رشد فردی چیست؟ تاثیرات رشد فردی

رشد فردی موضوعی مهم و مرتبط با بسیاری از بخش های زندگی است 

همه چیز درباره رشد فردی: پیش نیازها، مراحل و...

رشد فردی که با نام های دیگری مانند توسعه فردی یا ارتقای فردی و غیره نیز شناخته می شود در واقع یکی از اصلی ترین تمایلات درونی هر انسان است. پاسخ برای رشد فردی چیست در خود سوال وجود دارد؛ یعنی به صورت کلی و ساده رشد فردی مجموعه ای از رفتار هاست که باعث رشد، پیشرفت و افزایش کیفیت زندگی می شود. در ادامه جهت آشنایی با شاخه های اصلی، اهداف و نتیجه،‌ موانع مسیر و... همراه ما باشید.

رشد فردی چیست؟

رشد فردی موضوعی مهم و مرتبط با بسیاری از بخش های زندگی و از تمایل و خواسته های درونی تمامی انسان ها است. به عبارتی هر کسی با طرز تفکر خود سعی می کند بهترین کار را انجام دهد. ضروری ترین پیش نیاز رشد فردی این است که تمرکزتان را از روی دیگران برداشته و روی خود برای پیشرفت در زمینه های مختلف تمرکز کنید. همچنین در این مسیر باید بهانه گیری را با تلاش جایگزین کرده و محدودیت ها را با ایده جبران کنید.

امروزه افراد بسیاری از اهمیت این موضوع استفاده کرده و با اضافه کردن موضوعاتی مانند جملات انگیزشی زرد، نگاه به رشد فردی به عنوان علم و... به نشر یا فروش محتوا در قالب های متفاوتی می پردازند. این درحالی است که رشد فردی جزء اهداف اصلی تمامی ماست و پا گذاشتن در این مسیر ممکن است برای هر شخص متفاوت باشد.

در حقیقت برای موضوعاتی مانند رشد فردی چهار چوب خاصی وجود ندارد. با این حال رشد فردی نیز شامل شاخه ها و مراحل مختلفی است و برخی عادت ها ممکن است برای عده ی زیادی مفید باشند. این بدین معنی است که در مسیر رشد فردی نیاز به مهارت هایی مانند خویشتن آگاهی، خودشناسی و تفکر دارید و باید آزمون و خطاهای بسیاری انجام دهید.

چیزی که از نمودار رشد فردی انتظار دارید و چیزی که احساس می شود

تاثیرات رشد فردی

تاثیرات رشد فردی شامل دو بخش میشوند؛ بخش اصلی تاثیرات رشد فردی بر روی زندگی شخص می باشد و با افزایش کیفیت زندگی، میزان رضایت فرد نیز بالاتر می رود. همچنین رشد فردی باعث می شود تا اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید و بیشتر به خود علاقه مند شوید، در تصمیم گیری های حساس و برخورد با مشکلات بهتر عمل کنید، چشم انداز بهتر و روشن تری از مسیر خود داشته باشید و چیزهای جدید یاد بگیرید. رشد فردی در بخش های بسیاری از زندگی کاربرد دارد و طبق هرم مازلو یا سلسله نیاز های انسان، خود شکوفایی (که در پی رشد فردی اتفاق می افتد) مهم ترین هدف انسان است.

- هرم مازلو

طبق این هرم رسیدن به مرحله خودشکوفایی و استفاده از تمامی پتانسل مراحلی دارد. به این ترتیب ما برای رشد فردی ابتدا باید نیازهای فیزیولوژیک خود (مانند آب و غذا، اکسیژن، سر پناه، خواب، نیازهای جنسی و...) را تامین کنیم.

پس از آن در مرحله دوم به امنیت نیاز داریم که شامل انواع مختلفی مانند امنیت جسمی، امنیت شغلی، بهداشتی و مالی و غیره می شود.

