معرفی انواع صنایع دستی گیلان

انواع صنایع دستی گیلان

آشنایی با صنایع دستی گیلان 

خرید سوغاتی همواره یکی از جذاب ترین بخش های گردشگری است؛ استان گیلان نیز همواره میزبان گردشگران بسیاری بوده است و صنایع دستی متنوعی دارد که همگی بیانگر فرهنگ آن منطقه هستند. در ادامه جهت آشنایی کامل با صنایع دستی گیلان و سوغاتی های این استان همراه ما باشید.

درباره استان گیلان

گیلان استانی همجوار با آب های دریای خزر است که علاوه بر جاذبه های تاریخی، طبیعت زیبا و غذاهای سنتی، صنایع دستی متنوعی هم دارد که توجه گردشگران را به خود جلب می کند.

تمامی شهر های این استان از جمله رشت، لاهیجان، آستانه اشرفیه، املش، انزلی و... صنایع دستی مخصوص خود را دارند. شهر های رشت و آستانه اشرفیه از جمله مهم ترین شهر هایی هستند که به دلیل حضور توریست های بسیار صنایع دستی رونق بیشتری در آنها داشته است.

معرفی صنایع دستی گیلان

همانطور که متوجه شدید این استان شهر های زیادی دارد که تولید صنایع دستی در تمامی آنها رایج است. پیشینه تاریخی و شرایط محیطی مناسب باعث شده است صنایع دستی متنوعی که کاملا بومی و بیانگر تاریخ و هنر این منطقه هستند در گیلان تولید شوند.

به طور کلی می توان صنایع دستی این استان شامل مواردی چون کار با چوب، انواع بافندگی، تولید لباس های محلی، سفالگری و... هستند که در ادامه به طور جزئی تر معرفی می شوند.

• حصیر بافی

انواع حصیر بافی در گیلان

یکی از مهم ترین صنایع دستی استان گیلان به شمار می رود که بیشتر توسط بانوان در بندر انزلی، آب کنار و غازیان تولید می شود. انواع سبد ها، زیر انداز، آبکش، زیر داغی و... از محصولات این صنعت بومی هستند.

زیر انداز های حصیری به عنوان کفپوش یا روی دیوار های خانه اهالی این منطقه با آب و هوای مرطوب و معماری خانه ها هماهنگی خاصی دارد و جلوه ای زیبا به خانه هایشان می بخشد. 

• بامبو بافی

بامبو نوعی خیزران است که در زمین های مردابی و پر آب به وجود نمی آید. این کلمه چینی است و حضور این صنعت را می توان از زمان رواج کشت چای به دلیل پیوستگی غیر مستقیم آنها دانست.

نی های بامبو خاصیت ارتجاعی و شکل پذیری بالایی دارند که به همین دلیل مورد توجه صنعت گران قرار گرفته است. هنرمندان در این زمینه با استفاده از نی بامبو محصولات متنوع بسیاری تولید می کنند که زیبایی و ظرافت خاصی دارد.

شهر لاهیجان و مناطق اطراف آن، مخصوصا روستای لیاستان مرکز اصلی تولید و بافت محصولات با بامبو هستند.

• قلاب دوزی یا رشتی دوزی

رشتی دوزی هنر اصیل گیلانی

رشتی دوزی که نام معروف قلاب دوزی های تولید شده در رشت می باشد هنر اصیل زنان این شهر در استان گیلان می باشد. هنر رشتی دوزی از قدیمی ترین و اصیل ترین صنایع دستی گیلان است که شامل تزئین پارچه های ارزشمند ضخیم با استفاده از رودوزی می باشد. بدین ترتیب نقش های بسیار زیبایی با استفاده از نخ ابریشم بر روی پارچه ها به وسیله قلاب خلق می شوند.

• چادر شب بافی

از جمله صنایع دستی ای که در بسیاری از شهر ها و روستاهای گیلان یافت می شود چادر شب می باشد که پارچه ای 2×2 متری است. چادر شب در گذشته از جنس ابریشم خالص بافته می شد اما امروزه ممکن است از الیاف پشم و نخ مصنوعی هم استفاده کنند که بر روی نوعی دستگاه چوبی به نام پاچال بافته می شود.

