خلوص نیت چگونه است؟

خلوص نیت به چه معناست؟

خلوص نیت چیست و احادیث مربوط به خلوط نیت

خلوص نیت به معنای خالص بودن نیت فقط برای رضای خدا باشد نه چیز دیگری. اخلاص در نیت و عمل، یک عامل مهم در رستگاری انسان می باشد، و راه را برای رسیدن به خداوند مهربان آسان می نماید.

معنای اخلاص یا خلوص نیت چیست؟

اخلاص به معنای پاک کردن نیّت از غیر خدا و انجام دادن عمل تنها برای خدا می باشد. تنها کاری برای خدا مورد قبول می باشد که برای رضای او باشد یا همان خلوص نیت باشد.

خدای تعالی در مورد اخلاص می فرماید:

«وَ ما اُمِرُوا اِلّا لِیَعبُدُوا اللهَ مُخلِصینَ لَهُ الدّینَ»

اخلاص در زبان فارسی به معنای ویژه ساختن و پاک کردن چیزی از چیز دیگر است که همراه آن و یا آمیخته با آن است ولی منظور از اخلاص در اینجا آن است که انسان هر چه را که می گوید و انجام می دهد با قصد تقرّب به درگاه الهی و خاص و خالص برای خداوند باشد، به گونه ای که هیچ غرض دنیوی و اُخروی با آن آمیخته نباشد.

«اَلا لِلّهِ الدّینُ الخالِصُ»

«ضد اخلاص» آن است که انسان غرض دیگری جز رضای خدا مانند حبّ مقام و مال و یا شهرت طلبی و یا طمع به ثواب آخرت و یا نجات از عذاب دوزخ داشته باشد و این ها همه «شرک» است.

اگر انسان به غیر از رضای خدا منظور دیگری داشته باشد و به مسائلی مانند اینکه برای مقام و مال و یا شهرت طلبی و یا طمع به ثواب آخرت و یا نجات از عذاب دوزخ توجه کند، شرک نموده و «ضد اخلاص» است.

فردی که در اعمال خود، رضای خداوند را در نظر بگیرد و فقط برای قرب الهی آن کار را انجام دهد، خلوص نیت داشته و خالص است.

توصیه هایی برای داشتن خلوص نیت

راه اخلاص در نیت چیست؟

اگر انسان هنگام عبادت هايش توجه داشته باشد كه در محضر خداست و خدای متعال ناظر او می باشد، با اخلاص بيشتری عبادت می کند و حضور قلب بيشتری در نماز بدست می آورد. ولی خجالت كشيدن از خدا بسيار خوب است و همين باعث می شود كه انسان در پنهان و آشكار گناه نكند يا كمتر گناه كند. خجالت کشیدن از خدا، يک فضيلت است كه بايد آن را تقويت كرد. برای دوری از گناه بايد ترس از خدا را در خود تقويت كنيد. آيات و روايات مربوط به عذاب الهی و خشم خدا به گناهكاران را بخوانيد تا ترس از خدا شديد شود و باعث دور شدن از گناهان گردد.

احساس نزديكی به خدا نيز بسيار حالت خوبی است كه بايد همراه با صداقت و تقوا باشد؛ زيرا تقرب حقيقی به خدا در پرتو اطاعت كامل و ترک محرمات بدست می آید و اگر انسان با ادامه گناه باز احساس قرب الهی كند، ممكن است از مكرهای شيطان باشد و سبب سقوط و يا حداقل ركود انسان شود. برای ارتقای تدريجی خلوص، بايد پيوسته در حال مراقبه باشيد.

پس شرط این که انسان به اخلاص برسد این است که عبد شود و نشانه عبدشدن در همین عبادت های ظاهری است.

احادیثی برای خلوص نیت

چند حدیث از ائمه در مورد خلوص نیت :

پیامبر اکرم (ص) فرمودند :

أخلِص قَلبَكَ یَكفیكَ القلیلُ مِنَ العَمَلِ.

تو نیت را خالص کن، عملِ کم هم تو را کفایت می کند. (بحار، ج ٧٠، ص ١٧٥)

از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است :

إنَّ الله لایَقبَلُ عَمَلاً فیهِ مِثقالُ ذَرَّةٍ مِن ریاءٍ.

خداوند عملی که یک ذره ریا در آن باشد قبول نمی کند. (عدّة‌الدّاعی، ص 214)

حضرت فاطمه‌ (س) درباره ی خلوص نیت فرمودند :

مَنْ أصعَدَ اِلَی اللهِ خالِصَ عبادَتِة أَهبَطَ اللهُ اِلَیهِ أفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ.

کسی که عبادت خود را برای خدا خالصانه و بی‌شائبه کند خداوند (نیز) بهترین مصلحتش را نصیب او می‌نماید. (بحار، ج 70، ص 249)

امام علی (ع) فرمودند :

اَلْعَمَلُ کُلُه هَباءٌ الّا ما اُخْلِصَ فیه؛

همة اعمال انسان بر باد فنا می‌رود جز آن عمل خالصی که برای خدا باشد. (فهرست غرر، ص 92)

امیرالمؤمنین علی (ع) فرمودند :

اَلعِبادَةُ الخالصةُ أَن لایَرجُوَ الرَّجُلُ اِلاّ رَبَّه وَ لایَخافَ اِلاّذَنبَه.

عبادت ناب و خالصانه آن است که شخص امیدی به جز خدای خود نداشته باشد و جز از گناه خود از أحدی نهراسد. (فهرست غرر، ص 229)

امام محمدباقر (ع) می فرمایند :

لَو أنَّ عبداً عَمِل عَملاً یَطُلبُ بِه وَجهَ اللهِ والدّارَ الآخِرَةِ و أَدخَل قلبَه رِضا أَحدِ الناس كان مشركاً!

اگر بنده‌ای برای رضای خدا و سرای آخرت عملی انجام دهد ولی در دلش خواهان خشنودی یک نفر از خلق‌الله باشد به خدا شرک آورده است! (وسائل، ج 1، ص 49)

امام جعفرصادق (ع) فرمودند :

اِیّاكَ وَالرِّیاءَ فاِنّه مَن عَمِلَ لِغَیرِ اللهِ وَكَلَهُ اللهُ اِلی مَن عَمِلَ لَه.

برحذر باش و از ریاکاری بپرهیز. هر کس که عملش برای «غیر» خدا باشد خدا نیز او را به همان «غیر» که برایش عمل کرده واگذار خواهد نمود. (جامع‌السعادات، ج 2، ص 373)

امام حسن عسكری (ع) فرمودند :

لو جُعلَتِ الدُّنیا كُلُّها لُقمَةً واحدةً وَ لَقّمتُها مَن یعبُدُ اللهَ خالصاً لَرأَیتُ أَنّی مٌقَصِّرٌ فی حَقِّهِ!

اگر تمام دنیا (برایم) یک لقمه شود و آن را به خوردِ کسی بدهم که خدا را با اخلاص عبادت می‌کند باز در نظرم در حق او کوتاهی‌ کرده‌ام! (بحار، ج 70، ص 245)

گردآوری: بخش مذهبی