بخش سوم این هرم عشق و تعلق خاطر است که شامل ارتباط با دوستان، خانواده و فعالیت های اجتماعی می شود.

در قدم چهارم و پیش از رسیدن به مرحله خود شکوفایی،‌ باید به احساس رضایت از خود (عزت نفس، آزادی، اعتماد به نفس و...) دست یابیم.

راس این هرم نیز خود شکوفایی است که با رشد فردی اتفاق می افتد و در پی آن افراد می توانند با شناسایی نقاط قوت، ضعف و بهبود آنها از بیشترین پتانسیل خود استفاه کنند.

رشد فردی افراد در نتیجه باعث رشد جامعه می شود

همانطور که متوجه شدید بخشی از این نیازها مانند امنیت شغلی توسط جامعه تامین می شوند. همچنین بخش دوم تاثیرات رشد فردی نیز بر اجتماع هایی است که ما در آنها حضور داریم. این اجتماع ها از چندین فرد مختلف تشکیل شده اند و بدیهی است رشد هر فرد در نتیجه باعث پیشرفت جامعه نیز می شود.

شاخه ها و مراحل اصلی رشد فردی

رشد فردی موضوعی است که شامل بسیاری از بخش های زندگی می شود؛ اما اصول و مراحلی مشترک در همه بخش ها دارد که عبارتند از:

● خویشتن آگاهی

یکی از اولین و مهم ترین قدم ها در جهت رشد فردی خویشتن آگاهی است؛ این مورد با خود شناسی نیز متفاوت است و در واقع خویشتن آگاهی، قدرت شناخت افکار و توانایی مدیریت تفکر می باشد. بدین ترتیب می توانید ساعت هایی را که صرف فکر کردن درباره موضوعات غیر مهم و نا کارآمد می شوند مدیریت کرده و استفاده های بهتری از آن بکنید.

● خودشناسی

تعریف خود شناسی نیز بسیار ساده است؛ توانایی درک خود، خواسته ها و اهداف و... از جمله مهارت های مورد نیاز برای خود شناسی هستند. در صورتی که این مهارت را به خوبی یاد گرفته باشید می توانید به درستی خود را معرفی کرده،‌ افکارتان را بیان کنید و اهداف اصلی تان را بیابید. ارتباط خود شناسی با رشد فردی از نقطه «درحال حاضر کجا هستم» تا بخش «قصد دارم به کجا برسم» می باشد. هرچقدر درک عمیق تری از خود داشته باشید می توانید راحت تر اهداف طولانی مدت تان را پیدا کنید.

با انتخاب درست اهداف بلند مدت پله های ترقی را سریع تر طی کنید

● یادگیری

فرایند یادگیری اصلی ترین گام در مرحله رشد است. همچنین یادگیری در ابتدا ممکن است بسیار سخت و دشوار به نظر برسد یا حتی سال های بسیاری طول بکشد اما در صورتی که به آن پایبند نباشید احتمالا پیشرفت آنچنانی نداشته باشید. یادگیری در رشد شخصی می تواند شامل موارد بسیاری باشد که باعث بهتر شدن و پیشرفت در زندگی شخصی،‌ کسب و کار یا روابط و... می شود. 

امروزه یادگیری علم های مختلف از هر زمانی راحت تر شده است به طوری که بسیاری از دانشگاه ها و آموزشگاه ها روی به تدریس آنلاین آورده اند یا دسترسی به محتواهای متنوع در قالب های مختلف مانند ویدیو، محتوای صوتی (کتاب صوتی، پادکست و...)، کتاب های الکترونیک یا فروشگاه های آنلاین جهت خرید کتاب بیشتر شده اند.

همچنین بهتر است برای یادگیری مناسب ترین روش برای خود را پیدا کنید. برای مثال خواندن کتاب در اکثر افراد باعث درک عمیق تر می شود و وقت کافی برای فکر کردن روی هر جمله را دارید اما ممکن است به دلایل مختلفی نتوانید کتاب بخوانید، در این صورت گوش دادن به کتاب های صوتی گزینه مناسبی است.

