیره وجود دارد. این جزیره دارای اسکله بارگیری است و تنها ۲۸ کیلومتر با بندر بوشهر فاصله دارد.
جزیره نگین در جوار جزیره عباسک و روبه‌روی جزیره شیف، قرار گرفته است.
منبع عکس: safarzon.com
این جزیره در برابر کرانه‌های جنوبی «بندر ریگ»، قرار گرفته است. میرمهنا نام خود را از سرداری قدیمی و مربوط به دوران کریم خان زند دارد. درختان انگور و انجیر این جزیره قدمتی طولانی دارند و درخت کنار تنومندی در میان جزیره، معروف به «کنار میرمهنا»، از جاذبه‌های طبیعی این جزیره است. همچنین بنایی گنبدی شکل موسوم به قدمگاه امیرالمومنین، در این جزیره قدمتی تاریخی دارد.
بندر ریگ در ۱۰۸ کیلومتری شمال غربی بوشهر و ۹۲ کیلومتری جنوب شرقی بندر دیلم واقع شده است.
منبع عکس: irna.ir
جزیره نخیلو در منطقه «برد خون» در شهرستان «دیر» قرار دارد. نخیلو به جزیره ام الکرم نزدیک است. صدف‌ها و مرجان‌ها، این جزیره ۶۰ هکتاری و بیضی شکل با ارتفاع یک و نیم متر از سطح دریا را پوشانده‌اند. جزیره نخیلو از نادرترین نقاط جهان در زادآوری گونه‌های مختلف پرندگان و لاک‌پشت‌ها به شمار می‌آید. از معروف‌ترین گونه‌های پرنده جزیره می‌توان پرستوهای دریایی پشت تیره، پرستوهای کاکلی بزرگ و کوچک، مرغ خرچنگ‌خوار و چکاوک کاکلی را نام برد.
منطقه برد خون حدود ۱۴۰ متر با بندر بوشهر فاصله دارد و جزایر غیرمسکونی با جاذبه‌های طبیعی بالا را در خود جای داده است. با رفتن به روستای برد خون می‌توانید از این جزایر زیبا دیدن کنید.
منبع عکس: irandesert.com
این جزیره کوچک با مساحت چهار کیلومتر مربع، در هشت کیلومتری غرب روستای برد خون و چهار کیلومتری ساحل قرار دارد. این جزیره از بقایای صدف‌ها و با منشا رسوبی به وجود آمده است. ارتفاع آن از سطح دریا تنها به یک متر می‌رسد.
ام‌سیله یا خان، زیستگاه پرندگانی مانند پرستوهای دریایی کاکلی، گیلانشاه معمولی، سلیم و فلامینگو است.
منبع عکس: salas.ir
جزیره شیخ کرامه در نزدیکی سواحل بوشهر، به‌دلیل وجود درختان حرا در ساحل روبه‌روی آن، در میان محلیان به «گرم»، معروف است. این جزیره خالی از سکنه در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و یک و نیم کیلومتری برد خون قرار دارد. شیخ کرامه با هشت کیلومتر فاصله تا جزیره نخیلو، کاملا به آن مشرف است. این جزیره در مدخل و میان خلیج تهمادون و شمال شرقی جزیره تهمادون قرار دارد. این جزیره به‌عنوان پایگاه صیادی ماهیگیران منطقه شناخته می‌شود.
شکل ظاهری ام الکرم شبیه قوس نیم‌دایره‌ای و کمانی‌شکل است. در ساحل مدور آن بقایای صدف‌ها دیده می‌شوند. آب و هوای این جزیره بسیار گرم و مرطوب است.
منبع عکس: naznews.com
جزیره‌ای کوچک در منطقه برد خون است و در جوار جزیره نخیلو و روبه‌روی تهمادون قرار دارد. این جزیره در نقطه دورتری به نسبت سایر جزایر منطقه برد خون قرار گرفته است.
این منطقه نیز زیستگاه گونه‌های مختلف از پرندگان دریایی است.
منبع عکس: anobanini.net
جزیره مطاف در ناحیه بردخون از شهرستان دیر قرار دارد. این توده ماسه‌ای، در زمان بالا آمدن آب، زیر آب می‌رود و زمان فرونشست آب، آشکار می‌شود. به‌دلیل عمق کم در اطراف، جزیره موج‌های فراوان دارد. در زمان طوفان و برای دریانوردان ناآشنا به این منطقه، امکان به گل نشستن قایق‌های ماهی‌گیری وجود دارد.
منبع عکس: anobanini.net
این جزیره مستطیل شکل، در ۱۳ کیلومتری منطقه برد خون و به موازات ساحل قرار گرفته است. در قسمت شمالی، این جزیره تنها ۱۵۰ متر با ساحل فاصله دارد. تهمادون یا تهمادو بر اثر فشارهای رسوبی به وجود آمده است. گونه غالب گیاهی در این منطقه درختچه‌های «تهما» و نوعی بوته شور خوراکی به نام «منگک» هستند.
روستای برد خون در فاصله دو ساعتی بندر بوشهر قرار دارد. جزیره‌های واقع در برد خون سکنه ندارند و بارزترین خصوصیات این جزایر، زیستگاه پرندگان و حیوانات دریایی بودنشان است.
منبع عکس: home.mehromah.ir
جزیره چراغی در دو کیلومتری جنوب شرقی جزیره تهمادون، در ناحیه بردخون شهرستان دیر قرار دارد. پرستوهای مهاجر و لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی در این جزیره تخم‌گذاری می‌کنند.
استان‌های جنوبی ایران به‌دلیل قرار گرفتن در منطقه فوق حاره‌ای و نزدیکی خط استوا، آب و هوایی گرم و شرجی بالا دارند. تحمل شرایط آب و هوایی برای غیر بومیان و گردشگران منطقه در بعضی زمان‌های سال ممکن نیست. تنوع آب و هوایی در این جزایر بالا نیست و تنها بازه کوتاهی از سال در نیمه دوم، هوا متعادل و مناسب برای سفر به این منطقه می‌شود. ماه اسفند بهترین زمان برای سفر به این جزایر است.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها