برج گنبد قابوس، بلندترین برج آجری ایران (+عکس)

عکس برج گنبد قابوس

برج گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است که در شهر گنبد کاووس، شمال کشور ایران در استان گلستان قرار دارد. بلندترین برج آجری ایران در طول سال من جمله نوروز رکوردار جذب گردشگر بوده و شمار زيادي از علاقمندان به میراث تاریخی و فرهنگی را بخود جذب نموده است.

داخل برج گنبد قابوس

برج گنبد قابوس کجاست؟
برج گنبد قابوس بنایی تاریخی که در شهر گنبد کاووس، در سه کیلومتری شهر قدیم جرجان در استان گلستان قرار دارد. برج گنبد قابوس بنایی تاریخی از سده چهارم هجری است. این بنا که بلندترین برج تمام آجری دنیا به شمار می آید بر فراز تپه ای خاکی که نزدیک به پانزده متر از زمین بلندتر است قرار دارد. سازه گنبد قابوس که به نام« میل گنبد» هم شناخته میشود.

متن کتیبه برج گنبد قابوس

معماری برج گنبد قابوس:
این بنای شکوهمند بر روی تپه ای ساخته شده است که نزدیک 15متر از زمین اطراف آن بلندي دارد و ساختمان آن از سه بخش پی، بدنه و گنبد تشکیل شده که روی هم رفته 55 متر ارتفاع دارند.

گنبد قابوس حاوی دو بخش پی یا پای بست بنا و بدنه و گنبد مخروطی میباشد. بدنه گرد بیرونی گنبد کاووس دارای ۱۰ ترک است این ترک ها که در سمت های آن و به فاصله های برابر از یکدیگر قرار دارند، از پای بست بنا شروع و تا زیر سقف گنبدی امتداد می یابد و بین این ترک ها با کوهه ای آجری پر شده است. بالای این ترک ها (به جز در ورودی) به میزان ۱٫۳۴ متر از یکدیگر فاصله دارند.

قطر درونی گنبد به بلندای ۹ متر و ۷۰ سانتیمتر و قطر آن از کف ترک ها به بلندای ۱۴ متر و ۶۶ سانتیمتر و بلندای قطر آن از بالای ترک ها یا به گفته ای قطر پای بست آن ۱۷ متر و ۶ سانتیمتر است.

گنبد برج قابوس به صورت تک پوششی است. بناهای این منطقه آب و هوایی از جمله برج قابوس دارای سقف شیب دار است تا ریزش های جوی در روی سقف آن ها باقی نماند و همچنین شیب تند این گنبد مخروطی سبب می شود تا پرنده ها نتوانند بر روی آن بنشینند. و مانع از صدمه زدن آن ها می شود.

در درون این پی، فضایی گرد، مثل یک سرداب موجود است که در گذشته تا ارتفاع زيادي، آجر در آن کار شده بود، ولی اشخاص سودجو برای پیدا کردن گنج داخل آن، آن را کنده اند و اکنون کف اصلی سرداب از بین رفته است.

برج گنبد قابوس

هدف از ساخت برج گنبد قابوس:
در مورد این که هدف اولیه ساخت بنا چه بوده است، نظریه های گوناگونی وجود دارد :محتمل ترین انگيزه ساخت چنين بنایی می توانسته مکانی برای آرامگاه بانی آن قابوس ابن وشمگیر باشد که البته در طی کاوش های متعدد کالبد قابوس بن وشمگیر هیچوقت پیدا نشد و نظریاتی موجود است که جسم قابوس ابن وشمگیر در یک تابوت شیشه ای از سقف برج آویزان بوده و روزنه ای که در قسمت شرق برج قرار دارد، بخاطر این بوده که کالبد قابوس ابن وشمگیر بتواند نخستین پرتوهای نورخورشید را دریافت کند.

همچنين بعید نیست که تنها هدف از ساخت چنين بنای باشکوه و معظمی نمایش قدرت و هنر، که یادآور شکوه و جلال دوره سلطنت بانی آن است، باشد، چراکه شاهان بزرگ، پیوسته در پی باقی گذاشتن نامی جاودانه از خویش بوده اند.

تصاویری از برج گنبد قابوس

 
متن كتیبه ها:
بسم الله الرحمن الرحیم
بنام خداوند بخشیده مهربان

هذ القصر المعالی
این است كاخ عالی

الاصیر شمس المعالی
امیر شمس معالی

الاصیر ابن الاصیر
امیر سپر امیر

قابوس ابن وشمگیر
قابوس فرزند وشمگیر

امر به نبائه فی حیاتی
فرمان داد به بنای آن در زندگی خویش

سنه سبع و تمسین و ثلثماته قمریه
سال سیصد و نود و هفت قمری

سنه خمس و سیعین و ثلثماته
سال سیصد و هفتاد و پنج شمسی

گردآوری: بخش گردشگری