● مدیریت

مدیریت یکی دیگر از شاخه های اصلی رشد فردی است و باید به خوبی از عهده مدیریت امور مختلف بربیاید. البته که با هر مقدار تجربه ای بازهم احتمال اشتباه وجود دارد،‌ در چنین مواردی به جای سرزنش خود از اشتباه تان درس بگیرید و از تکرار آن جلوگیری کنید. مدیریت زمان و مدیریت مالی به عنوان دو بخش مهم مورد توجه افراد بسیاری است که در زندگی شخصی و کسب و کار تاثیر بسزایی دارد.

● استفاده حداکثری از پتانسیل

استفاده حداکثری از پتانسیل لزوما به معنای کار بیشتر نیست اما ممکن است با این مورد نیز همراه باشد. به طور کلی می توان گفت افزایش بهره وری هدف اصلی استفاده از تمام پتانسیل می باشد. بدین ترتیب شما می توانید هوشمندانه کار کنید. ایجاد برنامه های منظم یا استفاده از چک لیست و اولویت بندی کارها از جمله مواردی هستند که در استفاده صد درصدی پتانسیل به یاری شما می آیند.

با برنامه ریزی درست می توانید به تمامی اهدافتان برسید

فرمول رشد فردی

همانطور که در ابتدای مقاله نیز گفته شد، رشد فردی را نمی توان به عنوان یک علم تدریس کرد و فرمول خاصی نیز برای آن وجود ندارد. رشد فردی مسیری است که همه تمایل به پا گذاشتن در آن دارند اما مسیر تمام افراد یکسان نیست.

رشد فردی شامل مراحل مشترکی است اما گذراندن این مراحل یکسان نیست

با اینکه هدف از رشد فردی استفاده از تمامی پتانسیل و پیشرفت می باشد نیز بهتر است در این مسیر دست از کمال گرایی بردارید یا تعریف دیگری از آن برای خود ایجاد کنید؛ از آنجایی که رشد فردی در بخش های مختلفی از زندگی مان الزامی است افراد سعی می کنند در موضوعات مختلفی به یادگیری بپردازند. این درحالی است که هرچقدر این تعداد افزایش یابد عمق یادگیری و درک شما از هر موضوع با کاهش همراه است. همچنبن متخصص شدن در تمامی زمینه ها امری غیر ممکن است. در این راه با پذیرش شرایط برای آینده ای بهتر تلاش کنید، اولویت های خود را (جهت تمرکز روی ان یا یادگیری عمیق) مشخص کرده و در کنار آنها اطلاعات عمومی خود را افزایش دهید و از مسیر لذت ببرید چرا که در خط پایان باید از همه چیز دل بکنید!

همچنین برای رشد فردی لازم است که توانایی های حل مسئله را افزایش دهید و با مشکلات به درستی برخورد کنید. افراد بسیاری هستند که در هنگام مواجه شدن با مشکل نا امید می شوند، بهانه می آورند یا به سرزنش خود یا اطرافیان و... می پردازند که باعث عقب افتادن از مسیر می شود. این درحالی است که تمرکز روی یافتن راه حل همیشه موثر تر است.

وجود اینترنت باعث شده است تا افراد به راحتی هرچه تمام تر تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند که در میان آنها، اطلاعات بسیاری راجع به برنامه ریزی ها و سبک زندگی افراد موفق یا روش هایی که دیگران استفاده می کنند وجود دارد که با امتحان کردن آنها می توانید نتیجه را سنجیده و از آن به نفع خود استفاده کنید.