رنگ و طرح هایی که برای چادر شب استفاده می شود همیشه باعث جذب نظر دیگران می شود و سوغاتی خوبی از شهر رشت می باشد.

• دست بافته های پشمی

دست بافته های گیلان از صنایع دستی پرکاربرد

پشم بافی، نساجی و شال بافی یک هنر قدیمی و صنعتی بومی در استان گیلان به شمار می رود که در مناطقی همچون ماسوله به دلیل رونق دامداری رایج است. پشم تولید شده در گیلان کیفیت مطلوبی دارد و پس از چیده شدن با دستگاه های ریسندگی تبدیل به نخ می شود تا افراد بتوانند از آن برای تولید انواع دست کش، شال گردن و.. از جنس پشم استفاده کنند.

• گلیم بافی

گلیم یکی از صنایع دستی است که تقریبا در تمامی مناطق ایران وجود دارد. در استان گیلان نیز بافندگانی حضور دارند که با توجه به فرهنگ و تاریخچه خود طرح های متفاوتی را با الیاف گوناگون خلق می کنند. گلیم ها معمولا توسط زنان تولید می شوند و عمدتا پشم و نخ پنبه مواد اولیه آنها را تشکیل می دهند.

• چموش دوزی

چموش دوزی از صنایع دستی قدیمی گیلان

چموش که در زبان گیلکی چوموش نامیده می شود، یک پاپوش بدون پاشنه و هنر دست مردم این منطقه می باشد و از پوست دباغی شده گاو تولید می شود. جنس این پاپوش ها به طوری که است در سرما پاها را گرم کرده و در زمان های گرم باعث خنک شدن پا می شود.

همچنین در چموش دوزی از هیچ نوع چسب یا میخی استفاده نمی شود و کل روند کار با دوخت پیش می رود. منطقه فومن و شهر ماسوله اصلی ترین مرکز چموش دوزی در گیلان هستند.

• سفالگری گیلان

این هنر صنعت نیز قدمتی طولانی و پراکندگی جغرافیایی بسیار بالایی در ایران دارند. به همین ترتیب می توان افراد بسیاری در گیلان یافت که فعالیت شگفت آوری در سفالگری دارند.

استفاده از این هنر در گیلان نه تنها به ظروف غذا بلکه در معماری خانه های روستایی و سقف های شیروانی ها نیز کاربرد فراوانی دارد.

سفالگر های بسیاری در شهر های مختلف گیلان حضور دارند اما لنگرود، رودسر، سیاهکل، لاهیجان و... را می توان از اصلی ترین تولید کنندگان محصولات سفالی در این استان دانست.

• صنایع چوبی

یکی دیگر از مهم ترین محصولاتی که در سراسر استان گیلان تولید می شود صنایع چوبی است که شامل مواردی چون جعبه جواهرات، بازی شطرنج، بازی تخته، قلیان، صندوقچه و... هستند. وجود درختان بسیار در این منطقه باعث رواج صنایع چوبی بسیاری شده است.

• عروسک بافی

عروسک بافی در استان گیلان

عروسک های کاموایی یکی از دستبافت های فانتزی در استان گیلان، شهر ماسوله می باشد که معمولا توسط بانوان قلاب بافی می شوند و در حقیقت نماینده های کوچکی از مردان و زنان گیلک با پوشش سنتی هستند. گردشگران نیز از این عروسک ها به عنوان نماد و یادبودی از استان گیلان خریداری می کنند.

سخن پایانی

استان گیلان صنایع دستی متنوعی دارد که اکثر آنها کاملا بومی هستند و به دلیل حضور گردشگران فراوان رونق زیادی یافته اند. در این مقاله مهم ترین صنایع دستی که در شهر های مختلف این استان تولید می شوند معرفی شدند؛ بدین ترتیب می توانید با مراجعه به این شهر ها به راحتی سوغاتی مورد نظر خود را هم پیدا کنید.

گردآوری: بخش فرهنگ و هنر