یک یافته جدید علمی نشان میدهد اگرچه پیش از این تصور میشد که فقط دلفینها و نهنگها قادر با صحبت کردن هستند، اما ماهیها نیز از میلیونها سال پیش قادر به انجام چنین کاری هستند.
فرارو: اینکه دلفینها و یا نهنگها میتوانند اصواتی تولید کنند که آنها را قادر میسازد با یکدیگر حرف بزنند، موضوعی است که احتمالاً بسیاری از ما به آن آگاه هستیم، ولی اکنون یک مطالعه جدید علمی مدعی است که این توانایی در ماهیها نیز وجود دارد و در واقع این جانوران آبزی ۱۵۵ میلیون سال است که از چنین قابلیتی بهره میبرند.
بسیاری از اجسام و جانداران موجود در سیاره ما میتوانند از خود صداهایی تولید کنند که گاه برای ما شگفت انگیز است. اما شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید ماهیها نیز جزو جاندارانی هستند که تولید صدا میکنند و از این تولید صدا برای صحبت کردن با یکدیگر بهره میبرند. آرون رایس، بومشناس دانشگاه کرنل، میگوید؛ ما مدتهاست که میدانیم برخی از ماهیها صدا تولید میکنند، اما صدای ماهی همیشه بهعنوان چیز عجیب و غریب و البته نادر تلقی میشد.
رایس توضیح میدهد که احتمالاً فرض بر این بود که ماهیها عمدتاً به وسایل ارتباطی دیگر، از سیگنالهای رنگی و زبان بدن گرفته تا الکتریسیته متکی هستند. اما اکتشافات اخیر نشان داده است که ماهیها نیز مانند بسیاری از جانداران دیگر دارای گروههای پر سر و صدا و کم صدا هستند. اندرو باس، عصبشناس تکاملی دانشگاه کرنل و همکار رایس در این مطالعه جدید نیز میگوید: «نادیده گرفته شدن موضوع صدای ماهیها احتمالاً به این دلیل است که این صداها به راحتی شنیده یا دیده نمیشوند، و علم ارتباطات صوتی زیر آب عمدتاً بر نهنگها و دلفینها متمرکز شده است. اما ماهیها هم صدا دارند و اتفاقاً برخی از آنها واقعا پر سروصدا هستند.»
رایس و همکارانش با بررسی سوابق توصیفات تشریحی، صداهای ضبطشده و حسابهای صوتی، چندین ویژگی فیزیولوژیکی را شناسایی کردند که به گروه ماهیهای Actinopterygii اجازه میدهد این صداها را بدون تارهای صوتی ایجاد کنند. این گروه شامل بیش از ۳۴۰۰۰ گونه زنده در حال حاضر است. رایس در گفتگو با وبسایت Syfy Wire توضیح میدهد که «آنها میتوانند دندانهایشان را به هم بفشارند یا صدای حرکت در آب ایجاد کنند، و ما تعدادی ویژگی را در ماهیها میبینیم که در شکل دادن این صداها دخیل هستند. احتمالاً رایجترین سازگاری، عضلات مرتبط با مثانه شنا هستند. برای مثال، ماهیچههای مثانه شنای وزغ ماهی سریعترین ماهیچههای اسکلتی مهره داران است که منقبض میشوند و سازگاریهایی با عملکرد بالا ایجاد میکند.»
این دانشمندان میگویند از ۱۷۵ خانواده ماهی، دو سوم آنها احتمالاً با صدا ارتباط برقرار میکنند. تجزیه و تحلیل نشان میدهد که این ارتباطات صوتی ممکن است به طور مستقل حداقل ۳۳ بار در ماهیها تکامل یافته باشد که این امر نیز نشان میدهد که این نوع ارتباط برای آنها بسیار مهم بوده است. علاوه بر این، گفته میشود که زبان ویژه ماهیها در حدود ۱۵۵ میلیون سال پیش ظاهر شد. به طور جالب توجهی این تاریخگذاری تقریباً در همان زمانی است که شواهد نشان میدهد حیوانات خشکی دارای ستون فقرات برای اولین بار توانسته اند صداهایی را ادا کنند؛ حیواناتی که ما در نهایت از آنها تکامل یافته ایم.
این تیم در مقاله خود نوشت: «نتایج ما قویاً از این فرضیه که رفتار سونایفرنگ (تولید صدا) بسیار قدیمی است، حمایت میکند.» این یافتهها با هم، فشار «انتخاب قوی» را نشان میدهد که به نفع تکامل این گروه در میان دودمان مهرهداران است. همچنین این یافتهها نشان میدهد برخی از گروههای ماهی پرحرفتر از گروههای دیگر بودند که وزغماهی و گربهماهی در میان پرحرفترین گروهها بودند. با این حال، رایس و تیم هشدار میدهند که تجزیه و تحلیل آنها فقط به وجود برخی ماهیهایی که تولید صدا میکنند اشاره دارد و اینکه برخی گروه ماهیها در این فهرست قرار نمیگیرند به این معنا نیست که آنها قادر به تولید صدا نیستند، بلکه بدان معناست که ما هنوز قادر به شنیدن این صداها نیستیم.
دانشمندان همچنین در مورد محتوای صحبتهای ماهیها میگویند که احتمالاً این صداها برای تعاملاتی همچون غذا، هشدارهای خطر، رخدادهای اجتماعی (از جمله قلمرو زندگی) و البته رابطه جنسی مورد استفاده قرار میگیرد. برخی از محققان حتی سعی کردهاند تا این صداها را رمز گشایی کنند تا محتوای دقیق این صحبتها را شناسایی کنند. رایس در این خصوص میگوید: «ماهیها همه کار میکنند، آنها هوا را تنفس میکنند، پرواز میکنند و هر چیزی را میخورند، بنابراین برای من تعجب آور نیست که آنها با هم حرف هم بزنند.» نتایج این تحقیق در Ichthyology & Herpetology منتشر شده است.
پاسخ ها