- تاثیرات سبک مینیمالیسم

یکی از سبک های زندگی که امروزه با بیشتر شدن وابستگی ها و مصرف گرایی میتواند به کمک شما بیاید و برای افراد موفق بسیاری نیز مفید بوده است، مینی‌مالیسم می‌باشد. به صورت خلاصه افراد در این روش تمامی چیزهای اضافه را حذف می کنند و با کم کردن وابستگی ها، به احساس آرامش بیشتری دست می یابند و میتوانند بر روی اهداف اصلی خود تمرکز کنند. ممکن است شما نیز شنیده باشید که مثلا برای مینیمالیسم حتما باید تعداد وسایل مورد استفاده زیر صد عدد باشد و... اما اینطور نیست بلکه شما خودتان باید در مورد این موارد فکر کنید و موارد غیر ضروری زندگی تان را حذف کنید.

موانع مسیر رشد فردی

هروقت در مسیری قدم بگذارید با موانع و مشکلاتی نیز روبرو خواهید شد. اما مهم ترین مسائلی که می توانند جلوی رشد فردی را بگیرند شامل این موارد می شوند:

جاده های پر پیچ و خم، مقصد های زیبایی دارند!

● نداشتن پشت کار

مسیر رشد فردی، جاده ای بی پایان است که هرگز یک فرد به انتهای آن نمیرسد و هرچقدر هم پیش برود موضوعات بسیاری وجود دارند که ممکن است در رابطه با آنها هیچ اطلاعی نداشته باشد. حال در صورتی که فرد اراده و پشت کار لازم را نداشته باشد هرگز نمی تواند در این مسیر گام بردارد و پیشرفت کند. برای شروع نیاز نیست شما هر روز هشت ساعت صرف آموزش یا فعالیت هنری کنید،‌ شما میتوانید با روزانه یک رب الی نیم ساعت هم شروع کنید اما توجه داشته باشید که نابرده رنج، گنج میسر نمی‌شود!‌ در رابطه با اهمیت پایبندی به مسیر افراد زیادی حرف زده اند که از جمله آن می توان به این بیت از سعدی اشاره کرد:

رهرو آن نیست که گهی تند و گهی خسته رود

رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود

● کمال گرایی

ممکن است دیدن کمال گرایی در میان موانع مسیر کمی عجیب به نظر برسد چرا که تکامل از اهداف اصلی رشد فردی است. اما اگر واقع بینانه نگاه کنید؛ کمال گرایی مشکلی است که ما را از انجام بسیاری از کارها باز می دارد. برای مثال ممکن است افراد زمان زیادی را صرف کنند تا تمامی عواقب یک کار را بسنجد، تمامی مهارت مورد نیاز را یاد گرفته و سپس کسب و کاری را شروع کنند. این درحالی است که شروع سریع تر کسب و کار هرچند ممکن است موجب اشتباهاتی شود اما باعث یادگیری عمیق تر و کسب تجربه نیز می باشد.

● وفاداری به منطقه امن و چهارچوب

در مواقع بسیاری تنها مانعی که سد راه ماست تصویر غلطی است که در ذهنمان وجود دارد. احتمالا شما نیز عده ای را دیده باشید که بدون امتحان کردن یک غذا به این نتیجه رسیده اند که آن را دوست ندارد؛ وفاداری به منطقه امن باعث جلوگیری از تجربیات جدید می شود و بدون بدست آوردن تجربه  نمی توانید نمودار پیشرفت خودتان را رو به بالا نگه دارید.

جمع بندی

برای رشد فردی، اولین کسی که باید از آن کمک بگیرید خودتان هستید. هیچ فرمول مشخصی برای پیشرفت و موفقیت در این زمینه وجود ندارد. همچنین در صورتی که تعریفتان از موفقیت رسیدن به درجات بالای اجتماعی، شهرت یا ثروت و... می‌باشد با نگاه به هدف اصلی زندگی یعنی خوشحال بودن و زندگی کردن (نه تنها زنده بودن) تعریف خود از موفقیت را تغییر دهید و در رابطه با ارزش های خود فکر کنید تا بهترین تصمیمات را در جهت بهبود کیفیت زندگی خود بگیرید، از کمال گرایی و منطقه امن خارج شوید و همین امروز شروع کنید.

گردآوری:بخش روانشناسی